Κυκλοφορεί από τη Σύγχρονη Εποχή το βιβλίο του Σοβιετικού πρέσβη στη Μεγάλη Βρετανία την κρίσιμη ιστορική περίοδο 1932 - 1943, Ιβάν Μιχαΐλοβιτς Μάισκι, Ποιος βοήθησε τον Χίτλερ;
Ποιος ήταν ο Ιβάν Μιχαΐλοβιτς Μάισκι
Γεννήθηκε το 1884 στο Κιρίλοφ και πέθανε το 1975 στη Μόσχα. Σοβιετικός διπλωμάτης, ιστορικός, δημοσιολόγος, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ (1946) και του ΚΚΣΕ από το 1921. Το 1902, για τη συμμετοχή του στο επαναστατικό κίνημα τον συνέλαβαν, τον διέγραψαν από το Πανεπιστήμιο της Πετρούπολης και τον εξόρισαν στο Ομσκ. Στη διάρκεια της Επανάστασης του 1905-1907 εργάστηκε δραστήρια στο Σοβιέτ του Σαράτοφ. Τον Γενάρη του 1906, πιάστηκε και εξορίστηκε στο Τομπόλσκ. Το 1908 εκπατρίστηκε στην Ελβετία, μετά στη Γερμανία (όπου σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου). Το 1912 πήγε στη Μ. Βρετανία. Μετά την Επανάσταση του Φλεβάρη 1917 επέστρεψε στη Ρωσία. Από το 1922, εργάστηκε ως σοβιετικός διπλωμάτης. Το 1929-32 ήταν πληρεξούσιος αντιπρόσωπος στη Φινλανδία, το 1932-43 πρεσβευτής της ΕΣΣΔ στην Επιτροπή μη επέμβασης στις ισπανικές υποθέσεις (1936-39). Το 1943-46 αναπληρωτής του λαϊκού επιτρόπου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ και εκπρόσωπος της Διασυμμαχικής Επιτροπής επανορθώσεων στη Μόσχα. Έλαβε μέρος στις εργασίες των συνδιασκέψεων των αρχηγών της ΕΣΣΔ, Μ. Βρετανίας και ΗΠΑ στην Κριμαία (1945) και στο Πότσνταμ (1945). Το 1935-37 μέλος της ΚΕΕ της ΕΣΣΔ. Το 1941-1947 ήταν αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΣΕ.
Έργα: Η Γερμανία και ο πόλεμος, Μόσχα, 1916. Η πολιτική Γερμανία, Μόσχα, 1917. Στον κόσμο του γερμανικού κινήματος, Πετρούπολη, 1917. Η Μογγολία την παραμονή της επανάστασης, 2η έκδ., Μόσχα, 1960. Ισπανία 1808-1917, Μόσχα, 1957. Αναμνήσεις σοβιετικού πρέσβη, Μόσχα, 1965. Αναμνήσεις σοβιετικού διπλωμάτη, 1925-1945, Μόσχα, 1971.
Το βιβλίο
Το βιβλίο αυτό έχει στόχο ν' αποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια. Στη διάρκεια πολλών χρόνων, ιστορικοί, πολιτικοί και δημοσιογράφοι της Δύσης διέδιδαν το μύθο πως δήθεν η ΕΣΣΔ, υπογράφοντας στις 23 Αυγούστου του 1939 το σύμφωνο μη επίθεσης με τη Γερμανία, προκάλεσε το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις σελίδες που ακολουθούν, ο αναγνώστης, με βάση συγκεκριμένα γεγονότα και ντοκουμέντα, θα δει πως ο μύθος αυτός αποτελεί ένα κακόβουλο κατασκεύασμα που βασίζεται στην αδύνατη μνήμη των πλατιών μαζών και στην ελλιπή κατατόπισή τους πάνω σε διεθνή ζητήματα. Στις παρακάτω σελίδες ο αναγνώστης θα δει πως οι ιθύνοντες κύκλοι της Αγγλίας και της Γαλλίας, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, κινούμενοι από τη βαθιά εχθρότητά τους προς τη χώρα του σοσιαλισμού, σε τελευταία ανάλυση, επί πέντε χρόνια πριν τον πόλεμο συστηματικά βοηθούσαν τον Χίτλερ, με τη μέθοδο της επονομαζόμενης «πολιτικής του κατευνασμού», να προετοιμάσει την καταστροφή του 1939 -1945. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ. Τα προ του 1939
Εντεταλμένος της σοβιετικής κυβέρνησης
Τι συνάντησα στην Αγγλία
Αγώνας για μια εμπορική συμφωνία
Η εφήμερη τήξη των πάγων και οι αιτίες της
Βήματα για μια προσέγγιση
Τσόρτσιλ και Μπίβερμπρουκ
Η θερμοκρασία πέφτει
Κάτω του μηδενός
Το Μόναχο
Ο Τσάμπερλεν κάνει "ζαβολιές"
Στο κατώφλι του 1939
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. Το 1939
Η κατάληψη της Τσεχοσλοβακίας και οι δολοπλοκίες του Τσάμπερλεν
Η ΕΣΣΔ προτείνει ένα σύμφωνο αμοιβαίας βοήθειας
Τα δύο προσχέδια συμφώνου
Πολύς θόρυβος για το τίποτα
Το σύμφωνο και η στρατιωτική συμφωνία
Προετοιμασίες για τις στρατιωτικές συνομιλίες
Οι στρατιωτικές συνομιλίες στη Μόσχα
Το δίλημμα
Αποτυχία των τριμερών συνομιλιών και αναπόφευκτη συνεννόηση με τη Γερμανία
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Εκδότης ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
Χρονολογία Έκδοσης Οκτώβριος 2014
Αριθμός σελίδων 272
Διαστάσεις 21x14
Μετάφραση ΚΟΤΖΙΑΣ ΚΩΣΤΑΣ
Η παρουσίαση του βιβλίου από τον Ριζοσπάστη
Το βιβλίο του Σοβιετικού πρέσβη στη Μεγάλη Βρετανία την κρίσιμη ιστορική περίοδο 1932 - 1943 είναι απαραίτητο να διαβαστεί και να διαδοθεί πλατιά για πολλούς λόγους. Καταρχήν, γιατί αποτελεί μια σπουδαία ιστορική πηγή, αφού παρουσιάζει τις εκτιμήσεις και τις μαρτυρίες ενός στελέχους της σοβιετικής εξωτερικής πολιτικής, που βρέθηκε στο επίκεντρο, στην καρδιά των εξελίξεων πριν ξεσπάσει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο Ιβάν Μιχαΐλοβιτς Μάισκι ανέλαβε μια σειρά δύσκολες διπλωματικές αποστολές και εξελίχθηκε σε στενό συνεργάτη του Σοβιετικού επιτρόπου εξωτερικών υποθέσεων, Μαξίμ Λιτβίνοφ, ενώ μεταπολεμικά αναδείχτηκε σε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ.
Το βιβλίο του αποτελεί αντικειμενικά μια απ' τις σημαντικές πηγές αναφοράς για την καταγραφή της μελέτης αυτής της σημαντικής περιόδου. Ταυτόχρονα, η συγκεκριμένη έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής» συμβάλλει στην αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, στον αντίποδα της αστικής επιχείρησης για την αναθεώρηση και παραχάραξη της Ιστορίας. Κεντρικό στοιχείο της αστικής μυθοπλασίας αποτελεί η προβολή του «συμφώνου μη επίθεσης» μεταξύ Γερμανίας - ΕΣΣΔ (Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μόλοτοφ) ως επιλογής που διευκόλυνε τη ναζιστική Γερμανία και προκάλεσε το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αστική ιστορική αναθεώρηση συμβαδίζει και στηρίζει τη σύγχρονη προβολή της αντιδραστικής θεωρίας των δύο άκρων. Μια θεωρία που επιχειρεί να ταυτίσει τις φασιστικές δυνάμεις με τους μόνους συνεπείς, σταθερούς, πραγματικούς αντιπάλους τους, τους κομμουνιστές και το ταξικά προσανατολισμένο εργατικό κίνημα, δηλαδή αυτούς που στοχεύουν στην εξάλειψη της αιτίας που γεννά το φασιστικό ρεύμα, τις εκμεταλλευτικές καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής στο μονοπωλιακό καπιταλισμό. Θεωρία που επιχειρεί να συσκοτίσει τη βασική αντίθεση της καπιταλιστικής κοινωνίας ανάμεσα στην αστική και στην εργατική τάξη και να εμφανίσει την αστική δημοκρατία ως το μοναδικό πραγματικό αντίπαλο του φασισμού. Γι' αυτό και η αποτύπωση των πραγματικών ιστορικών γεγονότων απ' τον Ιβάν Μάισκι έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού αποκαλύπτει την ουσιαστική ανοχή και στήριξη των σχεδίων της ναζιστικής Γερμανίας απ' τις αστικές δημοκρατίες της Γαλλίας και της Αγγλίας, με τη στήριξη και των ΗΠΑ.
Στις σελίδες του βιβλίου αποκαλύπτονται το πραγματικό περιεχόμενο και οι συνέπειες της πολιτικής της λεγόμενης «μη επέμβασης», του κατευνασμού της Γερμανίας, που ακολουθούσαν οι κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Γαλλίας. Μέσα από κορυφαία γεγονότα, όπως το Σύμφωνο φιλίας Τσάμπερλεν - Μουσολίνι, η παθητική στάση της Γαλλίας και της Βρετανίας στη γερμανική επέμβαση στην Αυστρία, η Συμφωνία του Μονάχου όπου επιβλήθηκαν οι όροι της Γερμανίας στην Τσεχοσλοβακία, ο συγγραφέας τεκμηριώνει το στόχο της βρετανικής κυβέρνησης, δηλαδή την προσπάθεια προσανατολισμού των σχεδίων της γερμανικής επέκτασης προς τη Σοβιετική Ενωση, την κήρυξη πολέμου μεταξύ Γερμανίας και ΕΣΣΔ. Παράλληλα, ο συγγραφέας περιγράφει πειστικά τα γεγονότα που οδήγησαν τη Σοβιετική Ενωση στον υποχρεωτικό ελιγμό της υπογραφής του «συμφώνου μη επίθεσης» με τη Γερμανία. Αναδεικνύει πώς η Αγγλία και η Γαλλία υπονόμευσαν στην πράξη εκείνη την περίοδο κάθε προσπάθεια της ΕΣΣΔ για υπογραφή ενός τριμερούς συμφώνου αμοιβαίας βοήθειας, για παράδειγμα, με την άρνηση δέσμευσης για βρετανική και γαλλική εμπλοκή στην περίπτωση γερμανικής εισβολής στις Βαλτικές χώρες. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στη σύγχρονη εισαγωγή της συγκεκριμένης έκδοσης, «αυτή η σύνθετη και δύσκολη προσπάθεια της ΕΣΣΔ σχετίζεται με σημαντικές εναλλαγές στη γραμμή της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ), που έπαιξαν αρνητικό ρόλο στην πορεία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος έως και τις επόμενες δεκαετίες. Εναλλαγές που αφορούν την αντιμετώπιση του φασιστικού ρεύματος, τη στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία, αλλά και στην ίδια την αστική δημοκρατία. Αλλαγές που οδήγησαν στο λαθεμένο πολιτικό διαχωρισμό των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων σε επιθετικές, φιλοπόλεμες και μη επιθετικές, φιλειρηνικές. Ετσι στο 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ο φασισμός αποδίδεται στις επιδιώξεις του πιο αντιδραστικού τμήματος του χρηματιστικού κεφαλαίου, ενώ σε προηγούμενες επεξεργασίες προσεγγίζεται ως μορφή της αστικής αντιδραστικής επίθεσης, ως μεθοδολογική τακτική του χρηματιστικού κεφαλαίου στο σύνολό του, χωρίς τον προαναφερόμενο διαχωρισμό. Αυτές οι αλλαγές αντικειμενικά οδηγούσαν την πάλη του εργατικού κινήματος να στοιχηθεί κάτω από τη σημαία της αστικής δημοκρατίας. Αντίστοιχα, ο διαχωρισμός των τμημάτων του χρηματιστικού κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστικών κέντρων σε φιλειρηνικά και σε φιλοπόλεμα, η απόσπαση της εσωτερικής απ' την εξωτερική πολιτική των αστικών κρατών, συσκότιζε τον πραγματικό ένοχο για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την άνοδο του φασισμού, το μονοπωλιακό καπιταλισμό. Δε φώτιζε, δηλαδή, το επιτακτικό στρατηγικό καθήκον για επαναστατική ανατροπή της αστικής τάξης σε κάθε χώρα».
Φυσικά, η όποια κριτική προσέγγιση ορισμένων επιλογών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και της ΕΣΣΔ στη συγκεκριμένη περίοδο δε μειώνει σε τίποτα τον ηρωικό αγώνα και την ανεκτίμητη συνεισφορά τους για το συμφέρον της εργατικής τάξης και του λαού. Σε κάθε περίπτωση, το βιβλίο του Ιβάν Μιχαΐλοβιτς Μάισκι συμπληρώνει μια σειρά εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής» (όπως η πρόσφατη «Φασισμός και Κοινωνική Επανάσταση» του Ρ. Πάλμε Ντατ) που φωτίζουν τις εγκληματικές ευθύνες του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος σε βάρος των λαών και αναδεικνύουν τους ενόχους των μεγάλων ιμπεριαλιστικών πολέμων. Στη σημερινή περίοδο όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, με το καζάνι του γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου να βράζει απ' την Ουκρανία ως τη Μέση Ανατολή, το συγκεκριμένο βιβλίο γίνεται δραματικά επίκαιρο. Και αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για να διαδοθεί μαζικά η νέα έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής».
Πηγή: politeianet.gr, sep.gr, rizospastis.gr
