Σαν Σήμερα 6 Ιουνίου

Γεγονότα

1821

Ξεκινά η μάχη του Δραγατσανίου στη Μολδοβλαχία, μεταξύ των επαναστατικών δυνάμεων της Φιλικής Εταιρίας (υπό τον αρχηγό της Αλέξανδρο Υψηλάντη) και των στρατευμάτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Απεικόνιση της μάχης του Δραγατσανίου

Η μάχη ολοκληρώθηκε την επόμενη μέρα με αποφασιστική νίκη της τελευταίας, που σήμανε και το τέλος της επανάστασης στη Μολδοβλαχία.

1822

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί την οθωμανική ναυαρχίδα στη Χίο, παίρνοντας εκδίκηση για τη Σφαγή της Χίου. 

Κωνσταντίνος Κανάρης

Σκοτώνονται 2.000 Οθωμανοί ναυτικοί και αξιωματικοί, μεταξύ των οποίων και ο ναύαρχος Καρά Αλής.

1863

Αντιπροσωπεία του ελληνικού Κοινοβουλίου «προσφέρει» τη βασιλεία της χώρας στο Δανό πρίγκιπα Γουλιέλμο Γεώργιο, κατόπιν Γεώργιο τον Α’.

Γουλιέλμος Γεώργιος

1923

Η Διάσκεψη της Λωζάνης καθορίζει τα τελικά σύνορα Ελλάδας – Τουρκίας στο μέσο του ρου του ποταμού Έβρου.

Διάσκεψη της Λωζάνης

Η Άγκυρα ανακαλεί κάθε αντίρρηση για παραχώρηση του Καστελόριζου στην Ιταλία.

1933

Γίνεται απόπειρα δολοφονίας κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου, που, όπως αποδείχτηκε, είχε οργανωθεί από το διευθυντή της Γενικής Ασφαλείας, Ι. Πολυχρονόπουλο, σε συνεργασία με το λήσταρχο Καραθανάση. 

Απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου

Ο Βενιζέλος στην κατάθεσή του είπε: «Δε θεωρώ αμέτοχο και τον Μεταξά, της ποινικής ευθύνης».

1940

Στη Νορβηγία, οι Σύμμαχοι αναγκάζονται να εκκενώσουν το Νάρβικ.

1940

Η ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γαλλίας ζητά από την κυβέρνηση της χώρας να εξοπλίσει τις λαϊκές μάζες για την άμυνα του Παρισιού από τους Ναζί. Η κυβέρνηση αρνείται. Στις 14/6 τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στο Παρίσι.

1943

Οι Ιταλοί κατακτητές εκτελούν στο Κούρνοβο 106 κρατουμένους από το στρατόπεδο της Λάρισας.

Το μνημείο των εκτελεσθέντων στο Κούρνοβο

Ανάμεσά τους και 54 κομμουνιστές Ακροναυπλιώτες, από τους 580 που παρέδωσε η μεταξική δικτατορία στις δυνάμεις κατοχής.

1944

Ξεκινά η απόβαση των Συμμαχικών στρατευμάτων στις Γαλλικές ακτές της Νορμανδίας, ανοίγοντας έτσι το δεύτερο μέτωπο στην Ευρώπη.

Το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου, που είχε ζητηθεί από τη Σοβιετική Ένωση ήδη από το 1942, παρά τις σχετικές «δεσμεύσεις» των Βρετανών, άργησε σχεδόν δύο χρόνια να γίνει πραγματικότητα, αφήνοντας την ΕΣΣΔ να αντιμετωπίσει ουσιαστικά μόνη της τις δυνάμεις του Άξονα στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Το δεύτερο μέτωπο πραγματοποιήθηκε τελικά, αφού όμως είχαν προηγηθεί οι εποποιίες του Στάλινγκραντ, του Κουρσκ, κ.ά. μάχες, που σήμαναν την αλλαγή του ρου του πόλεμου κατά του Άξονα. Οι αστικές τάξεις των ΗΠΑ – Βρετανίας δικαιολογημένα φοβούνταν ότι ο Κόκκινος Στρατός μπορούσε να μπει πρώτος στο Βερολίνο. Όπως και έγινε.

1944

Ισχυρή δύναμη χιτλερικών και μελών της Πανελλήνιας Απελευθερωτικής Οργάνωσης – ΠΑΟ (μιας βαθύτατα αντικομμουνιστικής οργάνωσης που βαφτίστηκε «αντιστασιακή» παρότι συνεργάστηκε με τις δυνάμεις κατοχής) ενεργούν επιχειρήσεις κατά τμημάτων του ΕΛΑΣ στο Μπουρίνο. 

Μέλος της ΠΑΟ: Η σβάστικα διακρίνεται στο περιβραχιώνιό του

Τμήματα του 27ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, έπειτα από 3μερες μάχες προξενούν στον εχθρό απώλειες 80 περίπου νεκρούς και τραυματίες.

1944

Οι δυνάμεις Κατοχής εκτελούν στη Θεσσαλονίκη 101 αγωνιστές από το στρατόπεδο «Παύλου Μελά». Μεταξύ αυτών και ο Κώστας Χατζήμαλης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Κώστας Χατζήμαλης

1949

Ο Τζωρτζ Όργουελ (George Orwell) εκδίδει το αντικομμουνιστικό μυθιστόρημα Χίλια Εννιακόσια Ογδόντα Τέσσερα. 

Τζωρτζ Όργουελ

Η πραγματικότητα καμιά φορά εμφανίζεται σαν φάρσα: το «1984» δεν περιγράφει τίποτα άλλο εκτός από τον ίδιο τον… καπιταλισμό. Ο «μεγάλος αδερφός» έγινε μεγάλη τηλεοπτική επιτυχία για ματάκηδες.

Η μαύρη ιστορία του Όργουελ είναι συνδεδεμένη με τον αντικομμουνισμό. Πολέμησε στον εμφύλιο κυρίως εναντίον των Ισπανών κομμουνιστών, μέσα από το τροτσκιστικό POUM. Το 1940 έγγραφε για τη συγκίνησή του για τον Χίτλερ. Το 1943 ζητούσε τη σύμπραξη της Βρετανίας με τη ναζιστική Γερμανία εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Κι επειδή δηλωμένος αντικομμουνιστής και χαφιές είναι η ενότητα θεωρίας και πράξης, ο Όργουελ παρέδωσε το 1949 στις Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες τη δική του λίστα με ονόματα που θεωρούσε κομμουνιστές η συμπαθούντες.

1965

Οι Rolling Stones κυκλοφορούν το «(I Can’t Get No) Satisfaction».

1971

Εκτοξεύεται στο διάστημα ο ρωσικός πύραυλος Σογιούζ 11.

Σογιούζ 11

1972

Στη Ροδεσία, υπόγεια έκρηξη προκαλεί το θάνατο 422 ανθρακωρύχων.

1981

800 είναι οι νεκροί στο χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα του κόσμου, στο Μπιχάρ της Ινδίας.

1984

O Ρώσος μαθηματικός Αλεξέι Παζίτνοφ παρουσιάζει το δημοφιλές βιντεοπαιχνίδι – παζλ «Tetris». 

Ο Αλεξέι Παζίτνοφ, δημιουργός του Tetris

Tetris

Η ονομασία του προέρχεται από το ελληνικό αριθμητικό πρόθημα «τέτρα-» και τη λέξη «τένις».

Γεννήσεις

1606

Γεννιέται ο Πιερ Κορνέιγ (Pierre Corneille), Γάλλος τραγικός ποιητής, 

Πιερ Κορνέιγ

ένας από τους τρεις μεγάλους (με τον Μολιέρο και τον Ρακίνα) Γάλλους δραματουργούς του 17ου αιώνα. Ονομάστηκε «ο ιδρυτής της γαλλικής τραγωδίας». Από την πληθώρα των έργων του ξεχωρίζουν τα «Σιντ», «Οράτιος», «Κίννας», «Πολύευκτος», «Ροδογύνη», «Ηράκλειος», «Νικομήδης» κ.α. Το θεατρικό έργο «Σιντ» μεταφράστηκε στην Ελλάδα από τον Κώστα Βάρναλη και σκηνοθετήθηκε από τον Γρηγόρη Γρηγορίου.

1875

Γεννιέται ο Γερμανός φιλόσοφος και συγγραφέας Τόμας Μαν (Thomas Mann), βραβευμένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1929). 

Τόμας Μαν

Η καλλιτεχνική κληρονομιά του Τόμας Μαν βρίσκεται στο κέντρο της παγκόσμιας λογοτεχνικής ζωής. Ο Μαν είναι ο κλασικός του μυθιστορήματος του 20ού αιώνα, που διεύρυνε τα πλαίσια του είδους και το τροφοδότησε με νέο κοινωνικο-φιλοσοφικό περιεχόμενο. Τα γνωστότερα έργα του είναι τα «Μπούντενμπρουκ», «Τριστάν», «Τόνιο Κραίγκερ», το εξαιρετικό «Μαγικό Βουνό» και «Δόκτωρ Φάουστους». Υπήρξε πολέμιος του ναζιστικού καθεστώτος.

1903

Γεννιέται ο Αρμένιος μουσικός Αράμ Χατσατουριάν, ένας από τους κορυφαίους σοβιετικούς μουσικούς του 20ου αιώνα.

Αράμ Χατσατουριάν

Πολυβραβευμένος και παγκοσμίως αναγνωρισμένος μουσουργός, διετέλεσε διευθυντής ορχήστρας, ήταν παιδαγωγός και μουσικο-πολιτικός παράγοντας.

Χατσατουριάν-Σοστακόβιτς-Προκόφιεβ

Ο Χατσατουριάν εντάχθηκε δικαίως στο πάνθεον των μεγάλων συνθετών, ανάμεσά τους συμπατριώτες και ομότεχνούς του, «ιερά τέρατα», όπως ο Προκόφιεφ και ο Σοστακόβιτς. Άλλωστε, ο σεβασμός που έτρεφε και για τους δύο τους ήταν μεγάλος. «(…) Όλοι μας προσπαθούμε να σε προφτάσουμε, αν και είναι αδύνατο. Είσαι ο ηγέτης μας και, το θέλεις δεν το θέλεις, μας οδηγείς. Η ιστορική σου αποστολή είναι τεράστια (…)», έγραφε σε γράμμα του στον Σοστακόβιτς. Ενώ στο γράμμα του στον Προκόφιεφ με αφορμή την εκατοστή παράσταση του μπαλέτου «Σταχτοπούτα» του τελευταίου, ο Χατσατουριάν δεν μπορεί να κρύψει το θαυμασμό του: «(…) Είναι δύσκολο να εκφράσω την απόλαυση που νιώθεις ακούγοντας τη μουσική της “Σταχτοπούτας” (…) Είστε εκπληκτικός συνθέτης (…)».

Γεννημένος το 1903 σε μια πόλη κοντά στην Τιφλίδα της Γεωργίας, σε αρμένικη οικογένεια, ο Χατσατουριάν έδειξε ενδιαφέρον για τη μουσική από πολύ μικρός, αλλά μόλις στα 19 του έμαθε να διαβάζει και να γράφει νότες, όταν φτάνει το 1922 στη Μόσχα και φοιτά σε μουσικό σχολείο στην τάξη του βιολοντσέλου. Ταυτόχρονα, ο μελλοντικός συνθέτης σπουδάζει βιολογία στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας!

Το ταλέντο του ανθίζει αμέσως. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, όχι μόνο κάλυψε το γνωσιολογικό θεωρητικό κενό στη μουσική που είχε με τους συμμαθητές του, αλλά καταφέρνει να ενταχθεί μεταξύ των καλύτερων σπουδαστών, γεγονός που του δίνει τη δυνατότητα να συμμετάσχει στις σπουδαστικές συναυλίες στις αίθουσες του επιβλητικού Ωδείου της Μόσχας. Η «μοίρα» του ως συνθέτη «σφραγίζεται» το 1925 όταν στη σχολή δημιουργείται τάξη σύνθεσης. Εκεί παίρνει τα πρώτα μαθήματα και το 1929 εισάγεται στο Κρατικό Ωδείο της Μόσχας, όπου και «σμιλεύεται» σαν συνθέτης κοντά στον σπουδαίο μουσικό παιδαγωγό Νικολάι Γιακόβλεβιτς Μιασκόβσκι.

Καταλυτική θα είναι η γνωριμία του με τον Προκόφιεφ, το 1935, όταν ο τελευταίος επισκέφθηκε την τάξη του Μιασκόβσκι. Ο νεαρός Χατσατουριάν «αιχμαλωτίζεται» από το έργο του σπουδαίου μουσουργού, αλλά και ο Προκόφιεφ δείχνει ενδιαφέρον για τα έργα του Χατσατουριάν, σε σημείο να τα πάρει μαζί του στο Παρίσι όπου και παίχτηκαν.

Αράμ Χατσατουριάν

Το πρώτο δημοσιευμένο έργο του ήταν ο «Χορός» για βιολί και πιάνο. Σιγά σιγά ο συνθέτης περνά από τις μικρότερες στις μεγαλύτερες φόρμες και το 1932 «γεννιέται» η σουίτα για πιάνο, το πρώτο μέρος της οποίας, η «τοκάτα», γίνεται διάσημο και εντάσσεται στο ρεπερτόριο πολλών πιανιστών. Μέχρι το 1940 θα γράψει την 1η Συμφωνία και τα κονσέρτα με ορχήστρα και πιάνο και για βιολί που αφήνουν έντονο το μουσικό – αισθητικό «αποτύπωμά» τους στη σύγχρονη συμφωνική μουσική.

Στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο ο Χατσατουριάν συνθέτει τη 2η Συμφωνία και το μπαλέτο «Γκαγιάνε», έργα που εμπνέονται από τον αγώνα ενάντια στον ναζί εισβολέα. Το 1944 συνθέτει τον κρατικό ύμνο της Σοβιετικής Δημοκρατίας της Αρμενίας. Το 1954 ολοκληρώνει το διάσημο μπαλέτο του «Σπάρτακος». Οι επόμενες δεκαετίες είναι άκρως δημιουργικές, με τον συνθέτη να γράφει μουσική και για το θέατρο («Χορός μεταμφιεσμένων» του Λέρμοντοφ, «Μάκβεθ» και «Βασιλιάς Ληρ» του Σαίξπηρ κ.ά.). Από το 1950 δίνει πολλές συναυλίες στην ΕΣΣΔ και το εξωτερικό ως διευθυντής ορχήστρας και διδάσκει σύνθεση στο Ωδείο της Μόσχας.

Το έργο του βραβεύεται στην πατρίδα του και στο εξωτερικό και γίνεται μέλος πολλών καλλιτεχνικών ακαδημιών διαφόρων χωρών. Μεταξύ άλλων, ο Α. Χατσατουριάν τιμήθηκε δύο φορές με το Βραβείο Στάλιν (Κρατικό Βραβείο της ΕΣΣΔ), 2 επίσης φορές με το Βραβείο Λένιν, ενώ το 1954 του απονεμήθηκε ο τίτλος του «Καλλιτέχνη του Λαού της Σοβιετικής Ένωσης».

1931

Γεννιέται η Κική Δημουλά (Βασιλική Ράδου ήταν το πατρικό της), Ελληνίδα ποιήτρια. 

Κική Δημουλά

Παντρεύτηκε τον πολιτικό μηχανικό και ποιητή Άθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος επί 25 χρόνια. Το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2015 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ποιήματα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες – αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, ιταλικά, σουηδικά κ.ά.

Το σημαντικό έργο της έχει τιμηθεί με βραβεία και διακρίσεις που ξεκινούν από το 1972. Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου». Με το ίδιο βραβείο τιμήθηκε το 1989 για τη συλλογή της «Χαίρε ποτέ». Το 1995 με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή «Η εφηβεία της λήθης». Το 2001 της απονεμήθηκε το Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της καθώς και ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής.

Το 2009, τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας. Το 2010 με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.

Το 2010 έλαβε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του ποιητικού και του πεζού έργου της.

Θάνατοι

1832

Πεθαίνει ο Βρετανός φιλόσοφος Τζέρεμι Μπένθαμ (Jeremy Bentham), 

Τζέρεμι Μπένθαμ

ένας αστός ριζοσπάστης που υπήρξε από τους πιο ένθερμους οπαδούς της Γαλλικής Επανάστασης στην Αγγλία. Μεταξύ άλλων, ο Τζ. Μπένθαμ ανέπτυξε τη θεωρία του «ωφελιμισμού».

1943

Εκτελείται στο Νεζερό (κοντά στο Δομοκό) από τους Ιταλούς ο Παντελής Πουλιόπουλος.

Παντελής Πουλιόπουλος

Ο Π. Πουλιόπουλος διετέλεσε Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ από το 3ο Έκτακτο Συνέδριο του Κόμματος το 1924. Το 1926 παραιτήθηκε, ενώ αρνήθηκε να κατέβει στις εκλογές του ίδιου χρόνου ως υποψήφιος βουλευτής του Κόμματος. Λίγο πριν το 3ο Τακτικό Συνέδριο το Γενάρη του 1927, επέστρεψε στο ΚΚΕ, συνέχισε τη φραξιονιστική του δράση με το «Γράμμα στα μέλη του ΚΚΕ», ενώ το Γενάρη του 1928 εξέδωσε τον «Σπάρτακο».

Τελικά η ομάδα των «λικβινταριστών», όπως ονομάστηκε, υπό την ηγεσία του διαγράφτηκε από την Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, τον ίδιο χρόνο. Στη συνέχεια η ομάδα συνδέθηκε με την λεγόμενη «Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση» του Τρότσκι.

1948

Πεθαίνει ο Λουί Λυμιέρ (Louis Lumiere), Γάλλος εφευρέτης κινηματογραφιστής. 

Λουί Λυμιέρ

Μαζί με τον αδελφό του Ωγκύστ κατασκεύασαν το 1894 την πρώτη κινηματογραφική μηχανή.

1960

Πεθαίνει ο Σπυρίδων Βικάτος, Έλληνας ζωγράφος. 

Σπυρίδων Βικάτος

Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ζωγραφική με δάσκαλους τους Νικηφόρο Λύτρα και Σπυρίδωνα Προσαλέντη και γλυπτική με τον Γεώργιο Βρούτο.

Συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου. Μαθήτευσε κοντά στον Νικόλαο Γύζη και τον Λούντβιχ φον Λοφτς.

1961

Πεθαίνει ο Καρλ Γιουνγκ (Carl Gustav Jung), Ελβετός ψυχαναλυτής, εισηγητής της αναλυτικής ψυχολογίας. 

Καρλ Γιουνγκ

Υπήρξε φίλος και συνεργάτης με τον Ζίγκμουντ Φρόυντ, μέχρι που εξέφρασε και διατύπωσε διαφωνίες με τη θεωρία του.

1995

Πεθαίνει ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Έλληνας ζωγράφος. 

Διαμαντής Διαμαντόπουλος

Ήταν φίλος με τον συγγραφέα Τάσο Αθανασιάδη και τον ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη. Με τον τελευταίο ήρθε σε ρήξη όταν τον κατηγόρησε πως τον αντέγραφε.

2005

Πεθαίνει η Αν Μπάνκροφτ (Anne Bancroft), Αμερικανίδα ηθοποιός. 

Αν Μπάνκροφτ

Κέρδισε το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Το θαύμα της Άννι Σάλιβαν» Από τις ταινίες που έπαιξε ξεχωρίζουν οι: «Αμαρτωλός Γάμος» (1964), «Ο Πρωτάρης» (1967), «Η Κρίσιμη Καμπή (1977) και «Η Αγνή του Θεού» που της χάρισαν υποψηφιότητες για Όσκαρ.

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org