Σαν Σήμερα 30 Ιουνίου

Γεγονότα

1520

Οι Αζτέκοι νικούν στην Τενοτστιτλάν τις δυνάμεις του Ισπανού κατακτητή Ερνάν Κορτές. Εντούτοις, ο Κορτές και αρκετοί στρατιώτες του καταφέρνουν να διαφύγουν και αργότερα να ανασυνταχθούν.

1884

Εγκαινιάζεται ο σιδηροδρομικός σταθμός Πελοποννήσου στην Αθήνα, σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλερ. 

Ο σιδηροδρομικός σταθμός Πελοποννήσου

Αποτελεί μικρογραφία του σιδηροδρομικού σταθμού Σικφτσί της Κωνσταντινούπολης.

1905

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν το 1947

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein) στέλνει για δημοσίευση στο Annalen der Physik το άρθρο Περί της Ηλεκτροδυναμικής των Κινουμένων Σωμάτων, με το οποίο εισάγει την ειδική σχετικότητα.

1913

Κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο, οι Βούλγαροι σφάζουν 650 Έλληνες αμάχους στο Δοξάτο Δράμας και ακολούθως το λεηλατούν και το πυρπολούν.

1934

Τη «Νύχτα των μεγάλων μαχαιριών» στη Γερμανία, ο Χίτλερ εκκαθαρίζει τους εσωκομματικούς του αντιπάλους (κυρίως ηγετικά στελέχη των Ταγμάτων Εφόδου).

Οι αρχισφαγείς ναζί, Χίτλερ, Γκέρινγκ, Γκέμπελς και Ες

Την ίδια νύχτα, δολοφονείται μαζί με τη γυναίκα του και ο αρχηγός του κόμματος των Καθολικών, Κουρτ φον Σλάιχερ (καγκελάριος το 1932).

1941

Τα μέλη της Κρατικής Επιτροπής Άμυνας της ΕΣΣΔ

Συγκροτείται η Κρατική Επιτροπή Άμυνας (ΚΕΑ) της Σοβιετικής Ένωσης, με Πρόεδρο τον Ι. Β. Στάλιν.

1947

Έπειτα από τριήμερες μάχες ο ΔΣΕ Κρήτης χτυπά και διαλύει δυνάμεις της χωροφυλακής και των συμμοριών των Μπαντουβά και Κατσιά που δρούσαν στην επαρχία Αμαρίας (Ψηλορείτης).

Ο Μπαντουβάς (σημειωμένος με σταυρό) ανάμεσα στα μέλη της συμμορίας του

Οι ένοπλες αστικές βενιζελικές οργανώσεις «οπλαρχηγών», όπως π.χ. του Μπαντουβά, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην καταστολή του λαϊκού κινήματος στην Κρήτη, βασανίζοντας και δολοφονώντας δεκάδες κομμουνιστές, κ.ά. αγωνιστές.

1953

Βγαίνει από τη γραμμή συναρμολόγησης η πρώτη Chevrolet Corvette.

Chevrolet Corvette C1 του 1953

1956

Δύο αεροπλάνα συγκρούονται πάνω από το Γκραντ Κάνυον στην Αριζόνα και συντρίβονται, σκοτώνοντας και τους 128 επιβαίνοντες επί των δύο αεροσκαφών.

1957

Εγκαθίσταται στην Ελλάδα ο πρώτος ατομικός αντιδραστήρας (Δημόκριτος).

Ο ατομικός αντιδραστήρας στον Δημόκριτο

1959

Αμερικανικό στρατιωτικό αεροπλάνο συντρίβεται σε δημοτικό σχολείο στην Ιαπωνία, σκοτώνοντας 11 μαθητές και 6 κατοίκους από τη γειτονιά.

1960

Το Κονγκό (Ζαΐρ) αποκτά την ανεξαρτησία του από το Βέλγιο. 

Πατρίς Λουμούμπα

Το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα με ηγέτη τον Πατρίς Λουμούμπα κερδίζει τις πρώτες εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση.

Η διαπόμπευση του Πατρίς Λουμούμπα λίγο πριν την εκτέλεσή του

Ωστόσο, οι φιλοσοβιετικές θέσεις της νέας κυβέρνησης δεν άρεσαν στους ιμπεριαλιστές, οι οποίοι στήριξαν τον πραξικοπηματία Μομπούτου, ανέτρεψαν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση (ο ίδιος ο Λουμούμπα δολοφονήθηκε μετά από άγρια βασανιστήρια) και στη χώρα επιβλήθηκε δικτατορία.

1971

Τα τρία μέλη του πληρώματος του σοβιετικού διαστημόπλοιου «Σογιούζ 11» πεθαίνουν, όταν πέφτει η ατμοσφαιρική πίεση μέσα στο θάλαμό τους.

Το πλήρωμα του «Σογιούζ 11»

Είχαν μόλις κάνει ρεκόρ 570 ωρών και 22 λεπτών αντοχής στο Διάστημα.

Γεννήσεις

1685

Γεννιέται ο Τζον Γκέι (John Gay), Άγγλος ποιητής και δραματουργός.

Τζον Γκέι

Έγραψε πολλά έργα, ενώ περίφημοι είναι οι μύθοι του καθώς και η «Όπερα του ζητιάνου» (Beggar’s Opera) στην οποία βασίστηκε η «Όπερα της πεντάρας» του Μπέρνολντ Μπρεχτ.

1892

Γεννιέται ο λογοτέχνης Στρατής Μυριβήλης (πραγματικό όνομα Ευστράτιος Σταματόπουλος). 

Στρατής Μυριβήλης

Λυρικά πεζά και αφηγηματικά κείμενα δημοσίευσε στο περιοδικό «Νεότης» της Σμύρνης με το ψευδώνυμο Φοίβος, ενώ βραβεύτηκε σε διαγωνισμό διηγήματος για το έργο του «Το άσπρο στεφάνι». Για ένα χρόνο παρακολούθησε τα μαθήματα της Φιλοσοφικής Σχολής στην Αθήνα. Εργάστηκε ως νυχτερινός συντάκτης στην εφημερίδα «Πατρίς», ως αρχισυντάκτης και συντάκτης του χρονογραφήματος στην εφημερίδα «Σάλπιγξ» της Μυτιλήνης και αρχισυντάκτης στην εφημερίδα «Ελεύθερος Λόγος». Επίσης, στρατεύεται εθελοντικά και λαμβάνει μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους. Λοχίας στα χαρακώματα της προκάλυψης του Μοναστηρίου της Σερβίας, το καλοκαίρι του 1917, αρχίζει να σχεδιάζει το «Η ζωή εν τάφω», το έργο που τον καθιέρωσε.

1957

Γεννιέται η στιχουργός Λίνα Νικολακοπούλου.

Η στιχουργός Λίνα Νικολακοπούλου

 Έχει συνεργαστεί, γνωρίζοντας μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία, με μεγάλα ονόματα στον ελληνικό και διεθνή χώρο του τραγουδιού: Νίκος Αντύπας, Γιάννης Σπανός, Γιώργος Χατζηνάσιος, Κώστας Καλδάρας, Θάνος Μικρούτσικος, Ara Dinkjian, Sting, Νίκος Κυπουργός, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Ευανθία Ρεμπούτσικα, Χρήστoς Νικoλόπoυλoς, Γιώργoς Ζήκας, Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Kiki Lesendric, Goran Bregovic, Δήμητρα Γαλάνη και πολλοί άλλοι. Ακόμη, το 1998 έγραψε στίχους για τρία ανέκδοτα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, στο δίσκο της Δήμητρας Γαλάνη «Χορός με τη σκιά μου».

Τραγούδια τηςεχουν ερμηνεύσει: Βίκυ Μοσχολιού, Χάρις Αλεξίου, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Άλκηστις Πρωτοψάλτη, Δήμητρα Γαλάνη, Μαvώλης Μητσιάς, Γιώργος Μαρίνος, Ελένη Δήμου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Γιάννης Πάριος, Τάvια Τσαvακλίδoυ, Κώστας Μακεδόvας, Μαvώλης Λιδάκης, Βασίλης Λέκκας, Γιώργος Νταλάρας, Μαρινέλλα, Ελένη Βιτάλη, Αρλέτα, Δημήτρης Μητροπάνος, Λίτσα Διαμάντη, Milva και άλλοι.

Θάνατοι

1893

Πεθαίνει ο Ζαν Ντανιέλ Κολαντόν (Jean-Daniel Colladon), 

Ζαν Ντανιέλ Κολαντόν

ελβετός φυσικός και μηχανικός, ο πρώτος που μέτρησε την ταχύτητα του ήχου στο νερό.

1961

Πεθαίνει ο Λη ντε Φόρεστ (Lee De Forest), Αμερικανός εφευρέτης, πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της ραδιοεπικοινωνίας. 

Ο Λη ντε Φόρεστ το 1907

Η σημαντικότερη εφεύρεσή του, ήταν ένας τύπος λυχνίας κενού που αποκάλεσε «audion», και που είναι σήμερα γνωστός ως «τρίοδος». Αυτή η λυχνία, που εφευρέθηκε το 1906, έφερε την επανάσταση σε ολόκληρο τον τομέα της ηλεκτρονικής. Το «audion» έγινε βασικό συστατικό σχεδόν σε όλα τα ραδιόφωνα, τα ραντάρ, την τηλεόραση και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές μέχρι που στις αρχές της δεκαετίας του ’50 τα τρανζίστορ άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως.

Το 1910 παρουσίασε την πρώτη ζωντανή ραδιοφωνική μετάδοση όπερας και έξι έτη αργότερα ανήγγειλε τα αποτελέσματα της προεδρικής εκλογής στην πρώτη ραδιοφωνική μετάδοση ειδήσεων.

Το 1923 έγινε ο πρώτος που κατάφερε να εφαρμόσει τον ήχο στον μέχρι εκείνη τη στιγμή βουβό κινηματογράφο.

1984

Πεθαίνει η Αμερικανίδα συγγραφέας και σεναριογράφος Λίλιαν Χέλμαν (Lillian Florence Hellman), Αμερικανίδα θεατρική συγγραφέας. 

Λίλιαν Χέλμαν

Τα ποιο γνωστά της έργα είναι «Η ώρα των παιδιών» και «Οι μικρές αλεπούδες». Είχε πολύχρονη σχέση με τον συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος ΗΠΑ, Ντάσιελ Χάμετ. Η Χέλμαν μέσα από τα έργα της άσκησε σκληρή κριτική στον αμερικάνικο τρόπο ζωής. Το 1950 η Χέλμαν, παρουσιάστηκε ενώπιον της επιτροπής αντιαμερικανικών δραστηριοτήτων (Μακάρθουρ), όπου της ζητήθηκε να καταδώσει μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αρνήθηκε να το κάνει και μπήκε στη μαύρη λίστα.

Κατήγγειλε τους αντικομμουνιστές, όπως τον Ηλία Καζάν, για το γεγονός ότι κατέδωσαν κομμουνιστές καλλιτέχνες, ακόμα και φίλους τους.

Δεν υπέκυψε, και κατηγορήθηκε γι’ αυτό, στην αστική προπαγάνδα διαστρέβλωσης των Δικών της Μόσχας, αντιτάχθηκε στην χορήγηση πολιτικού ασύλου στον Τρότσκι που είχε περάσει ανοιχτά με την πλευρά της αντεπανάστασης.

1984

Πεθαίνει ο Ανρί Φαμπρ, Γάλλος αεροπόρος, εφευρέτης του υδροπλάνου.

2009

Πεθαίνει η Γερμανίδα χορεύτρια και χορογράφος Πίνα Μπάους (Pina Bausch). 

Πίνα Μπάους

Άφησε ανεξίτηλα το σημάδι της στο σώμα του σύγχρονου χορού, δημιουργώντας μια νέα, δική της αισθητική και επεκτείνοντας τα όρια της τέχνης της. Παραμένοντας στο κέντρο των εξελίξεων επί τριάντα χρόνια, τροφοδότησε και ενέπνευσε γενιές χορογράφων, ανθρώπων του θεάτρου, εικαστικούς και κινηματογραφιστές. «Αναζητώ να μιλήσω για τη ζωή που μας περιβάλλει, για την ύπαρξη, για μας» – έλεγε. «Το ουσιώδες πρόβλημα είναι ότι η ζωή δεν μπορεί πάντα να χορεύει με τις παραδοσιακές αισθητικές φόρμες».

Σπούδασε στην Ακαδημία Folwang της Έσσης, με διευθυντή τον χορογράφο Κουρτ Γιόος, έναν από τους ιδρυτές του γερμανικού εξπρεσιονιστικού χορού, αλλά και στη διάσημη Σχολή Τζούλιαρντ της Ν. Υόρκης. Το 2008 τιμήθηκε με το Βραβείο «Γκαίτε». Αλησμόνητη θα μείνει η τελευταία της παράσταση στην Ελλάδα, την ίδια χρονιά στην Επίδαυρο, εμπνευσμένη από τον «Ορφέα και Ευριδίκη» του Γκλουκ.

2012

Πεθαίνει ο Θύμιος Καρακατσάνης, Έλληνας ηθοποιός και σκηνοθέτης του θεάτρου, που διακρίθηκε κυρίως σε αριστοφανικούς ρόλους. 

Θύμιος Καρακατσάνης

Μοναχοπαίδι κομμουνιστή αγωνιστή της ΕΑΜικής Αντίστασης, στερημένος κάμποσα χρόνια τον εξόριστο πατέρα του, μετά το γυμνάσιο, ο Θύμιος Καρακατσάνης σπούδασε στη σχολή του «Θεάτρου Τέχνης». Δάσκαλός του, αλλά και εκτιμητής του πηγαίου κωμικού ταλέντου του, ο Κάρολος Κουν. Μετά τη θρυλική και «σκανδαλώδη» παράσταση των «Ορνίθων», το 1959, που απαγόρευσε η τότε κυβέρνηση, το 1960 ο Κουν τολμά να την επαναλάβει με νέα διανομή, δίνοντας το ρόλο του «Εποπα» στον σπουδαστή ακόμα Θ. Καρακατσάνη. Από την πρώτη στιγμή, εντυπωσιάζει η κωμικότητα του Καρακατσάνη. Έτσι ο Κουν, στο νέο ανέβασμα των «Ορνίθων» (1964 – 1965), του αναθέτει το ρόλο του «Ποιητή». Σπαρταριστή αυτή η ερμηνεία του τον καθιέρωσε σαν πρωταγωνιστή κωμικών ρόλων. Μέχρι το 1972 που παρέμεινε στο «Θέατρο Τέχνης», με το πηγαίο ταλέντο, την αυτοσχεδιαστική του δεινότητα, το ευφυές λαϊκό του ένστικτο και χιούμορ, «κόσμησε» μοναδικά πολλούς ρόλους. Τους μικρούς του καθιστούσε μεγάλους και τους μεγάλους γιγάντιους. Μεταξύ άλλων, αλησμόνητες θα μείνουν οι ερμηνείες του στα έργα «Ο Μπίτερμαν και οι εμπρηστές», «Ο επιστάτης», «Οι νταντάδες» και σε αριστοφανικές κωμωδίες.

Ο Θύμιος Καρακατσάνης στη Λυσιστράτη

Το 1973 άρχισε η συνεργασία του με το Εθνικό Θέατρο, όπου πρωταγωνίστησε στο «Φάντασμα του κυρίου Ραμόν Νοβάρο» του Παύλου Μάτεσι. Το 1974 έπαιξε στον «Κύκλωπα» και στην «Αλκηστη» του Ευριπίδη, που παρουσίασε στην Επίδαυρο το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, με του οποίου το «Αμφι-Θέατρο» έκανε μεγάλες ερμηνευτικές επιτυχίες σε αριστοφανικές κωμωδίες.

Ο Θύμιος Καρακατσάνης, Πλούτος

Ο Καρακατσάνης είχε στο ενεργητικό του όλους σχεδόν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους των αριστοφανικών κωμωδιών, ενώ σκηνοθέτησε και ο ίδιος αρκετά αριστοφανικά έργα, με δικούς του θιάσους.

Ο Θύμιος Καρακατσάνης στην τηλεοπτική Λυσιστράτη

Το 1978 δημιούργησε τη «Νέα Ελληνική Σκηνή», που ανέβασε με τεράστια επιτυχία ελληνικά έργα: «Φον Δημητράκης», «Ο χαρτοπαίκτης», «Ένας ήρωας με παντούφλες», «Η βίδα», «Ο Στέλιος», «Ούρσουλα» κ.ά., αλλά και τον «Καλό στρατιώτη Σβέικ» του Χάσεκ, «Επιστάτη» του Πίντερ, το «Θάνατο του εμποράκου» του Μίλερ (τιμήθηκε με βραβείο γι’ αυτήν την ερμηνεία του), τον «Ταρτούφο» του Μολιέρου, κ.ά. Τελευταίες μεγάλες επιτυχίες του ήταν η επανάληψη του «Εμποράκου» και «Οι νταντάδες» του Γ. Σκούρτη.

Έπαιξε στις ταινίες «Το πιο λαμπρό αστέρι», «Η χαρτορίχτρα», «Μπουμ ταρατατζούμ», «Η γυναικοκρατία», «La faille», «Ιδού η Μήλος ιδού και το πήδημα». Σπουδαία ήταν η ερμηνεία του στην ταινία του Τάσου Ψαρρά «Καραβάν σεράι». Στο ενεργητικό του είχε σίριαλ και ψυχαγωγικές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές – μεταξύ άλλων και στο ραδιοφωνικό «902».

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org