Σαν Σήμερα 22 Ιουνίου

Γεγονότα

217 π.Χ.

Μάχη της Ραφίας: Ο φαραώ της Αιγύπτου, Πτολεμαίος Δ΄ Φιλοπάτωρ, νικά τον Αντίοχο Γ΄ της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών.

168 π.Χ.

Μάχη της Πύδνας: Οι Ρωμαίοι υπό τον Λούκιο Αιμίλιο Παύλο νικούν τον Μακεδόνα βασιλιά Περσέα, δίνοντας τέλος στον Τρίτο Μακεδονικό Πόλεμο.

Μάχη της Πύδνας

431

Αρχίζει τις εργασίες της στην Έφεσο η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος, με σκοπό την καταδίκη του Νεστοριανισμού.

Γ’ Οικουμενική Σύνοδος

813

Οι Βούλγαροι υπό την ηγεσία του Κρούμου νικούν τον βυζαντινό στρατό στη μάχη της Βερσινικίας κοντά στην Αδριανούπολη. Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Α΄ αναγκάζεται να παραιτηθεί υπέρ του Λέοντα Ε΄.

910

Οι Ούγγροι νικούν τον στρατό της Ανατολικής Φραγκίας σκοτώνοντας τον ηγέτη του, Γκέμπχαρντ, δούκα της Λοθαριγγίας (Λωρραίνης).

1527

Ιδρύεται η Τζακάρτα.

1593

Τα συμμαχικά χριστιανικά στρατεύματα νικούν τους Οθωμανούς στη μάχη του Σίσακ.

1622

Οι πορτογαλικές δυνάμεις αποκρούουν ολλανδική εισβολή στη μάχη του Μακάου.

1633

Η Ιερά Εξέταση καταδικάζει τον Γαλιλαίο σε φυλάκιση ως αιρετικό, επειδή είχε υποστηρίξει ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο.

Ο Γαλιλαίος ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης

Μετά από έντονες αντιπαραθέσεις, το Ιεροδικείο της Ρώμης τον αναγκάζει να αποκηρύξει την άποψή του ότι ο Ήλιος, και όχι η Γη, είναι το κέντρο του Σύμπαντος.

1662

Εμφανίζεται για πρώτη φορά ο όρος «προπαγάνδα» στην εγκύκλιο του Πάπα Γρηγορίου ΙΕ’ για τη διάδοση της πίστεως (De Propagande Fide). Έκτοτε, ο όρος καθιερώθηκε να συμβολίζει την τέχνη της διάδοσης των ιδεών.

1774

Οι Βρετανοί ψηφίζουν την Πράξη του Κεμπέκ, καθορίζοντας τους κανόνες διακυβέρνησης για την αποικία του Κεμπέκ στη Βόρεια Αμερική.

1783

Ένα δηλητηριώδες σύννεφο που προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου Λάκι στην Ισλανδία φτάνει στη Χάβρη της Γαλλίας.

1825

Το Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου καταργεί τη φεουδαρχία στη βρετανική Βόρεια Αμερική.

1898

Ισπανοαμερικανικός πόλεμος: Αμερικανοί πεζοναύτες αποβιβάζονται στην Κούβα.

1920

Πραγματοποιείται το Α’ (ιδρυτικό) Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος του Ιράν στο Ενζελί.

1921

Αρχίζει στη Μόσχα το 3ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς (22/6/-12/7/1921). 

Ο Λένιν στο 3ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς

Σε αυτό πήραν μέρος 605 αντιπρόσωποι από 52 χώρες. Μεταξύ άλλων, το Συνέδριο συζήτησε για την παγκόσμια οικονομική κρίση και τα νέα καθήκοντα της Διεθνούς, την τακτική, την οργανωτική οικοδόμηση των Κομμουνιστικών Κομμάτων, τις μεθόδους και το περιεχόμενο της δουλειάς τους, την εμπειρία από την ταξική πάλη σε Γερμανία και Ιταλία, κ.α.

Ο Β. Ι. Λένιν στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη ενός αποφασιστικού αγώνα εναντίον κάθε λογής οπορτουνισμού, ενός αγώνα που δίχως αυτόν ήταν αδύνατο να δημιουργηθεί ένα πραγματικά επαναστατικό, μονολιθικό κόμμα.

1933

Τρεις μήνες μετά την απαγόρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας (14/3/1933) οι Ναζί θέτουν εκτός νόμου και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.

1940

Έπειτα από μόλις 6 εβδομάδες πολεμικών συγκρούσεων η Γαλλία – μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις παγκοσμίως – παραδίδεται στη ναζιστική Γερμανία.

1941

Οι δυνάμεις του «Άξονα» αρχίζουν την επίθεσή τους κατά της Σοβιετικής Ένωσης («Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα»). 

Αρχίζει η επίθεσή του «Άξονα» κατά της Σοβιετικής Ένωσης («Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα»).

Οι επιτιθέμενοι (συνολικά 7 χώρες: Γερμανία, Ρουμανία, Ιταλία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Κροατία και Φιλανδία) παρατάσσουν 3,8 εκατομμύρια στρατιώτες στη μάχη, απέναντι σε μόλις 2,7 εκατομμύρια σοβιετικούς. Ξεκινά ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος.

Την ίδια μέρα δακτυλογραφείται σε ένα εργοστάσιο στην Κοκκινιά τρικ του ΚΚΕ που καλούσε τον ελληνικό λαό να δυναμώσει την πάλη του κατά των δυνάμεων Κατοχής και να υπερασπιστεί το φρούριο των λαών, τη Σοβιετική Ένωση.

1955

Συνέρχεται στο Ελσίνκι της Φιλανδίας το Παγκόσμιο Συνέδριο για την Ειρήνη (22-29/6/1955).

1963

Δίδεται στη δημοσιότητα το πόρισμα του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Α. Γεωργίου για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, το οποίο επιρρίπτει την ευθύνη στον αστυνομικό διευθυντή Θεσσαλονίκης Ευθύμιο Καμουτσή και τους αξιωματικούς που επιτηρούσαν τη φύλαξη της συγκέντρωσης.

Γρηγόρης Λαμπράκης – Λίγο μετά την δολοφονική απόπειρα

1973

Η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος ανεβάζουν στο θέατρο «Αθήναιον» το έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Το μεγάλο μας τσίρκο». 

Το εξώφυλλο του δίσκου από την παράσταση “Το Μεγάλο μας Τσίρκο”

Το έργο διατρέχει, με σατιρικό αλλά και δραματικό τρόπο, τη νεότερη ελληνική Ιστορία από την Τουρκοκρατία και τα χρόνια του Οθωνα έως τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη γερμανική Κατοχή.

«Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι,

μην έχεις πια την πείνα για καμάρι.

Οι αγώνες που ‘χεις κάνει δεν φελάνε

το αίμα το χυμένο αν δεν ξοφλάνε.

Λαέ μη σφίξεις άλλο το ζωνάρι,

η πείνα το καμάρι είναι του κιοτή,

του σκλάβου που του μέλλει να θαφτεί».

Κώστας Καζάκος, Τζένη Καρέζη και Νίκος Ξυλούρης επί σκηνής

Το εμβληματικό αυτό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη αφορά στην πολιτική και κοινωνική Ιστορία της Ελλάδας. Μέσα από τραγούδια, σατιρικά, αλλά και δραματικά στιγμιότυπα, το έργο διατρέχει όλες τις σημαντικές στιγμές της ελληνικής Ιστορίας. Η τουρκοκρατία, οι μηχανορραφίες και τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων σε βάρος του ελληνικού λαού, η Επανάσταση του 1821, το παλάτι του Όθωνα, η Μικρασιατική Καταστροφή, ο Ελληνοαλβανικός πόλεμος είναι μερικοί από τους βασικούς σταθμούς της ιστορικής πορείας που περιγράφονται στο έργο.

Ο Νίκος Ξυλούρης τραγουδά στην παράσταση “Το Μεγάλο μας Τσίρκο”

Ο θίασος του έργου “Το Μεγάλο μας Τσίρκο”

«Το μεγάλο μας τσίρκο» ανέβηκε το καλοκαίρι του 1973 στο θέατρο «Αθήναιον». Τα σκηνικά είχε επιμεληθεί ο Ευγένιος Σπαθάρης. Πρωταγωνιστούσαν οι: Τζένη Καρέζη, Κώστας Καζάκος, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Χρήστος Καλαβρούζος και Τίμος Περλέγκας. Και πλάι τους πολλοί νέοι ηθοποιοί. Τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος. Επί σκηνής, υπέροχος ερμηνευτής των τραγουδιών ήταν ο Νίκος Ξυλούρης. Η τεράστια επιτυχία της παράστασης συνεχίστηκε και το χειμώνα 1973-1974, στο «Ακροπόλ». Μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, η παράσταση για μικρό διάστημα διακόπηκε, λόγω της σύλληψης των Τζ. Καρέζη – Κ. Καζάκου, αλλά μετά την απελευθέρωσή τους συνεχίστηκε μέχρι τα μέσα Μάη και μετά την πτώση της δικτατορίας ξαναπαίχθηκε.

Γεννήσεις

1767

Γεννιέται ο Βίλχελμ φον Χούμπολτ (Friedrich Wilhelm Christian Karl Ferdinand von Humboldt), Γερμανός φιλόσοφος και πολιτικός.

Βίλχελμ φον Χούμπολτ

1837

Γεννιέται ο Γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ (Ernst Moritz Theodor Ziller), ο οποίος σχεδίασε πάνω από 500 κτίρια στην Αθήνα και τα περίχωρα.

Ερνέστος Τσίλερ

1844

Γεννιέται ο Όσκαρ φον Γκέμπχαρντ (Oscar Leopold von Gebhardt), Γερμανός θεολόγος και βιβλιοθηκονόμος.

1898

Γεννιέται ο Γερμανός συγγραφέας Έριχ Μαρία Ρεμάρκ (Erich Maria Remarque).

Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

Όταν έγινε 18 ετών, κατετάγη εθελοντικά και πολέμησε στο Δυτικό Μέτωπο, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όπου γνώρισε και τον Αδόλφο Χίτλερ.

Μετά το τέλος του πολέμου, είχε αποκομίσει τόσες πολλές και ουσιαστικές εμπειρίες που θέλησε να τις μοιραστεί και οι αναγνώστες διαβάζοντας το «Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο», μπορούσαν να γνωρίσουν τη φρίκη του πολέμου μέσα από τα μάτια ενός απλού στρατιώτη.

Το αντιπολεμικό μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1929.

Το ύφος του βιβλίου ήταν τόσο έντονο και ρεαλιστικό που ο συγγραφέας άλλαξε το επίθετο του σε Paul, που ήταν της μητέρας του. Μέσα σε λίγες μέρες έγινε μπεστ σέλερ.

Περισσότερα από 20.000 αντίτυπα είχαν πουληθεί. Πολύ γρήγορα, κέντρισε και το ενδιαφέρον των σεναριογράφων της εποχής, που θέλησαν να το μεταφέρουν στη μεγάλη οθόνη. Η επιτυχία του θορύβησε τον Χίτλερ, ο οποίος μαζί με τον Γκέμπελς θεώρησε ότι δείχνει τον γερμανικό στρατό αποδυναμωμένο και φοβισμένο.

Ο Ρεμάρκ, φοβισμένος αποφάσισε να διαφύγει στις ΗΠΑ, μέσω Ελβετίας το 1939.

Η φυγή του εξόργισε τον Γκέμπελς ο οποίος τον κατηγόρησε ανοιχτά για δειλία και ζήτησε δημόσια την τιμωρία του.

Η οικογένεια του έμεινε πίσω και πλήρωσε βαρύ τίμημα -οι Γερμανοί συνέλαβαν την αδελφή του Ελφρίντε, μια φιλήσυχη γυναίκα, που διέμενε στη Γερμανία με τα δυο παιδιά και τον σύζυγό της. Δικάστηκε για υπονόμευση του γερμανικού λαού, έγινε εν γνώσει της ο αποδιοπομπαίος τράγος, προκειμένου να σωθεί η ζωή του αδερφού της. Καταδικάστηκε σε θάνατο δι’ απαγχονισμού. Την εκτέλεσαν στις 16 Δεκεμβρίου 1943. Η είδηση της εκτέλεσης της αδελφής του, δεν ώθησε τον Ρεμάρκ να γυρίσει πίσω.

Έζησε μέχρι τα βαθιά του γεράματα μεταξύ Ελβετίας και Γαλλίας, όπου συνέχισε να γράφει. Απέκτησε χρήματα και δόξα. Δεν μίλησε ποτέ για την αδερφή του. Στη μνήμη της αφιέρωσε 10ετίες αργότερα ένα μυθιστόρημα με το πραγματικό του όνομα.

Ο Ρεμάρκ πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1970, σε ηλικία 72 ετών στην Ελβετία.

1906

Γεννιέται ο Μπίλι Γουάιλντερ (Billy Wilder), Αυστριακός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, καλλιτέχνης, και δημοσιογράφος. 

Μπίλι Γουάιλντερ

Βραβεύτηκε με τρία όσκαρ, τόσο για την παραγωγή, όσο και για τη σκηνοθεσία και τη συγγραφή του σεναρίου της ταινίας «Η Γκαρσονιέρα» (The Apartment, 1960).

Μετά την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ, έφυγε για το Παρίσι, όπου έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με την ταινία Ο κακός δρόμος (Mauvaise graine, 1934). Στη συνέχεια μετακόμισε στο Χόλιγουντ. Η σκηνοθεσία του φιλμ νουάρ Κολασμένη Αγάπη (Double Indemnity) του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για όσκαρ σκηνοθεσίας. Το 1945 ο Γουάιλντερ κέρδισε όσκαρ σκηνοθεσίας καθώς και όσκαρ διασκευής σεναρίου για την ταινία «Το Χαμένο Σαββατοκύριακο» (The Lost Weekend) και το 1950 συνέγραψε και σκηνοθέτησε τη θρυλική ταινία «Η Λεωφόρος της Δύσης» (Sunset Boulevard).

1910

Γεννιέται ο Κόνραντ Τσούζε (Konrad Ernst Otto Zuse), Γερμανός μηχανικός και πρωτοπόρος των υπολογιστών. 

Κόνραντ Τσούζε

Το μεγαλύτερό του επίτευγμα ήταν η ολοκλήρωση του πρώτου λειτουργικού προγραμματιζόμενου υπολογιστή, βασισμένου στο δυαδικό σύστημα, του Z3, το 1941. Η εφεύρεσή του ήταν ο πρώτος προγραμματιζόμενος ηλεκτρονικός υπολογιστής σε παγκόσμιο επίπεδο. Κατασκεύασε τον Z3 μέσα στο σαλόνι του πατρικού του σπιτιού. Η μηχανή του μπορούσε να κάνει μέσα σε λίγες ώρες τους υπολογισμούς, που ένα ολόκληρο τμήμα υπολογισμών εργοστασίου χρειαζόταν μια εβδομάδα για να ολοκληρώσει. Επειδή δεν θέλησε να γίνει μέλος του Ναζιστικού Κόμματος, παρέμεινε σιωπηλός και αφανής, ακόμη και όταν κατασκεύασε τον Z4, τη βελτιωμένη έκδοση του Z3 προς το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Τον μετέφερε αρχικά στο Γκέτινγκεν και κατόπιν τον έκρυψε σε ένα στάβλο στο Allgäu, όπου παρέμεινε και ο ίδιος κρυμμένος. Το 1949 μετέφερε την κατασκευή του στη Ζυρίχη, όπου και αναγνωρίστηκε η συνεισφορά του στην εξέλιξη των υπολογιστών. Δημιούργησε τη γλώσσα προγραμματισμού, η οποία ονομάστηκε Plankalkül. Θεωρείται η πρώτη Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου (high-level programming language).

1949

Γεννιέται η μεγάλη Αμερικανίδα ηθοποιός Μέριλ Στριπ (Mary Louise «Meryl» Streep). 

Μέριλ Στριπ

Πραγματοποίησε το ντεμπούτο της στο θέατρο το 1971 στο έργο «The Playboy of Seville» και στην τηλεόραση το 1977 με την τηλεταινία The Deadliest Season.

Την ίδια χρονιά έκανε και την πρώτη της εμφάνιση στον κινηματογράφο με την ταινία «Τζούλια» (Julia, 1977).

Γρήγορα ήρθαν καλλιτεχνικές και εμπορικές επιτυχίες με ρόλους στις ταινίες «Ο Ελαφοκυνηγός» (The Deer Hunter, 1978) και «Κράμερ εναντίον Κράμερ» (Kramer vs. Kramer, 1979).

Για την πρώτη ταινία έλαβε την πρώτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ ενώ για τη δεύτερη κέρδισε το πρώτο της Όσκαρ.

Το 1982 κέρδισε το δεύτερο Όσκαρ για την ερμηνεία της στην ταινία «Η Εκλογή της Σόφι» (Sophie’s Choice).

Το 2012 κέρδισε το τρίτο της Όσκαρ για την ταινία «Η Σιδηρά Κυρία» (The Iron Lady).

Η Στριπ έχει λάβει συνολικά 21 υποψηφιότητες για Όσκαρ, κερδίζοντας τρία, και 32 υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα, κερδίζοντας οκτώ.

Είναι η ηθοποιός με τις περισσότερες υποψηφιότητες για Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα στην ιστορία του κινηματογράφου.

Έχει επίσης βραβευθεί με δύο Βραβεία Έμμυ, δύο Βραβεία Σωματείου Ηθοποιών, δύο BAFTA, ένα βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στο Φεστιβάλ Καννών, το Τιμητικό βραβείο της Χρυσής Άρκτου για το 2012, ενώ έχει λάβει και πέντε υποψηφιότητες για Βραβείο Γκράμι

Το 2004 βραβεύθηκε με το Life Achievement Award από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.

Θάνατοι

1980

Πεθαίνει ο Δημήτρης Παρτσαλίδης, μέλος και στέλεχος του ΚΚΕ κι αργότερα πρωτεργάτης στην προσπάθεια διάλυσης του ΚΚΕ και ηγέτης των οπορτουνιστών που δημιούργησαν κόμμα, με τον προβοκατόρικο τίτλο ΚΚΕ «εσωτερικού».

Δημήτρης Παρτσαλίδης

1981

Πεθαίνει ο Απόστολος Γκρόζος συνδικαλιστής και στέλεχος του ΚΚΕ.

Ο Απόστολος Γκρόζος ανάμεσα στον Χαρίλαο Φλωράκη και τον Κώστα Λουλέ

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε στέλεχος του ΕΑΜ, ενώ στον Εμφύλιο διετέλεσε υπουργός Εργασίας στην Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση με πρόεδρο τον Παρτσαλίδη (Ιανουάριος–Σεπτέμβριος 1949). Το 1956, μετά την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη, έγινε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, επικεφαλής συλλογικής ηγεσίας.

1987

Πεθαίνει ο Φρεντ Αστέρ (Fred Astaire), Αμερικανός χορευτής και ηθοποιός. 

Φρεντ Αστέρ

Πρωταγωνίστησε σε τριάντα μία μουσικές ταινίες. Ιδιαίτερα ονομαστή ήταν η καλλιτεχνική του συνεργασία με την Τζίντζερ Ρότζερς, με την οποία συμπρωταγωνίστησε σε δέκα ταινίες. Βραβεύτηκε με Όσκαρ.

1997

Πεθαίνει ο πιανίστας Γιώργος Θέμελης.

Γιώργος Θέμελης

Αν και τυφλός, εκ γενετής, ο Γ. Θέμελης ήταν εξαίρετος, διεθνώς αναγνωρισμένος, δεξιοτέχνης του πιάνου. Η αναπηρία του δε στάθηκε εμπόδιο στο να ακολουθήσει από παιδί αυτό που πολύ αγάπησε: τη μουσική. Από τριών ετών ό,τι άκουγε το μετέφερε στο πιάνο, ενώ τις πρώτες νότες τις έμαθε με τη μέθοδο Μπράιγ. Σπούδασε στο Ωδείο Παρισίων, το οποίο μάλιστα εξαιτίας του προχώρησε στην αλλαγή του κανονισμού του, ώστε να γίνονται δεκτοί και τυφλοί. Το 1936 τιμήθηκε με το βραβείο του ίδιου ωδείου και από τότε ξεκίνησε η καριέρα του με εμφανίσεις στα μεγαλύτερα θέατρα του κόσμου. Είχε βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών. Το τελευταίο του ρεσιτάλ το έδωσε το 1995 στο Ηρώδειο.

1997

Πεθαίνει ο ρεμπέτης Γιώργος Κατσαρός (Θεολογίτης το πραγματικό του όνομα) που υπήρξε αναμφίβολα ο ζωντανός μύθος της Ελληνικής Λαϊκής Μουσικής των ΗΠΑ, με μοναδική ενεργό καλλιτεχνική δράση, που ξεπέρασε τις οκτώ 10ετίες από τα συνολικά 109 χρόνια της ζωής του! Ρεκόρ ασυναγώνιστο μακροβιότητας και ενεργού συμμετοχής στα λαϊκά δρώμενα της ελληνικής διασποράς (και όχι μόνον), μέχρι τα τελευταία του!!

Γιώργος Κατσαρός

Ο Γ. Κατσαρός προϋπήρξε όλων των μεγάλων δημιουργών του Ρεμπέτικου Τραγουδιού (του Μ. Βαμβακάρη, Γ. Μπάτη, Α. Δελιά, Σ. Παγιουμτζή, Σ. Κερομύτη, Δ. Μπαγιαντέρα, Α. Χατζηχρήστου, Γ. Παπαϊωάννου, Β. Τσιτσάνη, Μ. Χιώτη, κ.α.). Ηχογράφησε και κυκλοφόρησε σε δίσκους γραμμοφώνου ελληνικά λαϊκά και ελαφρά τραγούδια (όπως «ευρωπαϊκά», επιθεωρησιακά, βαρκαρόλες, κλπ) πολύ πριν από τους παλαιότερούς του (του Π. Τούντα, Κ. Σκαρβέλη, Β. Παπάζογλου, Γ. Δραγάτση, Α. Διαμαντίδη-Νταλγκά, Κ. Καρίπη, κα.).

Γόνος μιας από τις πιο ευκατάστατες στην Αμοργό, με μεγάλη κτηματική περιουσία, γεννήθηκε στις 20 Δεκ-1888. Μένει ορφανός, σε ηλικία περίπου 5 ετών, από αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του σε ατύχημα και μεγαλώνει με τις φροντίδες της μητέρας του και του παππού του.

Κυρίως από τον καλλίφωνο παππού του, που τραγουδούσε τα παλιά τραγούδια του νησιού τους, επηρεάζεται και παίρνει τα πρώτα του «πατήματα» στα νησιώτικα τραγούδια του Αιγαίου Πελάγους και στα τραγούδια της αντίπερα όχθης, των παραλίων της Μικράς Ασίας. Έτσι από μικρός αρχίζει να μαθαίνει κιθάρα μόνος του.

Γύρω στα 1903, αναζητώντας καλύτερη τύχη, μετακομίζει με τη μητέρα και την αδελφή του στην Αθήνα.

Η μητέρα του, για να ζήσει τα παιδιά της, αναγκάζεται να εργαστεί σαν μαγείρισσα σε σπίτια γνωστών καλών οικογενειών της Αθήνας. Γρήγορα η φήμη της απλώνεται στην πόλη των Αθηνών, ανάμεσα στις προσωπικότητες και επισήμους της εποχής εκείνης και το 1905 προσλαμβάνεται στο υπηρετικό προσωπικό των Ανακτόρων, ως μαγείρισσα του τότε βασιλέως Γεωργίου του Α

Στη διάρκεια της 10ετούς διαμονής του νεαρού Γιώργου Κατσαρού στην Αθήνα και μέχρι το 1913 που μετανάστευσε στην Αμερική, ακούει και θαυμάζει τις στρατιωτικές μπάντες και μαθαίνει να παίζει στην κιθάρα του και να τραγουδάει όλα τα εμβατήρια και τα τραγούδια της εποχής εκείνης.

Σαν κιθαρίστας και τραγουδιστής αρχίζει να βγάζει τα πρώτα του χρήματα γύρω στα 1910, παίζοντας άλλοτε μόνιμα και άλλοτε περιστασιακά σαν περιφερόμενος τραγουδιστής στους ψυχαγωγικούς χώρους της Καστέλλας, του Φαλήρου, της Πειραϊκής ακτής και σε διάφορα στέκια της Αθήνας και του Πειραιά. Τραγουδάει και ψυχαγωγεί τον κόσμο κυρίως με ελαφρά και επιθεωρησιακά τραγούδια.

Ο θείος του Γιώργου, την περίοδο αυτή, εργαζόταν στην αστυνομική διεύθυνση του Πειραιά και ο νεαρός τον επισκέπτεται συχνά. Το γεγονός αυτό του δίνει την ευκαιρία να γνωρίσει στο λιμάνι και στα πέριξ μάγκες και ρεμπέτες, να ακούει και να αποτυπώνει ρεμπέτικα τραγούδια, αρκετά από τα οποία τα γραμμοφώνησε αργότερα στην Αμερική.

Το Δεκέμβριο του 1913, συνοδευόμενος από το θείο του και με την κιθάρα στις αποσκευές του, επιβιβάζεται στο πλοίο της γραμμής Πειραιάς – Νέα Υόρκη για το μακρινό ταξίδι της ξενητειάς.

Τα τρία πρώτα χρόνια στις ΗΠΑ θα υποαπασχοληθεί σε διάφορες πρόχειρες δουλειές, τελειοποιεί το παίξιμό του στην κιθάρα, προσχωρεί στην ορχήστρα «Salvation Army (Στρατός της Σωτηρίας -φιλανθρωπική οργάνωση που συγκέντρωνε χρήματα για τους φτωχούς) και μπαίνει στη γνωστή παρέα των ελλήνων καλλιτεχνών της εποχής που θαυμάζει (όπως ο Κώστας και η Μαρίκα Παπαγκίκα, η Αμαλία Βάκα, η Κα Κούλα Βλάχου, κα.), που λίγο πριν έχουν ήδη ξεκινήσει την καριέρα τους στη Ν. Υόρκη και είναι πλέον γνωστοί στην ελληνική παροικία.

Από το 1917 παίζει και τραγουδάει καθαρά επαγγελματικά, μόνος ή παρέα με τα γνωστά ονόματα της ελληνικής παροικίας της περιόδου εκείνης, κυρίως παραδοσιακά ρεμπέτικα της εποχής της ανώνυμης δημιουργίας, τα οποία διαμορφώνει και διασκευάζει κατάλληλα, καθώς επίσης ελαφρά, επιθεωρησιακά και δημοτικά τραγούδια, σε ελληνικά στέκια κυρίως της Δυτικής Ακτής (Νέα Υόρκη, Νέα Υερσέη, Φιλαδέλφεια, Βοστώνη, κ.α).

Η φωνή του ιδιότυπη, άλλοτε νοσταλγική και άλλοτε ιδιαίτερα σκληρή στα παλιά παραδοσιακά ρεμπέτικα, επιβάλλεται στο καλλιτεχνικό στερέωμα.

Σ’ αυτό συντελεί και το μοναδικό του στυλ «τσιμπιτό» που αναπτύσσει στο παίξιμο της κιθάρας, στοιχεία που τον κάνουν γνωστό στον κόσμο των Ελλήνων μεταναστών, όπου γρήγορα γίνεται περιζήτητος.

ΣΣ – Η τεχνική της «τσιμπητής» κιθάρας στην κιθαριστική τεχνική ως προς τη τοποθέτηση των δάχτυλων πάνω στις χορδές της κιθάρας καθώς και την αρμονική γλώσσα, την τροπικότητα και τη σχέση με το ρεμπέτικο της Ελλάδας του Γιώργου Κατσαρού.

Σύμφωνα με το Δημήτρη Μυστακίδη (2013) η τεχνική της «τσιμπητής» κιθάρας είναι μια τεχνική που αναπτύχθηκε στις Η.Π.Α.

Στην Ελλάδα δεν εφαρμόστηκε ποτέ σε ζωντανές εμφανίσεις. Όσες ηχογραφήσεις έγιναν στην Ελλάδα αφορούσαν το μουσικόφιλο κοινό της Αμερικής, που ήταν εξοικειωμένο με αυτόν τον ήχο.

Η τεχνική αυτή, φαίνεται να είναι επηρεασμένη από μία παρόμοια τεχνική, γνωστή ως finger-picking.

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά στα τέλη του 18ου αιώνα αλλά απέκτησε σαφή ορισμό στις αρχές του 20ου. Τα αμερικάνικα country και blues τραγούδια χρησιμοποίησαν την τεχνική αυτή με σκοπό να επεκτείνουν τις δυνατότητες συνοδείας της φωνής.

Πιο συγκεκριμένα, οι πρώτοι που πρέπει να χρησιμοποίησαν την τεχνική αυτή ήταν οι αφροαμερικανοί ακουστικοί κιθαριστές, εμπνεόμενοι από τη μουσική ragtime και την τεχνική του πιάνου. Αυτοί ανέπτυξαν τη μουσική και την αρμονική γλώσσα, δημιουργώντας σύγχρονους τροβαδούρους.

Κατά αντιστοιχία, στον Ελλαδικό χώρο, υπήρξαν οι μουσικοί ραψωδοί, οι οποίοι συνόδευαν το τραγούδι τους στο σαζ ή τον ταμπουρά. Οι πρώιμοι ρεμπέτες είχαν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με αυτούς: ο ταμπουράς για παράδειγμα, αντικαθίσταται από ένα μικρότερο όργανο το μπαγλαμά, το οποίο μπορεί να κρυφτεί στις φυλακές να μεταφερθεί με μεγαλύτερη άνεση στα χασισοποτεία.

Η τεχνική της «τσιμπητής» κιθάρας δεν αφορά, λοιπόν, μόνο στα τεχνικά ζητήματα ερμηνείας, αλλά διαμόρφωσε και ένα καινούριο χαρακτηριστικό στυλ ρεμπέτικων τραγουδιών που στηριζόταν αρχικά τόσο στο σμυρναίικο τραγούδι, όσο και στην country μουσική.

Δεν είναι γνωστό αν ο Κατσαρός ανέπτυξε την τεχνική του στην Αμερική ή στην Ελλάδα. Το σίγουρο είναι ότι στην Αμερική οι εκπρόσωποι της «τσιμπητής» κιθάρας βρήκαν ένα γόνιμο έδαφος για να αναπτύξουν την ενδιαφέρουσα αυτή τεχνοτροπία.

Η τεχνική αυτή μπορεί να περιγράφει αναλυτικά ως εξής: καθώς ο δείκτης, ο μέσος και ο παράμεσος παίζουν τις πρίμες χορδές της κιθάρας, δηλαδή τις τρεις πρώτες, ο αντίχειρας συνοδεύει με ρυθμικά σχήματα ή χτίζει αρμονικές συνοδείες. Σε αυτήν την περίπτωση η συνοδεία θυμίζει ισοκράτημα.

Οι μπάσες χορδές συνήθως παίζονται ανοιχτά και αφήνονται να ηχούν μέχρι να σβήσει ο ήχος από μόνος του. Για το λόγο αυτό οι ρεμπέτες διαμόρφωσαν ειδικά κουρδίσματα στην κιθάρα με στόχο να μπορούν να γράφουν κομμάτια χωρίς να επηρεάζεται η μελωδία από τη συνοδεία. Δημιουργείται κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα περιβάλλον τροπικό, όπου οι τρίφωνες αρμονίες χτίζονται σταδιακά πάνω στον ισοκράτη και τη μελωδική κίνηση, η οποία είναι σε ορισμένες περιπτώσεις μελισματική.

Ο Μυστακίδης σχολιάζει κριτικά, πως στον αρμονικό, τον τροπικό και το μελωδικό άξονα οι πρωτοπόροι του είδους Κατσαρός και Δούσας δεν ανταποκρίνονται στα παραδοσιακά πρότυπα, αφήνοντας ορισμένα ερωτηματικά όσον αφορά το ρυθμικό και αρμονικό άξονα.

Για τον Μυστακίδη αυτό οφείλεται στην μέχρι τότε έλλειψη τεχνικής, καθώς αυτή διαμορφωνόταν στην λαϊκή μουσική για πρώτη φορά. Αυτό το υποστηρίζει διότι μετέπειτα ο Α. Κωστής ηχογράφησε αρκετά τραγούδια με αυτήν την τεχνική, χωρίς να αντιμετωπίσει τις ίδιες τεχνικές δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι δύο πρωτοπόροι.

Τα καλλιτεχνικά του λοιπόν χαρακτηριστικά, που σημάδεψαν ανεξίτηλα την πορεία του, είναι: το «τσιμπιτό» παίξιμο της κιθάρας και η πρωτότυπη, ωραία «κατσαρή» φωνή του, εξ ου ίσως και το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο «Κατσαρός» (κατ’ άλλους, από το πλούσιο κατσαρό του μαλλί).

Λέγεται πως τραγουδούσε με πάθος πολύ χαρακτηριστικά, κουνώντας με μαστοριά και ιδιότυπα «κουτσαβάκικα», δεξιά-αριστερά το σαγόνι του!

Το 1919, δύο μόλις χρόνια μετά το επαγγελματικό ξεκίνημά του στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπογράφει το πρώτο του συμβόλαιο με τη μεγάλη δισκογραφική εταιρία RCA VICTOR (κορυφαία την εποχή εκείνη, μαζί με την COLUMBIA) για παραγωγή 6 δίσκων το χρόνο, με αμοιβή 500 δολάρια το τραγούδι και διάρκεια συμβολαίου 5 χρόνια, με δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης (ιδιαίτερα ευνοϊκοί για την εποχή όροι).

Την ίδια χρονιά, πρωτοεμφανίζεται στη δισκογραφία ως τραγουδιστής με τα παραδοσιακά ρεμπέτικα τραγούδια «ελληνική απόλαυσις (άντε σαν πεθάνω τι θα πούνε)» και «η Έλλη (κακούργα Έλλη)», που γίνονται μεγάλες επιτυχίες της εποχής. Aν και η Έλλη ήταν ήδη γνωστή από την 1η της εκτέλεση με τίτλο «Έλλη-Έλλη», με την Σμυρνέϊκη Εστουδιαντίνα, ηχογράφηση Σμύρνης (~1915).

Η πενταετία 1923-1925 σφραγίζεται από το μεγάλο έρωτα της ζωής του, με τη σπουδαία Μεξικάνα χορεύτρια Rita Rio.

Ο έρωτάς τους αυτός τον φέρνει κοντά στον κόσμο και το χώρο του Χόλυγουντ, αποκτά γνωριμίες στον περίγυρο του θεάματος, του γίνεται πρόταση και γυρίζει σαν πρωταγωνιστής δύο κινηματογραφικές ταινίες (εποχή του βωβού κινηματογράφου).

Γνωρίζεται και γίνεται φίλος με πολλά διάσημα αστέρια της εποχής, όπως ο Τομ Μιξ, ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο Ροδόλφος Βαλεντίνο, η Τζιν Χάρλοου, η Ρίτα Χαίηγουορθ, ο Χάμφρεϋ Μπόγκαρντ, ο Κλάρκ Γκέημπλ, κά.

Το 1923 γνωρίζεται στο Λος Άντζελας, στην Καλιφόρνια, με τον μεγάλο μάγο της κλασσικής κιθάρας Αντρέ Σεγκόβια. Μέχρι και το θάνατο του τελευταίου το 1987 (δέκα χρόνια πριν από το δικό του), αλληλοθαυμάζονται σαν καλλιτέχνες-κιθαρίστες και σαν άνθρωποι και παραμένουν πολύ καλοί φίλοι σε όλη τους τη ζωή.

Από τις αρχές του 1914 έως και τις 22 Ιουνίου 1997 που απεβίωσε, έζησε και έδρασε καλλιτεχνικά κυρίως στην Αμερική (ΗΠΑ), πραγματοποίησε όμως και δεκάδες πολύμηνα μεγάλα ταξίδια στη Β. και Ν. Αμερική, Ευρώπη, Ινδίες, Ν. Αφρική και Αυστραλία και έτσι έγινε πολύ γνωστός και ιδιαίτερα δημοφιλής στον απανταχού Ελληνισμό, σε όλους τους λάτρεις της ελληνικής λαϊκής μουσικής.

Το μόνο επάγγελμα που έκανε σ΄ ολόκληρη τη ζωή του ο Γ.Κ. ήταν του μουσικού.

Αποτύπωσε στα κεριά των δίσκων γραμμοφώνου, στη πλανεύτρα ξενιτειά της Αμερικής, ελληνικά τραγούδια που -χωρίς τη δική του δημιουργική παρουσία, τη δική του αγάπη για το ελληνικό τραγούδι και το δικό του πάθος , το μεράκι και την καλλιτεχνική του ευαισθησία- θα πήγαιναν χαμένα και δεν θα γίνονταν ποτέ γνωστά.

Συνεργάστηκε και παρέμεινε όλα τα χρόνια φίλος, καλλιτεχνικός σύντροφος, ακούραστος συνεργάτης και συμπαραστάτης όλων των ελλήνων μουσικών της ξενιτειάς.

Και η μαμά φύση τον πριμοδότησε με 109 περίπου χρόνια καλής, ήσυχης και δοξασμένης ζωής!

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org