Σαν Σήμερα 13 Ιουνίου

Γεγονότα

313

Αναρτάται στη Νικομήδεια το Διάταγμα των Μεδιολάνων, το οποίο υπέγραψαν ο Κωνσταντίνος Α΄ και ο συναυτοκράτορας Λικίνιος παραχωρώντας θρησκευτική ελευθερία σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

1825

Ο Γιάννης Μακρυγιάννης σταματά τον Ιμπραήμ στους Μύλους, στο δρόμο από την Τρίπολη στο Ναύπλιο. 

Πίνακας του Π. Ζωγράφου για την μάχη των Μύλων

Είναι η πρώτη νίκη των επαναστατημένων Ελλήνων κατά του αιγυπτιακού εκστρατευτικού σώματος.

1863

Η Βρετανία, η Γαλλία, η Ρωσία και η Δανία υπογράφουν συνθήκη με την οποία ο Δανός πρίγκιπας Βίλχελμ ορίζεται βασιλιάς της Ελλάδας (Γεώργιος Α’). 

Γουλιέλμος Γεώργιος

Στην εν λόγω συνθήκη προβλέπεται και η ενσωμάτωση των Ιόνιων Νησιών με την Ελλάδα.

1878

Αρχίζει το Συνέδριο του Βερολίνου, που διήρκησε ένα μήνα, με αντικείμενο το μέλλον της Βαλκανικής. 

Το Συνέδριο του Βερολίνου

Σε αυτό αντιπροσωπευόταν η Ρωσία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Ιταλία, η Τουρκία, το Ιράν και τα βαλκανικά κράτη (ως παρατηρητές).

Μετά από έντονο διπλωματικό αγώνα υπογράφτηκε στις 13 Ιούλη 1878 η Συνθήκη του Βερολίνου. Με τη συνθήκη αυτή, η Αγγλία και η Αυστροουγγαρία, με την υποστήριξη της Γερμανίας, πέτυχαν να τροποποιήσουν σημαντικά τους όρους της προηγούμενης Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, που είχε συναφθεί το Μάρτη του ίδιου έτους στον απόηχο του ρωσοτουρκικού πολέμου και προωθούσε τα ρωσικά συμφέροντα στην περιοχή της Βαλκανικής (συγκρότηση της «Μεγάλης Βουλγαρίας», κ.α.).

Το Συνέδριο αποτέλεσε πεδίο σύγκρουσης των ιμπεριαλιστικών κρατών για το συσχετισμό δύναμης στα Βαλκάνια, σε βάρος πάντοτε των βαλκανικών λαών.

1917

Γερμανικά αεροπλάνα βομβαρδίζουν το Λονδίνο, με αποτέλεσμα το θάνατο 162 πολιτών. 

Λεωφορείο σε κρατήρα που δημιούργησε
γερμανική βόμβα

Βομβαρδισμένο κτίριο

 

Συντρίμμια μετά από τον βομβαρδισμό

Κατεστραμμένο κτίριο από γερμανική βόμβα

  

Πρόκειται για την αιματηρότερη αεροπορική επίθεση του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σε βρετανικό έδαφος.

1934

Ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Μπενίτο Μουσολίνι συναντώνται στη Βενετία. 

Χίτλερ – Μουσολίνι

Μία μέρα μετά, ο Ιταλός δικτάτορας θα αποκαλέσει τον σύμμαχό του «μικρή ανόητη μαϊμού».

1938

Η κυβέρνηση της Γαλλίας κλείνει τα σύνορα με τη Δημοκρατική Ισπανία. Τα γαλλικά σύνορα υπήρξαν για ένα διάστημα μια σημαντική δίοδος της σοβιετικής βοήθειας προς τις δυνάμεις που μάχονταν τον Φράνκο. Ωστόσο, η νέα κυβέρνηση Νταλαντιέ, που μεταξύ άλλων επιθυμούσε την αποκατάσταση των σχέσεων της Γαλλίας με τη Φασιστική Ιταλία, καθώς και την πρόσβαση σε πρώτες ύλες που παράγονταν στις περιοχές όπου κατείχαν οι Φρανκιστές, αποφάσισε να προβεί στο κλείσιμο των συνόρων, συνδράμοντας έτσι σημαντικά στην ήττα της Δημοκρατικής Ισπανίας.

1944

Πυροδοτούνται οι πρώτοι γερμανικοί πύραυλοι «V-1» εναντίον του Λονδίνου. 

Βόμβα V-1

Συνολικά στη διάρκεια της χρήσης τους (2,5 μήνες) κόστισαν τη ζωή σε 22.892 ανθρώπους.

1956

Η διώρυγα του Σουέζ περνά στην κυριαρχία της Αιγύπτου (έως τότε βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Βρετανών, που παρά την παραχώρηση ανεξαρτησίας στην πρώην αποικία τους, είχαν κρατήσει την κυριότητα στη στρατηγικής σημασίας Διώρυγα).

Ο βομβαρδισμός του Πορτ Σάιντ από τους Βρετανούς

Η απόφαση ωστόσο της Αιγυπτιακής κυβέρνησης να εθνικοποιήσει τη Διώρυγα λίγους μήνες αργότερα προκάλεσε την ιμπεριαλιστική στρατιωτική επέμβαση Βρετανίας, Γαλλίας και Ισραήλ («Κρίση του Σουέζ»).

1957

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αποφασίζει την επαναλειτουργία του ραδιοφωνικού σταθμού, με την ονομασία «Φωνή της Αλήθειας».

Τρικάκι που καλεί τον λαό να ακούει τη “Φωνή της Αλήθειας” την περίοδο της δικτατορίας

Αρχικά ο σταθμός εξέπεμπε από την περιοχή Χάλε της Λειψίας στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία, ενώ στη συνέχεια ξεκίνησαν εκπομπές και από το Βουκουρέστι της Ρουμανίας. Η «Φωνή της Αλήθειας» σταμάτησε να εκπέμπει μετά την πτώση της Χούντας το 1974 και τη νόμιμη πλέον δράση του ΚΚΕ στην Ελλάδα.

1983

Το αμερικανικό διαστημόπλοιο «Pioneer 10» 

Pioneer_10

(«Πρωτοπόρος 10») περνά τον πλανήτη Ποσειδώνα και γίνεται το πρώτο αντικείμενο φτιαγμένο από ανθρώπινο χέρι που φεύγει έξω από το ηλιακό μας σύστημα.

Γεννήσεις

1831

Ο Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ

Γεννιέται ο Σκοτσέζος φυσικός Τζέιμς Κλερκ Μάξγουελ, ο οποίος διατύπωσε τους βασικούς νόμους της ηλεκτρομαγνητικής.

1865

Γεννιέται ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, Ιρλανδός συγγραφέας.

Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς

Ο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς (αγγλ. William Butler Yeats) (13 Ιουνίου 1865, Δουβλίνο - 28 Ιανουαρίου 1939, Γαλλία), γιος του Ιρλανδού ζωγράφου Τζον Μπάτλερ Γέιτς, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αγγλόφωνους ποιητές του 20ού αιώνα. Ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία, το θέατρο, το δοκίμιο και τη μελέτη. Επηρεάστηκε από το γαλλικό συμβολισμό, κατόρθωσε να συγκεράσει το ρομαντισμό με το ρεαλισμό, ενώ στο έργο του διαφαίνεται η αγάπη του για τους μύθους και τις παραδόσεις για την πατρίδα του, Ιρλανδία, καθιερώνοντας το κελτικό "στυλ", με θέματα από την κελτική μυθολογία, τη μελαγχολία και το μυστικισμό.

Το 1923 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

1888

Γεννιέται ο Φερνάντο Πεσσόα, Πορτογάλος ποιητής.

 Φερνάντο Πεσσόα

Το μεγαλύτερο μέρος του σπουδαίου έργου του έμεινε αδημοσίευτο ως το θάνατο του, 30 Νοεμβρίου 1935. Ως τότε, ο Πεσσόα είχε δημοσιεύσει το πρώτο του βιβλίο στα Πορτογαλικά, με τίτλο Mensagem, δύο πλακέτες με αγγλικά ποιήματα -γιατί ο Πεσσόα ήταν δίγλωσσος και έγραφε με μεγάλη άνεση στην αγγλική γλώσσα- καθώς και μερικά λογοτεχνικά και πολιτικά μανιφέστα. Ήταν επίσης γνωστός ως εκδότης της επιθεώρησης Athena (1924-25), και ως συνεργάτης σε διάφορα πρωτοποριακά έντυπα, και κυρίως στο Orpheu (1915), όργανο του μοντερνιστικού κινήματος.

 Φερνάντο Πεσσόα

Μετά το θάνατο του (από κολικό του νεφρού), τα άπαντα του εκδόθηκαν σε οκτώ τόμους, υπογραμμένα με τα διάφορα ψευδώνυμα που χρησιμοποιούσε κατά καιρούς ο Πεσσόα και που, όπως έλεγε, εξέφραζαν τις διάφορες προσωπικότητες που συνυπήρχαν μέσα του: του "Αλβέρτο Καρέιρο", του "Αλβάρο δε Κάμπος" και του "Ρικάρδο Ρέις"'.

Είναι δυνατό να είναι κάποιος συγχρόνως πλούσιος και δαιμόνιος τραπεζίτης κι ένας ολοκληρωμένος αναρχικός που πολεμά για την απελευθέρωση της κοινωνίας; Σύμφωνα με τον Πεσσόα, ναι.

Το 1915, η πορτογαλική λογοτεχνία θα σημαδευτεί από την κυκλοφορία του περιοδικού Ορφέας, που θα εισαγάγει τον μοντερνισμό στην πορτογαλική τέχνη (στην έκδοση του οποίου πρωτεργάτης είναι ο Φ. Πεσσόα) και κατά δεύτερο λόγο, από μια εντυπωσιακή ποιητική συλλογή του Αλβάρο Ντε Κάμπος. Είναι η στιγμή που γεννιέται ένα από τα καλύτερα "Εγώ" του Φ. Πεσσόα, ένας από τους καλύτερους ετερώνυμούς του, όπως ο ίδιος τους ονομάζει.

Μέχρι σήμερα, οι μελετητές του έργου του έχουν ανακαλύψει είκοσι επτά διαφορετικές προσωπικότητες που υπογράφουν γραπτά του Πεσσόα. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν ο αγγλόφωνος Αλεξάντερ Σερτς, από την εποχή της Νοτίου Αφρικής, ο Αλμπέρτο Καέιρο, ένας σοφός που συνθέτει τα ποιήματά του αποτραβηγμένος στην εξοχή, ο Ρικάρντο Ρέις, φιλόλογος, που προσπαθεί να αναμετρηθεί με τους αρχαίους κλασικούς και ο Άλβαρο ντε Κάμπος, μηχανικός, με παιδεία αγγλοσαξονική, που στο έργο του υμνεί την τεχνολογία και την έλευση των μοντέρνων καιρών. Χρειάστηκαν δεκαετίες για να μπορέσει όλη αυτή η παραγωγή να συγκεντρωθεί και να μελετηθεί ως έργο του Πεσσόα.

Όταν το 1935 πέθανε διαλυμένος από το ποτό σε ηλικία 47 ετών, βρέθηκε στο σπίτι του ένα μπαούλο με 27.453 χειρόγραφα, από τα οποία ένα μεγάλο μέρος μένει ακόμη να μελετηθεί και να εκδοθεί, επιφυλάσσοντας ενδεχομένως και άλλες εκπλήξεις στους επιμελητές. Ο Πεσσόα πέθανε γνωστός στους λογοτεχνικούς κύκλους, όμως ο πορτογαλικός λαός άργησε να αναγνωρίσει στα πολλά του πρόσωπα το συγγραφέα που εκφράζει τους πόθους του και τις αγωνίες του και να τον τιμήσει σαν τον εθνικό του ποιητή.

Το βιβλίο του O Banqueiro Anarquista (Ο Αναρχικός Τραπεζίτης) μεταφράστηκε στα Ελληνικά από την Μ. Παπαδήμα (εκδ. "Νεφέλη"), καθώς και από το Γιάννη Σουλιώτη (εκδ. Παρουσία") και το Γιάννη Κοίλη (εκδ. "Γράμματα").

1894

Γεννιέται ο Λέο Κόνερ, Αυστριακός ψυχίατρος.

Λέο Κόνερ

Ο Λέο Κόνερ (Leo Kanner, 13 Ιουνίου 1894 – 3 Απριλίου 1981) ήταν Αυστριακός ψυχίατρος και γιατρός, περισσότερο γνωστός από τις έρευνές του για τον αυτισμό. Το έργο του Κόνερ έθεσε τα θεμέλια για την ψυχιατρική για τα παιδιά και τους εφήβους στις ΗΠΑ και παγκοσμίως.

1897

Γεννιέται ο Πάαβο Νούρμι (Paavo Johannes Nurmi), Φινλανδός δρομέας μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων. 

Πάαβο Νούρμι

Το 1924, κέρδισε πέντε χρυσά στους Ολυμπιακούς Αγώνες ενώ στους αγώνες του 1928 κατέκτησε ένα χρυσό και δύο ασημένια μετάλλια.

1928

Γεννιέται ο Τζον Νας (John Forbes Nash Jr.), Αμερικανός μαθηματικός, 

Τζον Νας

βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομικών το 1994 για τη συμβολή του στη θεωρία των παιγνίων.

1935

Γεννιέται ο Κρίστο (Christo, το πραγματικό του όνομα ήταν Χρήστο Γιαβάσεφ). 

Ο Christo μπροστά από ένα έργο του

Μαζί με η γυναίκα του Ζαν-Κλοντ δημιούργησαν έργα κυρίως σε δημόσιους χώρους. Τα έργα τους περιλαμβάνουν το τύλιγμα του Ράιχσταγκ στο Βερολίνο και της γέφυρας Ποντ Νεφ στο Παρίσι, το μήκους 39 χλμ έργο Running Fence ανάμεσα στις κομητείες Μαρίν και Σόνομα της Καλιφόρνια, και τις Πύλες στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης.

1938

Γεννιέται ο Νικήτας Τσακίρογλου, Έλληνας ηθοποιός και σκηνοθέτης. 

Νικήτας Τσακίρογλου

Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο στην παράσταση “Τα Κόκκινα Φανάρια” (1962) και καθιερώθηκε ως ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές του Εθνικού. Όπως είχε πει σε συνέντευξή του στον «Ριζοσπάστη», «στόχος μου είναι να επικοινωνήσω άμεσα με τον κόσμο, τα κοινωνικά του προβλήματα και ιδιαίτερα να ασχοληθώ με τον άξονα που με απασχολεί πολύ περισσότερο, γιατί είναι η πηγή των κοινωνικών κακών, την οικογένεια. Τον άξονα οικογένεια – κοινωνία”.

1964

Γεννιέται ο Σαρούνας Μαρτσουλιόνις (Raimondas Šarūnas Marčiulionis) Σοβιετικός μπασκετμπολίστας. 

Σαρούνας Μαρτσουλιόνις

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988, μαζί με τον Άρβιντας Σαμπόνις, οδήγησε την ομάδα της ΕΣΣΔ στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου. Ήταν ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους καλαθοσφαιριστές που αγωνίστηκαν στο ΝΒΑ.

Θάνατοι

1904

Πεθαίνει ο Νικηφόρος Λύτρας, Έλληνας ζωγράφος από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου. 

Πορτραίτο του Νικηφόρου Λύτρα

Γιος μαρμαρογλύπτη από την Τήνο, από πολύ μικρός έδειξε την καλλιτεχνική του φύση. Φοίτησε στο «Σχολείο των τεχνών» στην Αθήνα με καθηγητές τον Ραφαήλ Τσέκολι και τον Λουδοβίκο Θείρσιο (Τηρς), ο οποίος εκτίμησε το ταλέντο του και τον προσέλαβε για βοηθό κατά την αγιογράφηση της ρώσικης εκκλησίας στην Αθήνα. 

Νικηφόρος Λύτρας: τοιχογραφία

Ως σπουδαστής διακρίθηκε σε πολλούς διαγωνισμούς και εξέθεσε έργο στη διεθνή Εκθεση του Παρισιού σε ηλικία 23 ετών. Με την παραίτηση του δασκάλου του Θειρσίου δίδαξε στη θέση του. 

Νικηφόρος Λύτρας: Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας απ τον Κανάρη (1873)

Το 1857 κέρδισε το Κοντοσταύλειο Βραβείο και πήγε στο Μόναχο με υποτροφία της ελληνικής κυβέρνησης. Στην Ακαδημία είχε δυο σημαντικούς δασκάλους τον Μόριτς Σβιντ και τον Φον Πίλοτι. Το 1866 επέστρεψε στην Ελλάδα και διορίστηκε καθηγητής στην έδρα της Ζωγραφικής στο «Σχολείο Τεχνών». Εκεί δίδαξε για 38 ολόκληρα χρόνια. Οι σύγχρονοί του τον περιγράφουν ως ένα χαρακτήρα δηκτικό και ευφυή, χαριτολόγο που διέθετε μεγάλη δόση ελληνικής θυμοσοφίας. Υπήρξε έξοχος σχεδιαστής και κολορίστας. Ο Νικηφόρος Λύτρας χαρακτηρίζεται ως ο πατέρας της ελληνικής ζωγραφικής.

1920

Ο Εσάντ Πασάς

Δολοφονείται από ομοεθνή του δημοκράτη – ακτιβιστή στο Παρίσι ο Εσάντ Πασάς, ο οποίος πρόσφατα είχε αυτοανακηρυχθεί βασιλιάς της Αλβανίας.

1986

Πεθαίνει ο Μπένι Γκούντμαν, Αμερικανός (Benjamin ”Benny” David Goodman) κλαρινετίστας, ο «βασιλιάς του σουίνγκ». 

Μπένι Γκούντμαν

Ήταν από τους πρώτους που διηύθυνε συγκρότημα που έπαιζαν λευκοί και μαύροι. Ήταν μια πράξη που ερχόταν κόντρα σε μια εποχή που ο ρατσισμός ήταν «ανεπίσημη» επίσημη πολιτική της άρχουσας τάξης. Ήταν αυστηρός στη δουλειά του, πολλές φορές αυταρχικός. Η κλασική μουσική ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος του.

1987

Πεθαίνει η βραβευμένη με Όσκαρ Καλύτερης Ηθοποιού (1985) Τζεραλντίν Πέιτζ (Geraldine Sue Page). 

H Τζεραλντίν Πέιτζ

Βραβεύτηκε με το Όσκαρ για την ερμηνεία της στην ταινία «Ταξίδι στο Μπάουντιφουλ» (1985). Άλλες ταινίες της που έγιναν επιτυχία ήταν: «Χόντο» (1954), «Καλοκαίρι και Καταχνιά» ( 1961), «Γλυκό Πουλί της Νιότης» (1962), «Ραντεβού με το Θάνατο» (1963), «Τώρα που Έγινες Άνδρας» (1966), «Ο Κήπος των Εγκλημάτων» (1969), «Ένα Γέλιο, ένα Δάκρυ» (1972), «Η Μέρα της Θεομηνίας» (1975), «Εσωτερικές Σχέσεις» (1978) και «Οι Ατσίδες της Νέας Υόρκης» (1984).

2001

Πεθαίνει ο Μακάντα Κεν Μακιντιρέ (Makanda Ken McIntyre), πολυ-οργανοπαίχτης και συνθέτης. 

Makanda Ken McIntyre

Υπήρξε μουσικός της τζαζ με πλούσια πανεπιστημιακή και διδακτική δράση ενώ ηχογράφησε και 11 προσωπικά άλμπουμς.

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org