Σαν Σήμερα 29 Μαΐου

Γεγονότα

1453

Άλωση της Κωνσταντινούπολης: Τα οθωμανικά στρατεύματα υπό τον σουλτάνο Μωάμεθ Β΄ καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη μετά από πολιορκία 53 ημερών, δίνοντας τέλος στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Θεόφιλος Παλαιολόγος: Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

Ο Οθωμανικός στρατός καταλαμβάνει την Κωνσταντινούπολη. Το φθινόπωρο του 1452 η οσμανική Τουρκία αρχίζει να προετοιμάζεται βιαστικά για να κυριεύσει την Κωνσταντινούπολη και κατακτά και τις τελευταίες πόλεις που ανήκουν στον Βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΙΑ`. Στις αρχές Απρίλη του 1453, ο σουλτάνος Μωάμεθ Β` πολιορκεί τη βυζαντινή πρωτεύουσα από στεριά και θάλασσα με μεγάλες δυνάμεις. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ` έχει μόνο 9-10 χιλιάδες πολεμιστές, που από αυτούς οι 4-5 χιλιάδες είναι μισθοφόροι (Γενοβέζοι κ.ά.). Την υπεράσπιση των πιο σπουδαίων οχυρών την αναθέτουν σ’ αυτούς. Οι δυνάμεις του σουλτάνου είναι το λιγότερο 100 χιλιάδες πολεμιστές. Οι κυβερνήτες της γενοβέζικης αποικίας του Γαλατά, στη βόρεια ακτή του Κεράτιου Κόλπου, απέναντι από την Κωνσταντινούπολη , ακολουθούν προδοτική πολιτική. Πριν πολιορκηθεί η πόλη, συνεννοούνται με τον Μωάμεθ για τη διατήρηση των εμπορικών τους προνομίων και βοηθάνε κρυφά το σουλτάνο. Έτσι, παρά την επίμονη αντίσταση του πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης, ο τουρκικός στρατός στις 29 Μάη του 1453 την αυγή ορμάει μέσα στην πόλη κι αφού την κυριεύει ύστερα από οδομαχίες, αρχίζει τη σφαγή που κρατάει τρεις μέρες συνέχεια. Η εικόνα της κατεστραμμένης πόλης είναι φοβερή. Όπως περιγράφει ένας αυτόπτης, σε πολλά μέρη, από τα πάρα πολλά πτώματα το έδαφος δε φαινόταν. Εξήντα χιλιάδες περίπου κάτοικοι εξανδραποδίστηκαν και οι μεγαλόπρεποι ναοί και τα ανάκτορα λεηλατήθηκαν και πυρπολήθηκαν. Έτσι καταστράφηκαν και πολλά ωραία μνημεία της τέχνης. Με την πτώση της Κωνσταντινούπολης παύει να υπάρχει και βυζαντινή αυτοκρατορία.

Η καταστροφή του βυζαντινού κράτους δεν οφείλεται μόνο στην κατάκτηση από τον εξωτερικό εχθρό. Σπουδαίο ρόλο στην εξασθένιση και αμέσως ύστερα στην καταστροφή της βυζαντινής αυτοκρατορίας έπαιξαν εσωτερικά αίτια. Τα κυριότερα από τα αίτια αυτά είναι η οικονομική παρακμή του Βυζαντίου και η εξαθλίωση των λαϊκών μαζών, η όξυνση των ταξικών αντιθέσεων στη βυζαντινή κοινωνία και η προδοτική πολιτική μιας σημαντικής μερίδας από τη φεουδαρχική αριστοκρατία, καθώς και η διείσδυση στην αυτοκρατορία ξένων εμπόρων και επιχειρηματιών που υπονόμευσαν την οικονομική της ανάπτυξη.

Η τουρκική κατάκτηση του Βυζαντίου και των άλλων χωρών της Βαλκανικής Χερσονήσου είχε βαθιές και αρνητικές συνέπειες για την τύχη των λαών που κατοικούσαν στις χώρες αυτές. Η ξενική κατάκτηση καθυστέρησε για πολύ καιρό την πιο πέρα οικονομική ανάπτυξη στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, προκάλεσε την παρακμή και την καταστροφή των παραγωγικών τους δυνάμεων και έπνιξε τα βλαστάρια των καινούριων παραγωγικών σχέσεων που είχαν αρχίσει να ξεπετάγονται.

1824

Καταστροφή της Κάσου από τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο.

Η Καταστροφή της Κάσου

1886

Ο φαρμακοποιός Τζον Στιθ Πέμπερτον βάζει την πρώτη του διαφήμιση για την Coca-Cola, η οποία εμφανίζεται στην Atlanta Journal.

Τζον Στιθ Πέμπερτον

1912

Υπογράφεται στη Σόφια το Σύμφωνο Συμμαχίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Δημιουργείται η Βαλκανική Συμμαχία (παραμονές Α’ Βαλκανικού Πολέμου). 

Βαλκανική Συμμαχία

Ο πόλεμος ξέσπασε στις 25 Σεπτέμβρη 1912 όταν το Μαυροβούνιο κήρυξε τον πόλεμο κατά της Τουρκίας. Λίγες ημέρες πριν, στις 17/9, πραγματοποιήθηκε η σερβική και η βουλγαρική επιστράτευση και την επομένη 18/9 η ελληνική και του Μαυροβουνίου. Η Ελλάδα, η Σερβία και η Βουλγαρία κήρυξαν επίσημα τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις 4 Οκτώβρη 1912 και την επομένη κήρυξε εκείνη τον πόλεμο εναντίον του Μαυροβουνίου, της Βουλγαρίας και της Σερβίας, αλλά όχι και εναντίον της Ελλάδας την οποία πίστευε πως θα αποσπάσει από τη βαλκανική συμμαχία, έστω και την τελευταία στιγμή. Από την πλευρά της, η Ελληνική αστική τάξη στόχευε στην ολοκλήρωση της εθνικής αγοράς, στη δημιουργία των προϋποθέσεων για το πετυχημένο πέρασμα του ελληνικού καπιταλισμού στο μονοπωλιακό – κρατικομονοπωλιακό στάδιο με την κατάλληλη αναδιοργάνωση της κρατικής μηχανής, στην άνοδο της συμμετοχής του ελληνικού κεφαλαίου στις αποικιοκρατικές δραστηριότητες μέσα στο πλαίσιο της παγκόσμιας αγοράς, με την ενίσχυση του εφοπλιστικού και παροικιακού κεφαλαίου και την ισχυροποίηση των δεσμών με τις θαλάσσιες δυνάμεις, ειδικότερα δε την Αγγλία. Στην ισχυροποίηση των δεσμών του ελληνικού με το ξένο κεφάλαιο.

1913

Κάνει πρεμιέρα στο Παρίσι η «Ιεροτελεστία της Άνοιξης» του Ιγκόρ Στραβίνσκι, προκαλώντας ταραχές. Το ιδιαίτερο ύφος του Στραβίνσκι και η ιδιόμορφη χορογραφία του μπαλέτου προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις, τόσο μεταξύ των μουσικών όσο και μεταξύ του κοινού.

Ιγκόρ Στραβίνσκι

Ο Στραβίνσκι φοίτησε σε σχολείο της Πετρούπολης και συνέχισε στη σχολή Γκούρεβιτς και μετά στη Νομική Σχολή από την οποία αποφοίτησε χωρίς να σημειώσει καμιά εξαιρετική επίδοση. Το έργο του έχει βαθιά τις ρίζες του στα δυο παράλληλα ρεύματα του 19ου αιώνα. Ο δάσκαλός του ο Ρίμσκι Κόρσακοφ, του έμαθε να εκτιμά την παράδοση του ρώσικου δημοτικού τραγουδιού και τα επιτεύγματα της εθνικής ρωσικής μουσικής, ενώ ο Πιότρ – Ιλιτς Τσαϊκόφσκι, που τόσο θαύμαζε, του μετέδωσε την αγάπη του για τη μουσική της “Δύσης”, καθώς και για τη μουσική μπαλέτου.

1918

Η Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή καλεί τους εργάτες και τους αγρότες σε γενική επιστράτευση στον Κόκκινο Στρατό.

1924

Ανήμερα της ιστορικής επετείου της Άλωσης της Πόλης, γίνεται η ιδρυτική συνέλευση της ΑΕΚ.

Κωνσταντίνος Σπανούδης, πρώτος πρόεδρος της ΑΕΚ

1928

Δημοσιεύεται στο Ριζοσπάστη η εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ για το 4ο Συνέδριό του. 

Η εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ για το 4ο Συνέδριό στο Ριζοσπάστη

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εισήγησης μέσα σε ένα χρόνο από το 3ο Συνέδριο (Μάρτης 1927) η δύναμη του Κόμματος διπλασιάστηκε, ενώ βελτιώθηκε και η κοινωνική του σύνθεση.

1945

Φτάνει στην Αθήνα, ύστερα από 9 χρόνια κράτησής του σε ελληνικές φυλακές και στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου της Γερμανίας, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης μετά την επιστροφή του από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου

1953

Ο Νεοζηλανδός σερ Εντμοντ Πέρσιβαλ Χίλαρι και ο Νεπαλέζος Σέρπα Τένζινγκ Νόργκεϊ κατακτούν το Εβερεστ, την πιο ψηλή κορυφή της Γης, στα Ιμαλάια, ανάμεσα στην Ινδία και στο Θιβέτ.

Εντμοντ Πέρσιβαλ Χίλαρι και Σέρπα Τένζινγκ Νόργκεϊ

1954

Πραγματοποιείται η πρώτη ετήσια διάσκεψη της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ. η λέσχη Μπίλντερμπεργκ , λειτουργεί υπό συνθήκες πλήρους μυστικότητας και αδιαφάνειας, Στα 55 χρόνια λειτουργίας της περιβόητης Λέσχης , δεν έχει υπάρξει η παραμικρή διαρροή, σχετικά με το αντικείμενο των συνάξεών της και των συζητήσεων που πραγματοποιούνται σ’ αυτές.

Οι συμμετέχοντες στη Λέσχη , φαίνεται να έχουν δεσμευτεί με τον όρκο της σιωπής. Το στοιχείο αυτό, έχει δημιουργήσει έναν ολόκληρο μύθο για την ύπαρξη, τους στόχους και τη δράση της και έχει δώσει τροφή στην παραφιλολογία και στον μυστικισμό. Η ακροδεξιά π.χ. θεωρεί ότι στη Λέσχη έχει κυριαρχήσει ο σιωνισμός, ο οποίος μέσω αυτής, επιδιώκει την παγκόσμια κυριαρχία. Αντίστοιχες αντιλήψεις, υπάρχουν και σε άλλους πολιτικούς χώρους, αλλά και σε ξεχωριστές προσωπικότητες.

Η ιστορική όμως εξέλιξη, τα ίδια τα ιστορικά γεγονότα, δεν έχουν και δεν μπορεί να έχουν σχέση με την μεταφυσική και τον μυστικισμό. Η Λέσχη των «μυστικιστών», δημιουργήθηκε το 1954, την περίοδο δηλαδή του ψυχρού πολέμου και με σαφή αντικομμουνιστικό προσανατολισμό, ενώ μέλη της είναι οι πιο επιφανείς εκπρόσωποι του αμερικανικού και δυτικοευρωπαϊκού κεφαλαίου. Σίγουρα, όταν μαζεύονται, δεν συζητούν για το καλό της ανθρωπότητας. Γιατί αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, δεν θα είχαν ανάγκη να αποκρύπτουν το αντικείμενο των συζητήσεών τους. Σίγουρα αυτά που συζητούν και οι αποφάσεις που λαμβάνουν, στρέφονται ενάντια στα συμφέροντα των λαών του κόσμου. Αλλά τα μέλη της Λέσχης , δεν παύουν να εκπροσωπούν συμφέροντα, καπιταλιστικά συμφέροντα, και ως εκ τούτου, τα όσα λένε και αποφασίζουν υπόκεινται στις νομοτέλειες της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Από την άποψη αυτή, δεν υπάρχει τίποτα το μυστικιστικό και το μυστηριώδες, τίποτα που δεν μπορεί να εξηγηθεί λογικά στο φως της ανάλυσης της βασικής αντίθεσης που διέπει το καπιταλιστικό σύστημα, της αντίθεσης κεφαλαίου – εργασίας. Η Λέσχη Μπίλντερμπεργκ εκπροσωπεί το δυτικοευρωπαϊκό και βορειοαμερικάνικο κεφάλαιο. Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο.

Η πρώτη σύνοδος της Λέσχης, σε συνθήκες πλήρους μυστικότητας, έγινε στις 29-31 Μάη του 1954 στο Οοστερμπικ της Ολλανδίας και το όνομά της το πήρε από το ομώνυμο ξενοδοχείο που φιλοξένησε της εργασίες της. Τα μέλη της Λέσχης αποτελούν την ελίτ της ολιγαρχίας της Βόρειας Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης, καθώς σ’ αυτή συμμετέχουν βασιλείς, βασίλισσες, πρίγκιπες, καγκελάριοι, πρωθυπουργοί, πρόεδροι, πρέσβεις, σημαντικοί υπουργοί, χρηματιστές, εκπρόσωποι μεγάλων τραπεζών, μεγαλοβιομήχανοι, ιδιοκτήτες και δημοσιογράφοι μεγάλων μέσων ενημέρωσης κλπ. Σε κάθε σύνοδο συμμετέχουν 120 μέλη, τα 2/3 από την Ευρώπη και το 1/3 από την Β. Αμερική. Για να εξασφαλίσουν την μυστικότητα των συναντήσεων, καταφεύγουν σε απομονωμένα ξενοδοχεία, ενώ στη γύρω περιοχή, λαμβάνονται δρακόντεια μέτρα ασφάλειας και τη φύλαξη αναλαμβάνουν μυστικές υπηρεσίες σε συνεργασία με την αστυνομία.

Πολλοί γνωστοί Έλληνες πολιτικοί και επιχειρηματίες έχουν συμμετάσχει στις εργασίες της Λέσχης Μπίλντερπεργκ: από το ΠΑΣΟΚ, από τη ΝΔ, από το χώρο της δημοσιογραφίας, επιχειρηματίες και καθηγητές.

Η άποψη ότι οι μεγάλες αποφάσεις για τις τύχες του κόσμου λαμβάνονται στη διαβόητη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ, έχει αρκετές δόσεις υπερβολής, δεδομένου ότι δεν παίρνει υπόψη τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, οι οποίες δεν είναι δυνατό να ξεπεραστούν, αλλά και το γεγονός, ότι στο γεωπολιτικό χάρτη δεν υπάρχουν μόνο οι ΗΠΑ και η ΕΕ, αλλά και άλλοι ισχυροί παίκτες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ιαπωνία, και η Ινδία.

1971

Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, με ανακοίνωσή του, καταδικάζει τις δίκες που ανήγγειλε η Χούντα σε βάρος των στελεχών του ΚΚΕ και του ΠΑΜ: Κώστα Λίτσα, Στρατή Τσαμπή, κ.α.

Στρατής Τσαμπής

1980

Θύμα δολοφονικής απόπειρας πέφτει ο υπέρμαχος των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων Βέρνον Τζόρνταν (Vernon Eulion Jordan Jr.), ο οποίος τραυματίζεται σοβαρά από τα πυρά επαγγελματία δολοφόνου που τον χτύπησε πισώπλατα, στο Φορτ Γουέιν της Ιντιάνα.

1985

Σαράντα νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες είναι ο απολογισμός βίαιων επεισοδίων που ξέσπασαν μεταξύ φιλάθλων στο στάδιο «Χέιζελ» των Βρυξελλών, λίγο πριν την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης μεταξύ των ομάδων Γιουβέντους και Λίβερπουλ.

Χέιζελ: Επεισόδια μεταξύ των οπαδών της Γιουβέντους και της Λίβερμπουλ

Χέιζελ: Απεγνωσμένοι φίλαθλοι της Γιουβέντους προσπαθούν να ξεφύγουν από τα επεισόδια

1998

Η γαλλική Εθνοσυνέλευση αναγνωρίζει τη γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους το 1915 και προκαλεί τη λυσσαλέα αντίδραση της επίσημης Τουρκίας.

Γεννήσεις

1880

Γεννιέται ο Γερμανός ιστορικός και φιλόσοφος Όσβαλντ Σπένγκλερ (Oswald Spengler), συγγραφέας του έργου «Η Παρακμή της Δύσης», που προτείνει την κυκλική θεωρία για την άνοδο και την πτώση των πολιτισμών.

1917

Γεννιέται ο Τζον Κένεντι (John F. Kennedy).

Πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Γενάρη του 1961 μέχρι τη δολοφονία του στο Ντάλας του Τέξας, στις 22 του Νοέμβρη 1963. όταν ασχολούνται οι διάφοροι αστοί ιστορικοί, με τον δολοφονημένο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζον Κένεντι , τον παρουσιάζουν, ως έναν – τουλάχιστον – προοδευτικό και μεγάλο ηγέτη, υπέρμαχο της παγκόσμιας ειρήνης και της συλλογικής ασφάλειας. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι έπεσε θύμα αυτών ακριβώς των προοδευτικών του ιδεών.

Η αλήθεια, βέβαια, είναι πολύ διαφορετική. Ο Τζον Κένεντι ήταν κι αυτός ένας αυθεντικός εκπρόσωπος του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και – ταυτόχρονα με τις όποιες… καινοτομίες έφερε στην αμερικάνικη πολιτική – επέδειξε αξιοζήλευτη συνέπεια στην προώθηση των ανά τον κόσμο ιμπεριαλιστικών συμφερόντων. Η αμερικάνικη επέμβαση στο Βιετνάμ δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα.

Ένα ακόμη προστέθηκε, μετά τον αποχαρακτηρισμό και δημοσιοποίηση διάφορων απόρρητων εγγράφων των αμερικάνικων υπηρεσιών. Σύμφωνα, λοιπόν, με ορισμένα απ’ αυτά, ο Τζον Κένεντι , ως πρόεδρος των ΗΠΑ και ο αδελφός του, Ρόμπερτ, ως γενικός εισαγγελέας, είχαν κάνει σκοπό της ζωής τους την εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο. Είχαν δώσει σχετικές εντολές στη ΣΙΑ, η οποία ζήτησε και τη βοήθεια της αμερικάνικης μαφίας, δίνοντας κάποια στιγμή το “συμβόλαιο εκτέλεσης” του Κουβανού ηγέτη στο “νονό” του Σικάγου, Σαν Τζανκάνα, υποσχόμενη ταυτόχρονα και αμοιβή 150.000 δολαρίων. Ο τελευταίος, όμως, ανέλαβε την επιχείρηση… αφιλοκερδώς, επιμένοντας μάλιστα σ’ αυτό, σημειώνεται στα σχετικά έγγραφα.

1922

Γεννιέται ο κορυφαίος συνθέτης και αρχιτέκτονας Ιάννης Ξενάκης. 

Ο αρχιτέκτονας, μαθηματικός και προ πάντων στοχαστής Ιάννης Ξενάκης έγινε παγκοσμίως γνωστός ως ο συνθέτης που εισήγαγε πρώτος τον επιστημονικό λογισμό στη μουσική συνθετική διαδικασία.

Στη ζωή του Ιάννη Ξενάκη, πέρα από τη μουσική, καταλυτικό ρόλο έπαιξε ο αγώνας για ελευθερία, ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη. Εικοσάχρονος φοιτητής έρχεται σ’ επαφή με την μαρξιστική θεωρία, οργανώνεται στο EAM και στη συνέχεια στο KKE. Συμμετέχει σε όλους τους αγώνες και στα Δεκεμβριανά, ενταγμένος στο λόχο «Λόρδος Mπάυρον», τραυματίζεται βαριά, φτάνοντας πολύ κοντά στο θάνατο. Με το φόβο της εξορίας, φεύγει παράνομα από την Ελλάδα, καταδικάζεται ερήμην σε θάνατο, για να βρει καταφύγιο τελικά στη Γαλλία.

Στο Παρίσι, πλέον, υποχρεώνεται να παρουσιάζεται κάθε τρεις βδομάδες στο αστυνομικό τμήμα για να του σφραγίζουν την άδεια, περιμένοντας ατέλειωτες ώρες. Οι Έλληνες εξόριστοι του εξασφάλισαν υποτροφία από τη γαλλική κυβέρνηση και βρίσκει δουλειά στον Λε Κορμπιζιέ» (σ.σ. διάσημος αρχιτέκτονας). Δουλεύοντας ως αρχιτέκτονας με τον Λε Κορμπιζιέ, από το 1948 ως το 1959, συμμετέχει στο σχεδιασμό πολλών έργων, σε Γαλλία, Ινδία, Βερολίνο, Ιράκ κ.α. Ανάμεσα στα έργα του, το περίφημο περίπτερο της Phillips στη Διεθνή Έκθεση των Bρυξελλών το 1958, για το οποίο επίσης δημιούργησε μία ηλεκτροακουστική σύνθεση.

Το πάθος του, όμως, – πάντα – ήταν η μουσική. Για να ζήσει έκανε υπολογισμούς υποστυλωμάτων και τις νύχτες μελετούσε μουσική. Παρότι ήταν μεγάλος, 27-29 χρονών και όλοι του έλεγαν ότι είναι πολύ γέρος για να γίνει μουσικός , εκείνος δεν τους άκουσε. Μετά από πολλές δυσκολίες, αναζητήσεις και λίγες γνώσεις συνάντησε τον Oλιβιέ Mεσιάν που του έδειξε ό,τι είχε κάνει. «Μου είπε πως δεν είχα ανάγκη σπουδών και ότι μπορούσα να κάνω ό,τι θέλω στη μουσική, ήταν η πρώτη και μόνη φορά που έλεγε κάτι τέτοιο. Το πρώτο μου έργο προκάλεσε σκάνδαλο, το κοινό διχάστηκε. Το σημαντικό για μένα, όμως, ήταν ότι διαπίστωνα πως είχα δίκιο για τον δρόμο που είχα επιλέξει».

Σε συνέντευξή του, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Ιάνης Ξενάκης- ένα αφιέρωμα του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου προς έναν απόφοιτό του» («Σύγχρονη Εποχή», 1994) ο συνθέτης δίνει την απάντησή του στο θέμα της «επικάλυψης μεταξύ συνθέτη και επιστήμονα». «Ήδη από την αρχαιότητα», έλεγε, «η μουσική ήταν συνδεδεμένη με τα μαθηματικά και τη φυσική. Η μεγάλη θεωρία της προσθετικής σύνθεσης, η οποία σήμερα διαπερνά όλους τους τομείς της επιστήμης, έλκει την καταγωγή της από τη μουσική. Η μουσική ανέκαθεν ήταν κοντά σε πολύ σύνθετα φαινόμενα που συνδέονται με την αισθητηριακή αντίληψη… Οι μουσικοί πραγματοποίησαν ανακαλύψεις που έχουν θέση στην πρωτοπορία των μαθηματικών, χωρίς όμως να το γνωρίζουν».

Συνέθεσε έργα για μπαλέτο, φωνητικά – χορωδιακά για μεικτά μέσα και πολύτεχνα, έργα για ορχήστρα, μουσική δωματίου, ηλεκτρονική, μουσική για αρχαίο δράμα. Ανάμεσά τους τα «Πιθοπρακτά»,«Ψάφπα», «Περσέφασσα», «Πλειάδες», «Ανατολή – Δύση», «Ορέστεια», «Προμηθέας» κ.ά.

Τo 1961 ίδρυσε στο Παρίσι την Oμάδα Μαθηματικών και Αυτοματισμού στη Μουσική, το EMAM, και άρχισε από τότε να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, δίνοντας μαθήματα και παρουσιάζοντας νέα έργα. Ανάμεσά τους, τα περιβόητα Πολύτοπα, ένα πολυθέαμα ήχου (οργανικού, φωνητικού και ηλεκτρονικού) και φωτός (προβολείς και ακτίνες λέιζερ), συνήθως με ένα πλήθος συμμετεχόντων. Το 1965 πήρε τη γαλλική υπηκοότητα, ενώ από το 1967 – 1972 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Iντιάνα στο Mπλούμινγκτον της Αμερικής. Τιμήθηκε με πάμπολλες διακρίσεις: Το 1983 εκλέχτηκε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, το 1986 τιμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με το παράσημο του Χρυσού Σταυρού της Λεγεώνας της Τιμής, του απονεμήθηκε το βραβείο Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών Κιότο κ.ά. Την Ελλάδα μπόρεσε να επισκεφθεί, μόνο μετά την αμνηστία που του δόθηκε το 1974, μετά από 27 χρόνια – στη χώρα μας ίδρυσε το Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας. Το τελευταίο έργο του, «Ωμέγα» (1997), έμελλε να κλείσει τον κύκλο της μεγάλης δημιουργικής περιπέτειάς του, καθώς είχε σταματήσει να συνθέτει λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας.

1927

Γεννιέται ο ηθοποιός Θανάσης Βέγγος. 

Σεμνός «μαχητής» – από τα γεννοφάσκια του μέχρι το τέλος του – «στη γαλέρα της ζωής» που «τράβηξε άγριο κουπί» όπως έλεγε ο ίδιος. Αγωνίστηκε, έζησε, βιοπάλεψε και δημιούργησε σαν γνήσιο τέκνο του λαού. Και πάντα με μοναδική σεμνότητα, συνέπεια, αξιοπρέπεια, καλοσύνη κι ανθρωπιά.

Ο πατέρας του, εργάτης στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού στον Πειραιά, αλλά και μαχητής του ΕΛΑΣ Πειραιά, απολύθηκε από την εταιρεία λόγω της συμμετοχής του στην ιστορική Μάχη της Ηλεκτρικής. Η απόλυση του πατέρα του ανάγκασε τον Θανάση Βέγγο να βγει στη βιοπάλη. Δούλεψε στην επεξεργασία δερμάτων και έκανε μικροθελήματα στη γειτονιά του. ΕΠΟΝίτης στα χρόνια της Κατοχής, ο Θανάσης Βέγγος υπηρέτησε τη θητεία του ως κρατούμενος στο Κολαστήριο της Μακρονήσου, όπου παρέμεινε μέχρι το 1951.

Μετά την απελευθέρωσή του, ο συγκρατούμενός του στη Μακρόνησο, σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος, για να επιβιώσει, τον πήρε στο μικρό στούντιό του, σαν άνθρωπο για όλες τις δουλειές. Ο Κούνδουρος, παρατηρώντας τις εκφραστικές του δυνατότητες, τον χρησιμοποίησε και σαν ηθοποιό, στην πρώτη του ταινία «Μαγική πόλη» (1952). Στη συνέχεια, ο Θανάσης Βέγγος δούλευε σαν τεχνικός σε διάφορες ταινίες, αλλά έπαιζε και μικρά ρολάκια. Το ολοφάνερο, έμφυτο, αυτοδίδακτο υποκριτικό ταλέντο του φάνηκε και στο θέατρο. Το 1959 πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο, παίζοντας στην επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς – πλουτς», στο θέατρο «Περοκέ». Την ίδια χρονιά, μετά από εξετάσεις στην τότε Επιτροπή Ταλέντων, του δόθηκε η Άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος Ηθοποιού και έγινε μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (11/4/1959).

Από το 1959 μέχρι και το 1999 συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους που ανέβαζαν ελληνικές κωμωδίες και επιθεωρήσεις. Μεταξύ άλλων στις: «Μαντουμπάλα», «Καινούργια Αθήνα », «Άνθρωποι του ’60», «Οκτώ άνδρες κατηγορούνται», «Κόκκινα τριαντάφυλλα», «Οι φτωχοδιάβολοι», «Αρχοντορεμπέτισσα», «Κύπρος γιοκ», κ.ά. Από το 1969 και μετά, με δικούς του θιάσους, ανέβασε τα έργα «Ο τρελός του Λούνα Παρκ» (με αυτό περιόδευσε και στις ΗΠΑ), «Τι έκανες στον Τρωικό Πόλεμο Θανάση;», «Το βλήμμα», κ.ά. Το 1995 πρωτοεμφανίστηκε στην Επίδαυρο, πρωταγωνιστώντας στην αριστοφανική «Ειρήνη», που ανέβασε το «Ανοιχτό Θέατρο». Με τον ίδιο θίασο πρωταγωνίστησε στους αριστοφανικούς «Αχαρνής», στην Επίδαυρο (1998).

Ανάμεσα στις 126 κινηματογραφικές ταινίες (άλλων σκηνοθετών) που έπαιξε ήταν οι: «Ο Δράκος», «Ο Ηλίας του 16ου», «Ψηλά τα χέρια Χίτλερ», «Δικτάτωρ καλεί Θανάση», «Ησυχες μέρες του Αυγούστου», «Το βλέμμα του Οδυσσέα», «Όλα είναι δρόμος», «Το πέταγμα του κύκνου» (2009) κ.ά.

Μεταξύ των δικών του ταινιών (η επωνυμία της εταιρείας του ήταν «Θ. Β. Ταινίες γέλιου»), είναι και οι εξής: «Βασιλιάς της γκάφας», «Καταζητείται ο Βέγγος », «Τύφλα να ‘χει ο Μάρλον Μπράντο», «Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης», «Ο πολύτεκνος», «Ένας τρελός τρελός Βέγγος », «Παπατρέχας», «Ποιος Θανάσης », «Ένας Βέγγος για όλες τις δουλειές», «Διακοπές στο Βιετνάμ», «Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ», «Από πού πάνε στη χαβούζα», «Θανάση σφίξε κι άλλο το ζωνάρι», «Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι», «Ο τρελός καμικάζι», «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας», «Βοήθεια, ο Βέγγος , φανερός πράκτορας 000», «Τρελός, παλαβός και Βέγγος », «Δόκτωρ Ζι-Βέγγος », «Ποιος Θανάσης », «Θου – Βου, φαλακρός πράκτωρ», «Ενα ασύλληπτο κορόιδο».

Στο ενεργητικό του είχε το ντοκιμαντέρ «Χίλια χρόνια πριν», την τηλεταινία «Βήματα» και επτά τηλεοπτικές σειρές. Διακρίθηκε με το Βραβείο της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (1961) και με το βραβείο Πρώτου Ανδρικού Ρόλου από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία του στις ταινίες του Ντίνου Κατσουρίδη «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;» (1971) και «Θανάση , πάρε τ’ όπλο σου» (1972).

Θάνατοι

1500

Βαρθολομαίος Ντιάζ, Πορτογάλος εξερευνητής.

Ο Βαρθολομαίος Ντιάζ (Bartolomeu Dias, 1450 - 29 Μαΐου 1500) έζησε κατά την εποχή των Ανακαλύψεων. Ήταν Πορτογάλος θαλασσοπόρος. Το 1488 έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που ανακάλυψε το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, πραγματοποιώντας τον περίπλου της Αφρικής. Πνίγηκε σε ναυάγιο ανοιχτά των ακτών του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στις 29 Μαΐου του 1500.

1982

Ρόμι Σνάιντερ, Αυστριακή ηθοποιός.

Η Ρόμι (Ρόσμαρι) Σνάιντερ (Romy Schneider, 23 Σεπτεμβρίου 1938 - 29 Μαΐου 1982) ήταν Γερμανίδα ηθοποιός. Γεννήθηκε στη Βιέννη, σε οικογένεια ηθοποιών. Τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησε καριέρα στη Γαλλία και καθ' υπόδειξη του Λουκίνο Βισκόντι έκανε και ένα σύντομο πέρασμα από το Χόλιγουντ. Μετά το 1970, εργάστηκε κυρίως στη Γαλλία, όπου και απέκτησε τη Γαλλική υπηκοότητα. Έγινε γνωστή με τον ρόλο της στην τριλογία Σίσσυ με θέμα τη ζωή της Ελισάβετ της Βαυαρίας, που έμεινε γνωστή σαν "πριγκίπισσα Σίσσυ".

Στα τέλη της δεκαετίας του '50 αρραβωνιάστηκε με τον τότε ανερχόμενο Αλέν Ντελόν. Τον Ιούλιο του 1960, η Ρόμι Σνάιντερ, ο Αλέν Ντελόν και ο σκηνοθέτης Λουκίνο Βισκόντι επισκέφτηκαν την Ελλάδα προσκεκλημένοι του Ε.Ο.Τ. Τα βλέμματα και το ενδιαφέρον κέρδισαν οι δύο ηθοποιοί, των οποίων το πρόγραμμα περιελάμβανε και την παρακολούθηση παράστασης στο Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου. Έτσι, είδαν Φοίνισσες και Εκάβη και φωτογραφήθηκαν με το θιασαρχικό ζεύγος Κατίνα Παξινού-Αλέξη Μινωτή.

Με τον πρώτο της γάμο η Ρόμι Σνάιντερ απέκτησε τον γιο της Ντάβιντ. Λίγο αργότερα ήρθε και το διαζύγιο, ενώ το 1979 ο πρώτος της σύζυγος αυτοκτόνησε. Με τον δεύτερο σύζυγό της, που επίσης χώρισε, απέκτησε την κόρη της Σάρα. Η υγεία της δεν ήταν σε καλύτερη κατάσταση, αφού υποχρεώθηκε και σε αφαίρεση ενός νεφρού, που λέγεται πως της άφησε και μια τεράστια ουλή στην πλάτη.

Το γεγονός όμως που την συγκλόνισε, χωρίς να καταφέρει να συνέλθει ποτέ, ήταν ο τραγικός θάνατος του γιου της, τον Ιούνιο του 1981. Ο 13 ετών Ντάβιντ έπαιζε στον κήπο του σπιτιού της, όταν γλίστρησε και καρφώθηκε πάνω στα κάγκελα βρίσκοντας έτσι ακαριαίο θάνατο. Η μητέρα του δε βρισκόταν στο σπίτι και ενημερώθηκε για το συμβάν από το τηλέφωνο. Το σοκ, που υπέστη από τον θάνατό του, την οδήγησε σε νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική στο Παρίσι. Ένα χρόνο αργότερα, στις 30 Μαΐου 1982, βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της από τον Λοράν Πετέν, από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών χαπιών, σε συνδυασμό με αλκοόλ. Ήταν μόλις 43 χρονών.

1994

Πεθαίνει στη Χιλή όπου είχε καταφύγει διωκόμενος ο πρώην ηγέτης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας Έριχ Χόνεκερ (Erich Ernst Paul Honecker -81 ετών), ΓΓ του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας από το 1971 έως το 1981 και Πρόεδρος της χώρας από το 1976 έως το 1989.

Εντάχθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα από πολύ νωρίς: το 1922 έγινε μέλος των Σπαρτακιστών και το 1929 μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας. Το 1937 καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση από το ναζιστικό καθεστώς. Παρέμεινε στη φυλακή μέχρι το 1945, ενώ στη συνέχεια δραστηριοποιήθηκε μέσα από τις γραμμές του Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανίας.

«Τα όνειρά μας, τα δικά σας και τα δικά μου, για μια Γερμανία, στην οποία θα πραγματοποιηθεί ο όρκος αυτών που επέζησαν από το φασισμό και τον πόλεμο, δεν εκπληρώθηκαν»… «Εμείς οι κομμουνιστές δεν επιτρέπεται ποτέ να φοβόμαστε να λέμε την αλήθεια, έστω και αν αυτή δε γίνεται αμέσως αποδεκτή…». Το γράμμα που έστειλε ο ηγέτης της πρώην ΓΛΔ, Εριχ Χόνεκερ, στις 17 Ιούλη του 1991 από τη Μόσχα, όπου τότε είχε καταφύγει, και που, για άγνωστους λόγους, δεν είχε δημοσιευτεί μέχρι τότε…

2010

Πεθαίνει ο Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης Ντένις Χόπερ (Dennis Hopper). 

Ο Ντέννις Χόπερ στις Κάννες το 2008

Έπαιξε σε διάφορες ταινίες -γρήγορα εξασφάλισε ένα σημαντικό ρόλο στην ταινία του Νίκολας Ρέι «Επαναστάτης χωρίς αιτία» (Rebel Without a Cause, 1955), δίπλα στον Τζέιμς Ντιν και τη Νάταλι Γουντ, «Ο Γίγαντας» (The Gian», 1956) του Τζορτζ Στίβενς και «Ο Κυρίαρχος της Γης» (The Story of Mankind, 1957), «Ο Μεγάλος Δραπέτης» (Cool Hand Luke, 1967), με πρωταγωνιστή τον Πολ Νιούμαν. Η μεγάλη στιγμή της καριέρας του ήρθε με την ψυχεδελική ταινία δρόμου «Ξένοιαστος Καβαλάρης» (Easy Rider, 1969), την οποία σκηνοθέτησε, έγραψε το σενάριο μαζί με τον Πίτερ Φόντα και τον Τέρι Σάουθερν, και πρωταγωνίστησε μαζί με τον Πίτερ Φόντα και τον άγνωστο τότε Τζακ Νίκολσον. Μετά από χρόνια αφάνειας, η συμμετοχή του στο επικό πολεμικό δράμα του Φράνσις Φορντ Κόπολα «Αποκάλυψη Τώρα» (1979) τον έφερε και πάλι στο προσκήνιο. Το 1983, έχοντας απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά, εμφανίστηκε στο κοινωνικό δράμα του Κόπολα «Ο Αταίριαστος» (Rumble Fish). Το 1986 έλαβε την αναγνώριση των κριτικών για την ερμηνεία του του στην ταινία μυστηρίου του Ντέιβιντ Λιντς «Μπλε Βελούδο». Εκτός από τον κινηματογράφο, ασχολήθηκε με τη φωτογραφία, τη ζωγραφική και τη γλυπτική.

2017

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Έλληνας πολιτικός.

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org