Σαν Σήμερα 19 Μαΐου

H 19η Μαΐου είναι η 139η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο (140η σε δίσεκτα έτη). Υπολείπονται 226 ημέρες.

Αλλαγή της Προεδρικής Φρουράς, με δύο εύζωνες ενδεδυμένους με τη στολή του Πόντιου αντάρτη στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα, στην εκδήλωση της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων ΑΠΕ-ΜΠΕ/ photo ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

• Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου

  Η ημέρα αυτή ψηφίστηκε ομόφωνα (24-Φεβ-1994 |> νόμο 2193/1994) από τη Βουλή των Ελλήνων ως «ημέρα μνήμης» της γενοκτονίας των Ποντίων.

  Σήμερα Τρίτη 19 Μαΐου 2020, η πρόσοψη της Βουλής θα φωταγωγηθεί με το συμβολικό λογότυπο-μήνυμα, που έχει να κάνει και με το διαρκές αίτημα της ιστορικής αποκατάστασης για την εξόντωση των Ελλήνων του Μικρασιατικού Πόντου.

  Παράλληλα στην Ολομέλεια της Βουλής θα πραγματοποιηθεί Ειδική Συνεδρίαση.

• Η Τουρκία –φυσικά κάνει τη δική της «Εορτή της Νεολαίας και του Αθλητισμού».

Γεγονότα

1535

Ο Γάλλος εξερευνητής Ζακ Καρτιέ ξεκινάει το δεύτερο ταξίδι του για τη Βόρεια Αμερική με τρία πλοία, 110 άνδρες και τους δύο γιους του Ιροκέζου αρχηγού Ντονακόνα (τους οποίους είχε απαγάγει ο Καρτιέ κατά το πρώτο του ταξίδι).

1536

Αποκεφαλίστηκε η βασίλισσα της Αγγλίας, Άννα Μπολέιν, δεύτερη σύζυγος του Ερρίκου Η’ με την κατηγορία της μοιχείας και αιμομιξίας.

1643

Τριακονταετής Πόλεμος: Οι γαλλικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Λουδοβίκο Β΄ των Βουρβόνων-Κοντέ νικούν τις ισπανικές δυνάμεις στη μάχη του Ροκρουά, σηματοδοτώντας το συμβολικό τέλος της Ισπανίας ως κυρίαρχη δύναμη επί της ξηράς.

1649

Η Αγγλία κηρύσσεται Κοινοπολιτεία. Η Αγγλία θα είναι δημοκρατία για τα επόμενα έντεκα χρόνια.

1655

Κατά τη διάρκεια του Αγγλο-Ισπανικού Πολέμου, αρχίζει η εισβολή των Άγγλων στην Τζαμάικα.

1780

Η Σκοτεινή Ημέρα της Νέας Αγγλίας: Παρατηρείται ασυνήθιστη σκίαση του ουρανού στις πολιτείες της Νέας Αγγλίας και σε μέρη του Καναδά.

1802

Ο Ναπολέων Α΄ ιδρύει το Εθνικό Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής.

1828

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Κουίνσι Άνταμς υπογράφει νόμο για την προστασία των κατασκευαστών μαλλιού στις Ηνωμένες Πολιτείες.

1848

Αμερικανικό-Μεξικανικός πόλεμος: Το Μεξικό επικυρώνει τη Συνθήκη Γουαδελούπης Χιντάλγκο τερματίζοντας έτσι τον πόλεμο και παραχωρώντας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής την Καλιφόρνια, τη Νεβάδα, τη Γιούτα και άλλες περιοχές τεσσάρων σημερινών Πολιτειών έναντι 15 εκατομμυρίων δολαρίων.

1919

Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα, στις μικρασιατικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, αρχίζοντας τον τουρκικό πόλεμο της ανεξαρτησίας.(2η και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ποντίων).

1921

Το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών ψηφίζει νόμο με τον οποίο θεσπίζονται εθνικές ποσοστώσεις για τη μετανάστευση.

1929

Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη ανακοίνωση της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας που καταγγέλλει τη δολοφονία από την αστυνομία του Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας και μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς Ντιούρο Ντιάκοβιτς και του Γραμματέα της Εργατικής Βοήθειας Γιουγκοσλαβίας Νικόλα Χετσίμοβιτς.

1932

Η ιρλανδική Βουλή ψηφίζει νόμο, ο οποίος καταργεί τον όρκο πίστης και αφοσίωσης στο βασιλιά της Αγγλίας.

1934

Εγκαθιδρύεται στη Βουλγαρία με πραξικόπημα στρατιωτική – φασιστική δικτατορία.

Ο Κίμον Γκεοργκίεφ, «πρωθυπουργός» του δικτατορικού καθεστώτος

1941

Το Κομμουνιστικό Κόμμα του Βιετνάμ και μια σειρά πατριωτικές οργανώσεις συνενώνονται σε Σύνδεσμο Αγώνα (Βιετ-Μιν) για την ανεξαρτησία του Βιετνάμ.

1944

2ος Παγκόσμιος: Λήγει η μάχη του Μόντε Κασίνο, με νίκη των Συμμάχων που μπαίνουν στη Ρώμη.

1960

Η κυβέρνηση Καραμανλή στήνει σειρά δικών στα έκτακτα Στρατοδικεία, με κατηγορούμενους στελέχη του ΚΚΕ. Στο εδώλιο του Στρατοδικείου κάθονται στελέχη και μέλη του Κόμματος, με την κατηγορία ότι «δραπετεύσαντες εις το σιδηρούν παραπέτασμα επεδίδοντο εις την συγκέντρωσην πληροφοριών στρατιωτικής φύσεως και την δι’ ασυρμάτων μετάδοσίν τους εις την ηγεσίαν του ΚΚΕ και την βουλγαρικήν υπηρεσίαν πληροφοριών».

1960

Η «Γλυκιά ζωή» του Φεντερίκο Φελίνι κερδίζει το Χρυσό Φοίνικα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, ενώ το πρώτο βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας απονέμεται στη Ζαν Μορό («Μοντεράτο Καντάμπιλε») και στη Μελίνα Μερκούρη («Ποτέ την Κυριακή»).

1961

Πρόγραμμα Βενέρα:

Το Βενέρα 1 γίνεται η πρώτη ανθρώπινη κατασκευή που περνά κοντά από έναν άλλο πλανήτη, την Αφροδίτη. Το σκάφος είχε χάσει την επαφή με τη Γη ένα μήνα νωρίτερα και δεν έστειλε κανένα δεδομένο.

1962

Στη Νέα Υόρκη, η Μέριλιν Μονρόε τραγουδάει το Happy Birthday to You στον Αμερικανό πρόεδρο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι.

1971

Διαστημικό πρόγραμμα Άρης: Η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει το διαστημικό σκάφος Άρης 2.

1991

Οι Κροάτες «ψηφίζουν» υπέρ της ανεξαρτησίας σε δημοψήφισμα.

1997

ΟΗΕ, ΗΠΑ, Νότια Αφρική και Γερμανία αναγκάζονται να αναγνωρίσουν το νέο κράτος-καθεστώς στο Ζαΐρ, σαν «Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό».

Γεννήσεις

1593

Γεννιέται ο Γιάκομπ Γιόρντενς, Φλαμανδός ζωγράφος.

Ο Γιάκομπ Γιόρντενς (φλαμανδικά: Jacob Jordaens, 19 Μαΐου 1593 – 18 Οκτωβρίου 1678) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, χαράκτης και σχεδιαστής ταπισερί, γνωστός για τους πίνακες με ιστορικά θέματα, θέματα καθημερινότητας και τις προσωπογραφίες του. Μετά τους Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς και Άντονι βαν Ντάικ ήταν η ηγετική φυσιογνωμία στη φλαμανδική ζωγραφική του μπαρόκ της εποχής του.

1824

Γεννιέται ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, πολιτικός και πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.

1881

Γεννιέται ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.

Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ (Mustafa Kemal Atatürk, προφέρεται: [mustaˈfa ceˈmal aˈtaˌtyɾc], Θεσσαλονίκη, 1881 - Κωνσταντινούπολη, 10 Νοεμβρίου 1938) ήταν Τούρκος στρατιωτικός και πολιτικός. Ήταν ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ουσιαστικά ανέλαβε πραξικοπηματικά μια διαμελισμένη Οθωμανική αυτοκρατορία, της οποίας το εναπομείναν υπόλοιπο των εδαφών στην Ανατολία κατόρθωσε να μετατρέψει σε κράτος δυτικού προτύπου, ονομάζοντάς το Τουρκία.

Προκειμένου να εφαρμόσει την πολιτική του, δεν δίστασε να συνεχίσει τις αγριότητες των Νεοτούρκων, όπως η γενοκτονία των Αρμενίων και των Ελλήνων. Προσέλαβε τον χαρακτηρισμό «Ατατούρκ», που σημαίνει «πατέρας των Τούρκων».

1890

Γεννιέται ο Χο Τσι Μινχ (ψευδώνυμο του Νγκουέν Τατ Τχαν). 

Επιφανής προσωπικότητα του Βιετναμέζικου και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Φοίτησε στο Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο των Εργαζομένων της Ανατολής της ΕΣΣΔ (όπου είχε φοιτήσει, μεταξύ άλλων και ο Νίκος Ζαχαριάδης), υπήρξε αντιπρόσωπος στο 5ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1924, ενώ διετέλεσε για χρόνια Α’ Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ.

Ο Χο Τσι Μινχ ηγήθηκε του κινήματος κατά της Γαλλικής αποικιοκρατίας και της Ιαπωνικής κατοχής. Μετά τη νίκη της επανάστασης, τον Αύγουστο του 1945, εκλέχτηκε πρωθυπουργός και στη συνέχεια πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ. Υπό την καθοδήγησή του, ο λαός του Βιετνάμ διεξήγαγε το σκληρό αγώνα κατά της ιμπεριαλιστικής επέμβασης των ΗΠΑ και κατήγαγε περιφανή νίκη. Πέθανε το 1969.

1925

Γεννιέται ο Μάλκολμ Χ, (Μάλκολμ Λιτλ το πραγματικό όνομά του, Ελ Χάτζι Μαλίκ Ελ Σαμπάζ το μουσουλμανικό του), 

ο Αμερικανός μουσουλμάνος ηγέτης και υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που δολοφονήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 1965.

1928

Γεννιέται ο Πολ Ποτ (πραγματικό όνομα Σαλόθ Σαρ), ηγέτης των «Ερυθρών Χμερ» και πρωθυπουργός της Καμπότζης το 1976-1979.

Θάνατοι

1825

Πέθανε ο Κλοντ Ανρί ντε Σεν-Σιμόν, 

γάλλος πρώιμος σοσιαλιστής θεωρητικός, η φιλοσοφική και πολιτική σκέψη του οποίου έθεσε τα θεμέλια πολλών φιλοσοφικών θεωριών του 19ου αιώνα και κυρίως του Μαρξισμού, του Θετικισμού, και της επιστήμης της Κοινωνιολογίας.

1864

Πεθαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας Ναθάνιελ Χόθορν.

Ο Ναθάνιελ Χόθορν (Nathaniel Hawthorne, 4 Ιουλίου 1804 - 19 Μαΐου 1864) ήταν Αμερικανός συγγραφέας μυθιστορημάτων και διηγημάτων, με διασημότερο έργο του «Το άλικο γράμμα».

1895

Πεθαίνει ο Κουβανός ποιητής και φιλόσοφος επαναστάτης Χοσέ Μαρτί,

 ηγέτης του κινήματος της ανεξαρτησίας της Κούβας από τους Ισπανούς αποικιοκράτες. Έκτοτε, ο Χοσέ Μαρτί αναδείχθηκε σε σύμβολο του αγώνα κατά του ιμπεριαλισμού, όχι μόνο για τους Κουβανούς, αλλά για όλη τη Λατινική Αμερική συνολικά.

1935

Πέθανε ο «Λόρενς της Αραβίας», Τόμας Έντουαρντ Λόρενς,

 Άγγλος στρατιωτικός, αρχαιολόγος και συγγραφέας (ηγήθηκε της εξέγερσης των Αράβων εναντίον των Οθωμανών, προασπίζοντας τα συμφέροντα της Αγγλίας)

1969

Πεθαίνει ο Αμερικανός τζαζ μουσικός, βιρτουόζος του σαξοφώνου Coleman Randolph Hawkins (Κόλμαν Ράντολφ Χόκινς γεννήθηκε το 1904).

1994

Πεθαίνει η Ζακλίν Μπουβιέ Κένεντι Ωνάση –πρώην «πρώτη κυρία» των ΗΠΑ.

2008

«Σίγησε» η σπουδαία πένα του συγγραφέα και μεταφραστή Μήτσου Αλεξανδρόπουλου…

H γενιά της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, τα ελληνικά και ρωσικά γράμματα φτώχυναν πολύ, όταν ο τελευταίος κορυφαίος και πολυγραφότατος πεζογράφος της μεταπολεμικής γενιάς, μελετητής και μεταφραστής της Ρωσικής Λογοτεχνίας, έχασε στο «Ερρίκος Ντυνάν», τη – δεύτερη μετά το 1998 – μάχη του με τον καρκίνο.

Κατά την επιθυμία του, η κηδεία του ήταν πολιτική, χωρίς επικήδειους.

Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος γεννήθηκε στην Αμαλιάδα (26/5/1924).

Δεκαοχτάχρονος (1942) εντάχθηκε στο ΕΑΜ Νέων, μετά στην ΕΠΟΝ και αργότερα στο ΚΚΕ.

Φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών αφοσιώνεται στον απελευθερωτικό αγώνα και εγκαταλείπει τις σπουδές του, τις οποίες θα συνεχίσει μετά την απελευθέρωση.

Το 1947, φοιτητής επί πτυχίω, στρατεύεται αναγκαστικά, αλλά λιποτακτεί.

Εντάσσεται στο ΔΣΕ και το 1948 περνά ως μαχητής στο Αρχηγείο Ηπείρου, στου οποίου την εφημερίδα «Καθημερινά Νέα», έστελνε χρονογραφήματα για τις μάχες, υπό το ψευδώνυμο «Σφυρής».

Τραυματίζεται βαριά σε μια σκληρή μάχη και στέλνεται σε νοσοκομείο στην Αλβανία.

Επιστρέφει στο Αρχηγείο Ηπείρου, αλλά λόγω αναπηρίας ασχολείται αποκλειστικά με τα «Καθημερινά Νέα» σαν πολεμικός ανταποκριτής όλων των τμημάτων του ΓΑ Ηπείρου. Παράλληλα δημοσιεύει και αγωνιστικού περιεχομένου πεζογραφικά κείμενα και ποιήματα σε έντυπα του ΔΣΕ («Εξόρμηση» κ.α.).

Με την υποχώρηση του ΔΣΕ, το 1949 περνά στην αναγκαστική προσφυγιά. Εγκαθίσταται στο Βουκουρέστι (όπου ασχολήθηκε με το εκδοτικό του ΚΚΕ «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις») και από το 1956 στη Μόσχα, από όπου επαναπατρίστηκε (1975). Το 1953 καταδικάστηκε από το στρατοδικείο Ιωαννίνων τρις εις θάνατον.

Σπούδασε τη Ρωσική Λογοτεχνία στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μόσχας.

Το 1957 γνώρισε τη δευτεροετή φοιτήτρια Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, Σόνια Ιλίνσκαγια (ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών), με την οποία παντρεύτηκε (1959) και απέκτησε τη μοναχοκόρη του Ολγα Αλεξανδροπούλου.

Τα βιώματά του από το διπλό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του λαού μας, διαμόρφωσαν και την αταλάντευτη ιδεολογία του και την προσφορά του στους αγώνες του λαού, αλλά και το σύνολο του πλούσιου και ποικίλου έργου του. Ο ίδιος έλεγε: «Η στράτευση ενός λογοτέχνη στους αγώνες του λαού είναι η ανώτατη μορφή ελευθερίας γι’αυτόν». Κι όσον αφορά στο έργο του: «Αισθάνομαι πως έγραφα συνέχεια το ίδιο βιβλίο».

Στο έργο του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου αναμείχτηκαν δύο λογοτεχνικές και πολιτισμικές παραδόσεις, η ελληνική και η ρωσική. «Δέθηκε» με τον ρωσικό πολιτισμό τόσο που με σπουδαία μελετητικά και μεταφραστικά έργα του, πρόσφερε την πολύτιμη λογοτεχνική, ιδεολογο-αισθητική γνώση και κρίση του στο προοδευτικό ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Το υποδειγματικό μελετητικό έργο του για τη Ρωσική Λογοτεχνία ολοκληρώθηκε με τις δύο τελευταίες μυθιστορηματικές βιογραφίες του: «Ο Τολστόι» (2007) και «Οσιπ Μαντελστάμ. Στην Πετρούπολη θα σμίξουμε πάλι» (2008, «Ελληνικά Γράμματα»).

Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος άφησε μεγάλο και πολυσχιδές έργο.

Διηγήματα: «Αρματωμένα χρόνια» («Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις» (ΠΛΕ) 1954), «Μια πρόσφατη ιστορία» (ΠΛΕ 1962), «Λευκή ακτή» (ΠΛΕ 1966), «Φύλλα φτερά» (1977), «Η ένατη πληγή». «Επιστροφές».

Μυθιστορήματα: «Νύχτες και αυγές» (ΠΛΕ 1961-1963, επανεκδόθηκαν από τη «Σύγχρονη Εποχή» 1987). «Σκηνές από το βίο του Μάξιμου Γραικού» («Σύγχρονη Εποχή», 1982). «Τα θαύματα έρχονται στην ώρα τους» («Σύγχρονη Εποχή» 1988). «Μικρό όργανο για τον επαναπατρισμό». «Αυτά που μένουν». «Στο όριο».Βιογραφικές μυθιστορίες: «Το ψωμί και το βιβλίο. Ο Γκόρκι» («Σύγχρονη Εποχή» 1980). «Περισσότερη ελευθερία. Ο Τσέχοφ» («Σύγχρονη Εποχή» 1981). «Ο μεγάλος αμαρτωλός. Ο Ντοστογιέφσκι». «Ενας άνθρωπος, μια εποχή. Ο Αλέξανδρος Γκέρτσεν». «Ο Μαγιακόφσκι. Τα εύκολα και τα δύσκολα». «Ο Τολστόι».

Ταξιδιωτικά: «Από τη Μόσχα στη Μόσχα. Ταξίδι στο Βόλγα» (ΠΛΕ 1971). «Οι Αρμένηδες. Ταξίδι στη χώρα τους και στην ιστορία τους» (1982). Μελέτες: «Αντίσταση-Δημοκρατία. Επιλογή άρθρων». «Πέντε Ρώσοι Κλασικοί» («Σύγχρονη Εποχή» 1975,1979). «Η ρωσική λογοτεχνία. Από τον 11ο αιώνα μέχρι την Επανάσταση του 1917». «Μια συνάντηση. Σεφέρης-Μακρυγιάννης». «Ο βασιλιάς που πέθανε». «Δαίμονες και δαιμονισμένοι. Επιστροφές στον Ντοστογιέφσκι». «Ο Τολστόι, ο Σαίξπηρ και οι τρελοί».

Μεταφράσεις: Εμμανουήλ Καζακέβιτς «Το γαλάζιο τετράδιο» και «Εχθροί» (ΠΛΕ 1966). «Η εκστρατεία του Ιγκορ». «Ο βίος του Πρωτόπαπα Αββακούμ». «Η πολιορκία και η άλωση της Πόλης από τους Τούρκους». Γιούρι Ολέσα «Οι τρεις χοντροί». Αλέξανδρος Γκριμπογέντοφ «Συμφορά από το πολύ μυαλό». Αλέξανδρος Πούσκιν «Η ντάμα Πίκα» («Σύγχρονη Εποχή»). «Μικρές τραγωδίες». «Ο χάλκινος καβαλάρης». Νικολάι Γκόγκολ «Η μύτη». Αντον Τσέχοφ «Εχθροί». Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι «Μπομπόκ». Αλέξανδρος Πούσκιν «Αλλη, καλύτερη, ζητώ ελευθερία». Αντον Τσέχοφ «Ανιαρή ιστορία».

Έλαβε τις εξής διακρίσεις:

• Πρώτο Βραβείο του Διαγωνισμού Αντιστασιακού Διηγήματος «Κορυσχάδες», του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης» (1963).

• Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο «Γκόρκι» (Μόσχα 1979) για τις μελέτες και μεταφράσεις ρωσικής λογοτεχνίας.

• Κρατικό Βραβείο Μυθιστορηματικής Βιογραφίας (1981, «Το ψωμί και το βιβλίο. Ο Γκόρκι».

• Λογοτεχνικό Βραβείο «Τουμανιάν» (Αρμενία, 1985) για τους «Αρμένηδες».

• Μεγάλο Κρατικό βραβείο Λογοτεχνίας ΥΠΠΟ (2001) για όλο το έργο του. Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας (2002) για την ελληνική μετάφραση του έργου «Εκστρατεία του Ιγκορ».

• Μετάλλιο «Πούσκιν» (Ρωσική Συνομοσπονδία, 2007).

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org