Σαν Σήμερα 11 Μαΐου

330

Το Βυζάντιο (μετέπειτα Κωνσταντινούπολη) μετονομάζεται σε Νέα Ρώμη και γίνεται πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η πόλη θεμελιώθηκε το 324 από τον Κωνσταντίνο Α’ το Μέγα και κτίστηκε σε επτά λόφους πάνω στην αρχαία αποικία των Μεγαρέων, Βυζάντιο.

1310

Στη Γαλλία, 54 Ναΐτες Ιππότες καίγονται στην πυρά ως αιρετικοί.

Τμήμα της σφραγίδας των ιπποτών

1502

Ο Χριστόφορος Κολόμβος αναχωρεί από το Κάδιθ για το τέταρτο και τελευταίο του ταξίδι στην Αμερική.

1812

Δολοφονείται ο Βρετανός πρωθυπουργός Σπένσερ Πέρσιβαλ από τον Τζον Μπέλινγκαμ στην είσοδο της Βουλής των Κοινοτήτων.

1812

Το βαλς κάνει την εμφάνισή του στις αίθουσες χορού της Μ. Βρετανίας. Οι περισσότεροι χαρακτηρίζουν το νέο χορό αηδιαστικό και ανήθικο…

Γεννήθηκε τον 13ο αιώνα στη Βιέννη και θεωρείται ένας από τους αρχαιότερους απαλούς χορούς.

 

Πολύ πριν εισαχθεί στην υψηλή κοινωνία, οι χωρικοί, και γενικά ο λαός Αυστρίας και Βαυαρίας, χόρευαν «στριφογυριστούς» (με πολλές στροφές) χορούς, όμοιους, τόσο χορευτικά, όσο και μουσικά, με το Βιεννέζικο Βαλς, ενώ ένα είδος που θύμιζε αρκετά το Βιεννέζικο Βαλς, και πολύ αγαπητό στη Γαλλία, ήταν το «Volter» (στρίβω), που όταν αργότερα -τέλη του 17ου αιώνα, το ανακάλυψε η υψηλή κοινωνία της γνώρισε αμέσως τεράστια επιτυχία.

Όμως στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το Βιεννέζικο Βαλς δέχτηκε μεγάλη αποδοκιμασία.

 

Οι δάσκαλοι χορού θεώρησαν το Βαλς απειλή για το επάγγελμά τους, διότι ήταν αρκετά εύκολη η εκμάθηση του βασικού βήματος σε σύγκριση με τους χορούς που χορεύονταν στο παλάτι και δεν απαιτούσε πολύ εξάσκηση.

Δέχτηκε αρνητική κριτική και από ηθικής πλευράς που αφορούσε σε ένα βασικό χαρακτηριστικό του χορού, τη σωματική επαφή.

Οι χορευτές (ειδικά οι ντάμες) έπρεπε να σηκώνουν με τα χέρια τους τα ενδύματά τους προκειμένου να μην πατηθούν και αυτό τους υποχρέωνε να κρατιούνται έχοντας σωματική επαφή. Επιπλέον, ο χορός περιείχε πολλές στροφές που εκτελούνταν συνεχόμενα με μεγάλη ταχύτητα, επομένως η σωματική επαφή ήταν αναπόφευκτη.

Παρά τις επιθέσεις έγινε τελικά αποδεκτό σε ολόκληρη την Ευρώπη τον 19ο αιώνα αποκτώντας μεγάλη δημοτικότητα και σήμερα θεωρείται από τους πιο δύσκολους απαλούς χορούς που απαιτεί άψογο στυλ και αρχοντικό αέρα.

1813

Στην Αυστραλία, οι Ουίλιαμ Λώσον, Γκρέγκορι Μπλάξλαντ και Ουίλιαμ Ουέντουορθ ηγούνται μίας αποστολής για να διασχίσουν τα Γαλάζια Όρη, δυτικά του Σίδνεϊ.

Η πορεία αυτή ανοίγει το δρόμο για τη συνεχή επέκταση στην ενδοχώρα της Αυστραλίας κατά το 19ο αιώνα.

1846

Αμερικανικό-Μεξικανικός πόλεμος: Ο πρόεδρος των Η.Π.Α., Τζέιμς Νοξ Πολκ, ζητά από το Κογκρέσο την έγκριση της κήρυξης πολέμου ενάντια στο Μεξικό.

1857

Ινδοί που παλεύουν ενάντια στην κυριαρχία της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, που λειτουργούσε ως αρχή για λογαριασμό του Βρετανικού Στέμματος, καταλαμβάνουν το Δελχί.

Αν και τελικά ανεπιτυχής η εξέγερση (1857–58), που άρχισε με τη μορφή μιας στάσης των Σιπάι του στρατού της Εταιρείας στην πόλη – φρούριο του Μεερούτ, ανταρσία που στη συνέχεια γενικεύθηκε με εξεγέρσεις πολιτών, αποτέλεσε την πρώτη σημαντική απειλή για τη βρετανική εξουσία στην περιοχή.

Η εξέγερση είναι γνωστή με πολλά ονόματα, όπως η Στάση των Σιπάι, η Μεγάλη Εξέγερση, η Εξέγερση του 1857, η Ινδική Εξέγερση και ο Πρώτος Πόλεμος της Ανεξαρτησίας.

Αργότερα, οι πόλεμοι Βρετανίας – Μυσόρε (1766-1799) και οι πόλεμοι Βρετανίας – Μαράθα (1772-1818) οδήγησαν στον έλεγχο ακόμη μεγαλύτερου μέρους της Ινδίας.

Πρωτοπόροι της ευρωπαϊκής διείσδυσης στη χώρα υπήρξαν οι Πορτογάλοι αρχής γενομένης με τον Βάσκο ντα Γκάμα, που ονομάστηκε αντιβασιλιάς της Πορτογαλίας στην Ινδία το 1524, που διήρκεσε 10άδες χρόνια και υπήρξε απόλυτη στη δυτική ακτή της χερσονήσου.

Κατά τις αρχές του 17ου αιώνα –στα πλαίσια της ανακατανομής των σφαιρών επιρροής αντικατατέστησαν τους Πορτογάλους οι Ολλανδοί και αμέσως μετά οι Άγγλοι, με την «Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών» που έγινε πανίσχυρη, με σημαντικά πρακτορεία και προνόμια στην Ινδία.

Επί δυο αιώνες (17ο και 18ο) αγγλικά και γαλλικά συμφέροντα ανταγωνίζονταν, άλλοτε με τη βία και άλλοτε με την υπογραφή συμφωνιών με τους ντόπιους ηγεμόνες σ’ όλη την ινδική χερσόνησο.

Τελικά επικράτησαν οι Άγγλοι και το 1877 η βασίλισσα Βικτώρια ονομάστηκε «αυτοκράτειρα των Ινδιών».

Ακολούθησαν προσπάθειες των Ινδών να απαλλαγούν από την αγγλική κυριαρχία, ειρηνικές κι ένοπλες εξεγέρσεις που πνίγηκαν στο αίμα.

Το 1885 ιδρύθηκε το «Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο», το οποίο έθεσε ως στόχο του την απελευθέρωση της Ινδίας και έγινε ισχυρότατη οργάνωση, αλλά με ασαφή τακτική και αυταπάτες (κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο πχ. Κάλεσε τους Ινδούς να πολεμήσουν στο πλευρό των Άγγλων, πιστεύοντας ότι η λήξη του πολέμου θα σήμαινε την ανεξαρτησία τους).

Επικεφαλής του κινήματος είχε τεθεί ο Μαχάτμα Γκάντι (δολοφονήθηκε το 1948), που επιδίωξε να «εξαναγκάσει» τους Άγγλους να δεχτούν το αίτημα των συμπατριωτών του για ανεξαρτησία με την «παθητική αντίσταση».

Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου έγιναν πολλές ένοπλες εξεγέρσεις των Ινδών, που πολέμησαν και πάλι στο πλευρό των Άγγλων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τέλος, μετά από μακρές και δυσχερείς διαπραγματεύσεις, το 1947 η Ινδία χωρίστηκε σε δύο αυτόνομα κράτη, στο πλαίσιο -πάντα της βρετανικής κοινοπολιτείας, το Πακιστάν και τη μεγάλη, αυτόνομη Ινδική Δημοκρατία.

1858

Η Μινεσότα γίνεται η 32η Πολιτεία των ΗΠΑ.

1867

Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Πρωσία, Ρωσία και Μ. Βρετανία) εγγυώνται την ανεξαρτησία και την ουδετερότητα του Λουξεμβούργου με τη Συνθήκη του Λονδίνου.

1894

Ξεσπά μεγάλη απεργία στο εργοστάσιο κατασκευής βαγονιών «Πούλμαν» στο Ιλινόις ενάντια στις μειώσεις μισθών. Η Αμερικανική Ένωση Σιδηροδρόμων, της οποίας ηγείτο ο σοσιαλιστής συνδικαλιστικής Ευγένιος Ντεμπς, σε αλληλεγγύη με τους απεργούς της Πούλμαν σταμάτησε κάθε βαγόνι της εταιρίας που κινούνταν στους σιδηροδρόμους. Έτσι η κινητοποίηση της εργατιάς επεκτάθηκε γρήγορα σε 27 Πολιτείες των ΗΠΑ με τη συμμετοχή πάνω από 250.000 εργατών. Σχεδόν 12.000 στρατιώτες καθώς και χιλιάδες αστυνομικοί κινητοποιήθηκαν κατά των απεργών. Ως αποτέλεσμα της βίαιης καταστολής της απεργίας, 30 εργάτες έχασαν τη ζωή τους και 57 τραυματίστηκαν. Πολλοί από τους συνδικαλιστές ηγέτες της απεργίας συνελήφθησαν, ενώ ο ίδιος ο Ντεμπς καταδικάστηκε σε 6 μήνες φυλάκιση (902.gr).

1910

Για πρώτη φορά από το 1835, ο κομήτης του Χάλεϊ πλησιάζει τη Γη, με αποτέλεσμα αστρολόγοι και μελλοντολόγοι να προαναγγέλλουν το τέλος του κόσμου.

1926

Στις 11 Μαΐου 1926, με διαταγή του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου απαγορεύεται στις γυναίκες να φοράνε κοντή φούστα. Η άκρη του υφάσματος πρέπει να απέχει 30 εκατοστά από το έδαφος.

Φωτογραφία από iscreta.gr

Για την πιστή εφαρμογή της διαταγής, τα όργανα της τάξης είχαν εφοδιαστεί με… μεζούρες, για να διαπιστώσουν εάν η κάθε γυναίκα που κυκλοφορούσε στους δρόμους ήταν στα πλαίσια της νομιμότητας.

Στην ιστοσελίδα, rembetiko.gr, υπάρχει μια ανεκδοτολογική αναφορά για τον τρόπο που αποσύρθηκε το μέτρο.

Όπως αναφέρεται, «ο Ιωάννης Καλυβίτης, διευθυντής της νεοσύστατης αστυνομίας Πόλεων, θυμάται ότι κλήθηκε κάποτε στο πρωθυπουργικό γραφείο, όπου ο στρατηγός Θόδωρος Πάγκαλος, παρουσία της συζύγου του, ζήτησε από την Αστυνομία να εκδώσει διαταγή περί απαγορεύσεως κυκλοφορίας των γυναικών στους δρόμους με κοντή φούστα.

Ο διευθυντής αστυνομίας μη μπορώντας να αρνηθεί τη διαταγή του τότε δικτάτορα, μηχανεύθηκε την εξής λύση. Επιστράτευσε μέσω του Τμήματος Ηθών τρεις ιερόδουλες, από τις πλέον ευπαρουσίαστες και προσυνεννοήθηκε με έμπιστους αστυφύλακες του να τις συλλάβουν εικονικά.

Εν τω μεταξύ είχαν ειδοποιηθεί φωτορεπόρτερς και όλοι μαζί με αγαστή σύμπνοια έδωσαν μεγάλη δημοσιότητα στις συλλήψεις. Τότε ο στρατηγός Θόδωρος Πάγκαλος θορυβήθηκε από την έκταση που πήρε το θέμα και προκειμένου ν αποφύγει την διεθνή γελοιοποίηση της Ελλάδας τηλεφώνησε στον αστυνομικό διευθυντή να αναστείλει το μέτρο».

1939

Ιαπωνικά στρατεύματα επιτίθενται εναντίον της Μογγολίας. Σε τήρηση της συμφωνίας της με τη Μογγολία για αμοιβαία βοήθεια (Μάρτης 1936) η Σοβιετική Ένωση στέλνει τμήματα του Κόκκινου Στρατού, τα οποία, έπειτα από σκληρές μάχες και παρά την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου, κύκλωσαν και τελικά συνέτριψαν τους εισβολείς (16 Σεπτεμβρίου 1939).

1944

Εκτελούνται από τους Ναζί, οκτώ αντιστασιακοί νέοι 20-30 ετών, στο Καΐστρι, συνοικία της Θεσσαλονίκης μεταξύ Ξηροκρήνης και Επταλόφου.

1947

Ο B.F.Goodrich παρασκευάζει το πρώτο λάστιχο χωρίς σαμπρέλα στο Ακρον του Οχάιο.

1949

Το Σιάμ μετονομάζεται σε Ταϊλάνδη.

1949

Με 37 ψήφους υπέρ και 12 κατά, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφασίζει την ένταξη του Ισραήλ στο διεθνή Οργανισμό.

1958

Βουλευτικές εκλογές. Πρώτο κόμμα έρχεται η ΕΡΕ με 41,17%. Η ΕΔΑ συγκεντρώνει το 24,42% των ψήφων, εκλέγει 78 βουλευτές και αναδεικνύεται αξιωματική αντιπολίτευση.

Μια άνευ προηγουμένου «έκπληξη» επιφύλασσε ο ελληνικός λαός στο μετεμφυλιακό καθεστώς του τρόμου και τους Αμερικανούς «προστάτες», στις εκλογές στις 11 Μάη 1958.

Η ΕΔΑ μέσα σε πρωτοφανείς συνθήκες βίας, τρομοκρατίας, εκτοπίσεων, ακόμη και δολοφονικών επιθέσεων, συγκέντρωσε το 24,4% των ψήφων, εξέλεξε 78 βουλευτές και αναδείχτηκε αξιωματική αντιπολίτευση.

Το κυβερνών κόμμα της ΕΡΕ υπό τον Κ. Καραμανλή συγκέντρωσε το 41,1% των ψήφων και εξέλεξε 178 βουλευτές, ενώ το Κόμμα των Φιλελευθέρων υπέστη συντριβή αφού συγκέντρωσε ποσοστό 20,7% και εξέλεξε 36 βουλευτές αφού δεν κατάφερε να συμμετάσχει στη 2η κατανομή.

Εντυπωσιακά ήταν τα ποσοστά της ΕΔΑ στα αστικά κέντρα της χώρας και ειδικότερα στις εργατικές συνοικίες όπου συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία. Παραθέτουμε τα ποσοστά της ΕΔΑ σε ορισμένες χαρακτηριστικές εκλογικές περιφέρειες: Α’ Αθήνας 33,8%, Β’ Αθήνας 46,3%, Α’ Πειραιά 35%, Β’ Πειραιά 60,8%, Δήμος Θεσσαλονίκης 43,4%, Υπόλοιπο Θεσ/νίκης 33,6%, Μαγνησία 38,7%, Λέσβος 42,2%, Λάρισα (πόλη) 51%, Καβάλα (πόλη) 50%.

Σημειώνουμε ότι το κλίμα μέσα στο οποίο διεξήχθησαν οι εκλογές κάθε άλλο παρά την ελεύθερη έκφραση των πολιτών επέτρεπε. Οι παρακρατικοί μηχανισμοί δρούσαν ασύδοτοι σ’ όλη τη χώρα και ιδιαίτερα στην ύπαιθρο τρομοκρατώντας τους ψηφοφόρους και τους οπαδούς της ΕΔΑ και του ΚΚΕ, το οποίο βρισκόταν στην παρανομία. Αποκορύφωμα αυτής της τρομοκρατικής δραστηριότητας ήταν η δολοφονία του 70χρονου Ι. Θωμόπουλου, εκλογικού αντιπροσώπου της ΕΔΑ στο χωριό Ρητίνη Κατερίνης.

Σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια, έντονη υπήρξε η ανάμειξη των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, τόσο στην προεκλογική όσο και στη μετεκλογική περίοδο.

Στο βιβλίο τού Αλ. Παπαχελά «Ο βιασμός της ελληνικής δημοκρατίας», αναφέρεται ότι με εντολή του αρχηγού της CIA Αλεν Ντάλες, διατέθηκε ένα μεγάλο ποσό για «τον επηρεασμό του αποτελέσματος και τη χρηματοδότηση ορισμένων κομμάτων και υποψηφίων».

Το αποτέλεσμα των εκλογών εξέπληξε τους Αμερικανούς, οι οποίοι υπολόγιζαν ότι μετά από 9 χρόνια σκληρών διώξεων, εκτοπίσεων, εκτελέσεων, τρομοκρατίας, θα εξόντωναν το ΚΚΕ και θα διέλυαν τους δεσμούς του Κόμματος με τις λαϊκές μάζες.

Οι επόμενες εκλογές του 1961 έμειναν στην ιστορία ως «εκλογές βίας και νοθείας» με ενεργή συμμετοχή στρατού, αστυνομίας χωροφυλακής και παρακρατικών, σε εφαρμογή του «Σχεδίου Περικλής» (υπήρξαν και νεκροί από πυρά του στρατού και της χωροφυλακής)

Η ΕΔΑ (που κατεβαίνει με την ονομασία «ΠΑΜΕ») παίρνει 14,63%, ο Παπαντρέου ξεκινάει τον «ανένδοτο», που η ΕΔΑ τον αντιμετωπίζει με ηττοπάθεια και πολιτική ουράς, που πρακτικά αφοπλίζει το λαϊκό κίνημα που βρισκόταν σε αναβρασμό.

1960

Στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, 4 πράκτορες της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας Μοσάντ, απαγάγουν το φυγά ναζιστή, Άντολφ Άιχμαν, ο οποίος χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Ρικάρντο Κλεμέντ.

Η ταυτότητα Ερυθρού Σταυρού, με την οποία το 1950 

ο Άιχμαν φυγαδεύτηκε στην Αργεντινή.

1963

Εννέα άτομα χάνουν τη ζωή τους από έκρηξη που καταστρέφει ολοσχερώς κτίριο του εργοστασίου εκρηκτικών της ΕΛΒΙΕΜΕΚ στο Σχηματάρι Βοιωτίας.

1964

Εκρηκτική είναι η κατάσταση στην Κύπρο. Δύο Έλληνες αξιωματικοί και ο γιος του αστυνομικού διευθυντή της Λευκωσίας εκτελούνται εν ψυχρώ στην Αμμόχωστο από Τουρκοκύπριους, οι οποίοι και τραυματίζουν βαρύτατα και τρίτο αξιωματικό. Οι άτυχοι Έλληνες εισήλθαν κατά λάθος στην τουρκική συνοικία της πόλης. Τούρκοι άτακτοι αποβιβάζονται στην ακτή του τουρκικού χωριού Μανσούρα, ενώ νέα φορτία με όπλα φτάνουν στην Κύπρο.

1964

Ξεκινά τις εργασίες του το Α’ Συνέδριο της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδας (ΕΦΕΕ), που κράτησαν έως τις 17/5.

Η ΕΦΕΕ συζήτησε και χάραξε πρόγραμμα δράσης και πάλης της φοιτητικής νεολαίας και αποφάσισε την ένταξή της στις δύο μεγάλες φοιτητικές οργανώσεις (COSEC και IUS). Ενέκρινε χαιρετιστήρια ψηφίσματα προς τους φοιτητές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας που πάλευαν ενάντια στον φασισμό, στους φοιτητές διαφόρων χωρών που ζούσαν σε απολυταρχικό ή αποικιοκρατικό καθεστώς, όπως και στην Εθνική Φοιτητική Ένωση των ΗΠΑ για των αγώνα της κατά των φυλετικών διακρίσεων.

1967

Βρετανία, Δανία και Ιρλανδία ζητούν επίσημα να ενταχθούν στην ΕΟΚ. Στην ένταξη της Βρετανίας, όμως, αντιτίθεται ο Πρόεδρος της Γαλλίας, στρατηγός Ντε Γκολ.

1973

Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Αθήνας συγκεντρώνονται στο κτήριο της Νομικής ζητώντας την απελευθέρωση των φυλακισμένων συναδέλφων τους. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις περικυκλώνουν το κτήριο, συγκρούονται με τους φοιτητές και προχωρούν σε δεκάδες συλλήψεις.

1985

Πυρκαγιά σε γήπεδο ποδοσφαίρου κατά τη διάρκεια αγώνα στο Μπράντφορντ της Αγγλίας έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο 56 φιλάθλων.

1987

Έναρξη της δίκης του αξιωματικού της Γκεστάπο Nikolaus „Klaus“ Barbie (Κλάους Μπάρμπι «Χασάπη της Λυών»), που είχε διαφύγει στη Λατινική Αμερική για περισσότερα από 30 χρόνια.

Ο Μπάρμπι (Αλτμαν), με βαθμό λοχαγού των Ες Ες, είχε αποκτήσει τον επίζηλο τίτλο του «αρχιβασανιστή» καθώς εφάρμοζε «πρωτότυπες μεθόδους» μεταξύ των οποίων και την «επί ώρες και ημέρες πολλές φορές κρέμασμα από τα πόδια, ανάποδα» των Γάλλων πατριωτών, αναφέρει το έγγραφο καταδίκης του από το έκτακτο δικαστήριο της Λιόν, το 1948.

Υπεύθυνος για 4.342 δολοφονίες, μεταξύ αυτών και του ηγέτη της γαλλικής Αντίστασης Ζουάν Μουλέν, για την φυλάκιση 14.311 αντιστασιακών, όλοι απάνθρωπα βασανισμένων από τον ίδιο και τους συνεργάτες του, και υπόλογος για την εκτόπιση σε στρατόπεδα συγκέντρωσης 7.591 Εβραίων (γυναίκες, άνδρες και παιδιά) εκ των οποίων ελάχιστοι επέστρεψαν.

Τα εγκλήματα πολέμου του Μπάρμπι τον κατέγραψαν στη γαλλική συλλογική μνήμη ως «Χασάπη της Λυών».

Ο Μπάρμπι, μετά την ήττα των ναζί, όπως και πολλοί άλλοι ναζί, πέρασε όπως και πολλοί άλλοι στην υπηρεσία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού (1947), αξιοποιούμενος αρχικά σε αντικομμουνιστικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη.

Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες αρχικά τον εγκατέστησαν στο Μόναχο ως «επιχειρηματία».

Το 1948 ο Μπάρμπι ανακρίνεται 3 φορές, στην αμερικανική ζώνη κατοχής, από εκπροσώπους της γαλλικής Δικαιοσύνης με την άδεια των αμερικανικών αρχών οι οποίες όμως αρνούνταν να τον εκδώσουν επικαλούμενες συμφέροντα «εθνικής άμυνας των ΗΠΑ».

Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες γνωρίζοντας πολύ καλά ποιος είναι ο Μπάρμπι – ήταν στον κατάλογο των βασικών εγκληματιών στη Δίκη της Νυρεμβέργης – τον «φυγάδευσαν» μιας και χρειάζονταν την πείρα και τις γνώσεις του για τους δικούς της σκοπούς.

Η Γαλλία δεν έπαψε να ζητά την έκδοσή του από την Ουάσιγκτον. Τα περισσότερα αιτήματά της αγνοήθηκαν.

Στα 1951 το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ απαντά στη γαλλική πρεσβεία πως δεν ξέρει πού βρίσκεται το άτομο αυτό. Είναι η εποχή που αποφασίζουν να τον «κρύψουν» για να απαλλαγούν από την πίεση. Του εξασφαλίζουν πλαστά έγγραφα με το όνομα Κλάους Αλτμαν και τον στέλνουν στη Βολιβία, χωρίς όμως να διακοπεί ο δεσμός με τη Σια. Από τη Βολιβία συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο μέτωπο του «αντικομμουνιστικού αγώνα». Εκεί μεταξύ των άλλων υπηρεσιών στη CIA εκπαιδεύει παραστρατιωτικά σώματα και συμμετέχει στη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα.

Ο Κλάους Μπάρμπι αποκάλυψε αργότερα ότι από το 1966 εργάστηκε επί δύο τουλάχιστον χρόνια για την αντικατασκοπεία της Δυτικής Γερμανίας.

Γερμανικά έγγραφα που τα τελευταία χρόνια είδαν τη δημοσιότητα αποκαλύπτουν ότι ο Αλτμαν, με κωδικά στοιχεία V-43118 της αντικατασκοπείας, στρατολογήθηκε το 1966, είχε μισθό 500 γερμανικά μάρκα και μηνιαίο επίδομα ανάλογο με την συνεισφορά του και απολύθηκε το 1968 όταν η Βόννη φοβήθηκε ότι τον είχε αναγνωρίσει η ανατολικογερμανική αστυνομία.

Ο Μπάρμπι εκδόθηκε από τη Βολιβία στη Γαλλία το 1983, όπου κατηγορούνταν για τα εγκλήματα που είχε διαπράξει ως διοικητής της Γκεστάπο στη Λιόν. Καταδικάστηκε το 1987 σε ισόβια και πέθανε στη φυλακή 4 χρόνια μετά.Ο Μπάρμπι ήταν μία από τις εκατοντάδες περιπτώσεις ναζί που οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν ενάντια στους λαούς.

Διαδραμάτισε ρόλο ακόμη και στη δολοφονία του Τσε.

στρατολόγηση του Μπάρμπι στις προσπάθειες των ΗΠΑ να εντοπίσουν τα ίχνη του Τσε περιγράφεται στο ντοκυμαντέρ με τίτλο «Ο Εχθρός του Εχθρού μου» (My Enemy’s Enemy) του βραβευμένου Βρετανού σκηνοθέτη Κέβιν Μακ Ντόναλντ. Σύμφωνα με την έρευνα του Μακ Ντόναλντ, η CIA προσέγγισε τον πρώην διοικητή της Γκεστάπο όταν αυτός βρισκόταν στη Βολιβία ως πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών της Δυτικής Γερμανίας (BND).

Ο Μπάρμπι είχε εμπειρία σε θέματα ανταρτοπόλεμου, δεδομένης της δράσης του ενάντια στους Γάλλους παρτιζάνους κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως εκ τούτου, οι συμβουλές του ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες για τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ που ήθελαν να εντοπίσουν τα χνάρια του Τσε.

Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Guardian» ο Μακ Ντόναλντ αφηγείται:

«Ο Γκεβάρα έφτασε στη Βολιβία μεταμφιεσμένος – όπως οι Γάλλοι αντάρτες στον πόλεμο που ήταν συνεχώς μεταμφιεσμένοι ώστε να περνούν απαρατήρητοι απ’ τους Γερμανούς (…) η συμβολή του Μπάρμπι (στην σύλληψη) ήταν περισσότερο σε θεωρητικό επίπεδο και, αν το σκεφτείτε, είναι λογικό. Είχε έμπρακτη ειδίκευση στο αντικείμενο, ήταν σκληρός αντικομμουνιστής. Ούτε οι Αμερικανοί, ούτε οι βολιβιανοί είχαν τέτοιου είδους εμπειρία».

1987

Στη Βαλτιμόρη του Μέριλαντ πραγματοποιείται η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς- πνεύμονα από τον Δρ. Μπρους Ράιτζ (Bruce Reitz) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ.

1995

Στο Ζαΐρ, εκδηλώνεται επιδημία από το φονικό ιό Έμπολα, από τον οποίο 90 άτομα χάνουν τη ζωή τους.

2010

Παραιτείται ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν. Τον διαδέχεται ο αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος Ντέιβιντ Κάμερον.

Γεννήσεις

1720

Γεννήθηκε ο [Hieronymus Carl Friedrich von] Münchhausen (Φρίντριχ Ιερόνιμους Μινχάουζεν, Καρλ Φρίντριχ Ιερώνυμους Φράιερ, πέθανε 22-2-1797), βαρόνος που ταύτισε το όνομά του με το ψέμα.

Είναι και ο πρωταγωνιστής του γνωστού βιβλίου του Ροδόλφου Ράσπε, που γράφτηκε στα 1785.

Υπήρξε μισθοφόρος αξιωματικός του ρωσικού ιππικού, που πολέμησε κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού Πολέμου.

Μετά την αποστρατεία του συνήθιζε να διηγείται σε φίλους και γνωστούς με εμφατικό έως και υπερβολικό τρόπο τα (συχνά φανταστικά) στρατιωτικά του και άλλα επιτεύγματα, κάτι που τον κατέστησε, σταδιακά, πασίγνωστο και πολλοί συγγραφείς αποφάσισαν να ασχοληθούν μαζί του.

1771

Γεννήθηκε στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης (κατά την επίσκεψη της μητέρας της στον φυλακισμένο πατέρα της) η ηρωίδα της ελληνικής επανάστασης Λασκαρίνα Πινότση, γνωστότερη ως Μπουμπουλίνα, που έδωσε την ψυχή της, για το Μεγάλο Ξεσηκωμό, την Επανάσταση του ’21.

Χρηματοδότησε, πυρπόλησε, συντήρησε το ικανότερο πεδίο του αντιοθωμανικού αγώνα, τη θάλασσα, το Αιγαίο.

Εκεί που οι ναυαρχίδες των σουλτάνων μπορούσα να χαθούν και χάνονταν, επειδή η αχλάδα είχε πίσω την ουρά, το μικρό πλεούμενο γεμάτο μπαρούτι, φιλότιμο, ρίσκο ελεύθερων ψυχών και καπεταναίους και ναύτες που δεν περίμεναν καμιά ανταμοιβή, πολλώ μάλλον …πλουτισμό και γαλόνια…

Η Μπουμπουλίνα, έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη, όντας η μόνη γυναίκα που μυήθηκε σε αυτή, στον κατώτερο βαθμό μύησης αφού οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές και γυρνώντας στις Σπέτσες, αγόραζε μυστικά όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια, ενώ ξεκίνησε την κατασκευή του πλοίου «Αγαμέμνων», της ναυαρχίδας της και όταν ξεκίνησε η επανάσταση, είχε ήδη σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, που πολέμησαν γενναία μέχρι το 1923, όταν ξόδεψε όλη της την περιουσία, έχοντας χάσει και τον πρωτότοκο γιο της, σε μάχη κατά των Τούρκων.

Στα τέλη του 1824, κατά το 2ο εμφύλιο πόλεμο, όπου η Κυβέρνηση Κουντουριώτη των «Πλοιάρχων» συλλαμβάνει και φυλακίζει μαζί με άλλους οπλαρχηγούς σε ένα μοναστήρι της Ύδρας τον Θεόδ. Κολοκοτρώνη και δολοφονεί τον Πάνο Κολοκοτρώνη, φρούραρχο του Ναυπλίου, η Μπουμπουλίνα αντιδρά, κρίνεται ως «επικίνδυνη» και συλλαμβάνεται δύο φορές από το Υπουργείο Αστυνομίας, με εντολή να φυλακιστεί.

Τελικά εξορίστηκε στις Σπέτσες χάνοντας τον κλήρο γης, που το Κράτος της είχε παραχωρήσει στο Ναύπλιο.

Το 1825, πικραμένη από τους πολιτικούς και την εξέλιξη του Αγώνα και χωρίς δεκάρα πια άρχισε να προετοιμάζεται για τη μάχη ενάντια στον Ιμπραήμ Πασά και τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, που βρισκόταν ήδη στην Πύλο με 4.400 άντρες, αλλά δεν πρόκανε: σκοτώθηκε (πυροβολήθηκε στο μέτωπο) σε συμπλοκή «από σπόντα» στο σπίτι της στις 22 Μαΐου 1825.

1801

Γεννιέται ο Γάλλος αρχιτέκτονας Henri Labrouste (Ανρί Λαμπρούστ απεβίωσε το 1875)

Σπούδασε αρχιτεκτονική Σχολή Καλών Τεχνών (École des Beaux Arts) και βραβεύτηκε. Κατόπιν διέμεινε για έξι χρόνια στη Ρώμη και στη συνέχεια επέστρεψε στην Γαλλία.

Απέσπασε πολλά βραβεία.

Ασχολήθηκε με πολύπλοκες μεταλλικές κατασκευές (αψίδες τρούλους κλπ).

1811

Γεννιούνται στο Σιάμ οι Chang & Eng Bunker (Τσανγκ και Ενγκ Μπάνκερ), Σιαμαίοι δίδυμοι πέθαναν 17-Ιαν-1874.

Τα αδέρφια, στα οποία οφείλεται και ο όρος «σιαμαίοι», μοιράστηκαν ένα κρεβάτι για… τέσσερις μαζί με τις συζύγους τους, έκαναν συνολικά 21 παιδιά, ενώ κατάφεραν να αποκτήσουν φήμη, περιουσία και σκλάβους χάρη στις παραστάσεις που έδιναν σε τσίρκο.

Ενώ βρίσκονταν ακόμη στην εφηβεία εντοπίστηκαν από έναν βρετανό έμπορο, ο οποίος όταν τους πρωτοείδε να κολυμπούν σε έναν ποταμό νόμιζε πως πρόκειται για ένα «παράξενο ζώο», σύμφωνα με το πρόσφατο βιβλίο «Οι ζωές του Τσανγκ και του Ενγκ» του ακαδημαϊκού Τζόσεφ Άντριου Όσερ, αλλά γρήγορα ο έμπορος συνειδητοποίησε τις επιχειρηματικές δυνατότητες και κατόρθωσε να τους πείσει να ταξιδέψουν τις ΗΠΑ προκειμένου να εκθέσει το «περίεργο θέαμα» στο κοινό.

Το 1929 θα επιβιβαστούν στο πλοίο και πολύ σύντομα θα αποκτήσουν φήμη, δίνοντας παραστάσεις επί τέσσερις ώρες ημερησίως, έξι ημέρες την εβδομάδα, διασκεδάζοντας και εντυπωσιάζοντας χιλιάδες ανθρώπους με τα κόλπα τους αλλά και τη μεγάλη δύναμή τους.

Έπειτα από 10 χρόνια παραστάσεων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, έχοντας αποταμιεύσει ένα σημαντικό ποσό, τα αδέρφια αποφάσισαν να αποσυρθούν.

Αγόρασαν γη στη Βόρεια Καρολίνα, έγιναν αμερικανοί πολίτες, υιοθέτησαν το επίθετο Μπάνκερ, ενώ απέκτησαν ακόμη και σκλάβους που εργάζονταν στα κτήματά τους. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως στη διάρκεια των πρώτων χρόνων ζωής τους στις ΗΠΑ και παρά τις έντονες διαψεύσεις τους σχετικά, πολλοί ήταν εκείνοι που πίστευαν πως τα ίδια τα αδέρφια ήταν σκλάβοι.

Το 1843, ο Τσανγκ και ο Ενγκ θα περάσουν το κατώφλι της εκκλησίας και θα παντρευτούν τις αδερφές Αδελαΐδα και Σάρα Γέιτς και θα κάνουν 21 παιδιά – 11 του Ενγκ και 10 του Τσανγκ.

Ο Αμερικανός Εμφύλιος Πόλεμος θα ανατρέψει τη ζωή των αδερφών, που μέχρι τότε ζούσαν πλουσιοπάροχα. Τσανγκ και Ενγκ θα επιστρέψουν στις περιοδείες, συνοδευόμενοι κάποιες φορές και από ορισμένα παιδιά τους. Ταξιδεύοντας στην Αγγλία, θα συναντήσουν την εχθρότητα.

Το 1870, επιστρέφοντας από περιοδεία στην Ευρώπη και τη Ρωσία, ο Τσάνγκ υπέστη εγκεφαλικό, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα «να παραλύσει η δεξιά του πλευρά, η οποία βρισκόταν πιο κοντά στον αδερφό του».

Τέσσερα χρόνια αργότερα, σε ηλικία 62 ετών, ο Τσανγκ θα προσβληθεί από πνευμονία και στις 17 Ιανουαρίου του 1874 πεθαίνει και λίγες ώρες μετά, ο Ενγκ ήταν επίσης νεκρός.

1894

Γεννήθηκε η Αμερικανίδα μοντέρνα χορεύτρια και χορογράφος, πρωτοπόρος του μοντέρνου χορού, Martha Graham (Μάρθα Γκράχαμ, πέθανε 1η Απριλίου 1991).

Το στυλ της, η τεχνική Γκράχαμ, αναδιαμόρφωσε τον αμερικανικό χορό και διδάσκεται ακόμη και σήμερα.

1895

Τζίντου Κρισναμούρτι Αριστοκράτης Φιλόσοφος και πνευματικός στοχαστής.

Ο Τζίντου Κρισναμούρτι (Jiddu Krishnamurti, 11 Μαΐου 1895 - 17 Φεβρουαρίου 1986) ήταν Αμερικανο-Ινδός διανοητής και ποιητής. Γεννήθηκε στην πόλη Μανταναπάλ της Ινδίας. Ορφανός από μητέρα, υιοθετήθηκε από την Άνι Μεζάντ, πρόεδρο της Θεοσοφικής Εταιρείας, καθώς η πρόεδρος τον θεωρούσε ως παγκόσμιο δάσκαλο. [4] Πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στην Ευρώπη και στην Αμερική και το 1969 ανέλαβε διευθυντής του ιδρύματος που φέρει το όνομά του, στην Καλιφόρνια. Δεν θεωρούσε ότι ανήκε σε κάποια εθνικότητα, θρήσκευμα ή κάστα και δίδασκε ως τον θάνατό του, το 1986.

1940

Γεννιέται ο μουσικοσυνθέτης Χρήστος Λεοντής δημιουργός μιας πλούσιας δισκογραφίας -έχει επίσης γράψει μουσική για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση και κυρίως για το θέατρο.

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης και ενώ παρακολουθούσε τις πρώτες ακόμη τάξεις του σχολείου, άρχισε να ψέλνει στην εκκλησία, όπου επηρεάστηκε από τη βυζαντινή μουσική που, μαζί με το κρητικό τραγούδι, άρχισαν να διαμορφώνουν τη μουσική του προσωπικότητα.

Έμαθε μαντολίνο και πιο μετά βιολί.

Οι πρώτες συνθετικές προσπάθειες του Χρήστου Λεοντή έγιναν το 1952, πάνω σε κείμενα μεγάλων εορτών της Εκκλησίας. Αφού το 1957 τελείωσε το γυμνάσιο, ήρθε στην Αθήνα για να φοιτήσει στο Ωδείο Αθηνών, στην τάξη των θεωρητικών μαθημάτων και αργότερα στο Conservatoire National de Musique στο Παρίσι όπου διδάχθηκε Αρμονία, Αντίστιξη και Φούγκα με καθηγητή του τον Allen Weber.

Το 1962 ξεκίνησε και επίσημα η συνθετική δραστηριότητα του Χρήστου Λεοντή με μουσικές για τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη και τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου.

Το 1963 κυκλοφόρησε, σε δισκάκια των 45 στροφών, η πρώτη δισκογραφική δουλειά του συνθέτη με τραγούδια σε στίχους του ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου (Φέρτε τη θάλασσα), του Μάνου Ελευθερίου (Το σπίτι γέμισε με λύπη) κ.ά.

Στις 20 Ιουνίου τις ίδιας χρονιάς στο θέατρο «Παρκ» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στην Αθήνα, κάνει πρεμιέρα η «Μαγική πόλις». Ήταν η περίφημη μουσικοθεατρική παράσταση του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη όπου ο Λεοντής με τον Μάνο Λοΐζο συμμετείχαν με τα πρώτα τους τραγούδια διευθύνοντάς τα στο ιντερμέτζο, μεταξύ των δυο μερών της παράστασης.

 

Το 1964 ηχογραφήθηκε η Καταχνιά, ο πρώτος μεγάλος δίσκος του Λεοντή. Οι στίχοι ήταν του Κώστα Βίρβου και τα κείμενα του Νικηφόρου Βρεττάκου. Τα τραγούδια ερμήνευσαν ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Μαρινέλλα. Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1965.

Από το 1973 μέχρι το 1982 συνεργάστηκε με τον Κάρολο Κουν. Μετά την αποδημία του Κουν, συνεχίστηκε η συνεργασία με τους επιγόνους και μαθητές του, Γιώργο Λαζάνη, Μίμη Κουγιουμτζή και συνεχίζει μέχρι σήμερα –τέσσερις δεκαετίες- τη συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης. Από το 1972, η μουσική του Χρήστου Λεοντή ακούγεται σε όλα σχεδόν τα φεστιβάλ της Ελλάδας, με κυριότερα το φεστιβάλ της Επιδαύρου και το φεστιβάλ των Αθηνών.

Του έχουν απονεμηθεί τέσσερα βραβεία. Το πρώτο για Τραγούδι (1963), το δεύτερο για Κινηματογράφο (1966)- Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στην ταινία του Πάνου Γλυκοφρύδη «Με τη λάμψη στα μάτια»),το τρίτο για Θέατρο (2004)- βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος», για τη μουσική στη Λυσιστράτη (Εθνικό Θέατρο, καλοκαίρι 2004) και το τέταρτο για την εν γένει καλλιτεχνική προσφορά του – Βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» (Μεγάλο Βραβείο του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης – 2009 «Κύκλος δημιουργικής μουσικής»), καλύπτοντας έτσι όλους τους χώρους της μουσικής του δραστηριότητας. Σε πολλές δεκάδες ανέρχονται οι με κάθε τρόπο βραβεύσεις του, σε εκδηλώσεις που οργανώνονται από διάφορους φορείς, όπως Πανεπιστήμια, σχολεία, χορωδίες, θέατρα, συλλόγους, δήμους κλπ.

Μαζί με άλλους μουσικούς και καλλιτέχνες, (Παλλάντιος, Χατζιδάκις, Αντωνίου, Κουνάδης, Κουρουπός, Χριστοδουλίδης, Χουβαρδάς Μιχαλακόπουλος κ.ά.) ίδρυσε την εταιρεία «ΚΟΜΜΟΣ», με σκοπό την ανεύρεση, τη διάσωση, την έρευνα και την έκδοση της μουσικής που γράφτηκε από όλους τους Έλληνες συνθέτες για το Αρχαίο Ελληνικό Δράμα.

Θάνατοι

1686

Πεθαίνει ο Γερμανός φυσικός επιστήμονας, εφευρέτης και πολιτικός Otto von Guericke, (Οτο Γκέρικε γεννήθηκε το 1602 στο Μαγδεβούργο, όπου διετέλεσε και δήμαρχος από το 1646 ως το 1676), γνωστός από το πείραμά του που έμεινε στην ιστορία ως «τα ημισφαίρια του Μαγδεμβούργου».

Πρόκειται για δύο μεταλλικά ημισφαίρια που κλείνουν αεροστεγώς.

Αν αφαιρεθεί ο αέρας, με μια αντλία, τα δυο ημισφαίρια συγκολλούνται μεταξύ τους και πρέπει να καταβληθεί τεράστια δύναμη για να αποχωριστούν.

Ο Γκέρικε, με το πείραμά του, απέδειξε ότι ο ατμοσφαιρικός αέρας ασκεί πίεση, ενώ στηριγμένος στα αποτελέσματα του πειράματος προχώρησε στην κατασκευή της αεραντλίας. Το μεγαλύτερο επιστημονικό του επίτευγμα ήταν η θεμελίωση της Φυσικής του κενού, αποδεικνύοντας ότι η υπόθεση του Αριστοτέλη ότι η Φύση «φοβάται το κενό» (horror vacui) ήταν λανθασμένη: έδειξε ότι οι ουσίες δεν «τραβιούνται» από το κενό, αλλά αντίθετα «σπρώχνονται» από την πίεση των περιβαλλόντων ρευστών.

O Γκέρικε εφάρμοσε το βαρόμετρο στην πρόγνωση του καιρού, μια σημαντική προσφορά στη Μετεωρολογία. Τα όψιμα έργα του επικεντρώθηκαν στον ηλεκτρισμό, αλλά λίγα πράγματα σώθηκαν από τα αποτελέσματά του. Επινόησε την πρώτη ηλεκτροστατική γεννήτρια (Elektrisiermaschine).

Ο αστεροειδής 11537 Γκέρικε (11537 Guericke), που ανακαλύφθηκε το 1992, καθώς και το πανεπιστήμιο της γενέτειράς του, φέρουν το όνομά του.

1976

Πεθαίνει ο Hugo Alvar Henrik Aalto (Άλβαρ Άαλτο γεννήθηκε το1898), Φινλανδός αρχιτέκτονας και βιομηχανικός σχεδιαστής, αποκαλούμενος συχνά «πατέρας του μοντερνισμού» στις σκανδιναβικές χώρες. Η δουλειά του περιλαμβάνει αρχιτεκτονική, έπιπλα και υαλικά.

Δημιούργησε αξιόλογα αρχιτεκτονικά σχέδια και σημαντικά κτίσματα, με τα οποία έδωσε μοντέρνο τόνο στην αρχιτεκτονική της Φινλανδίας και γενικά της Σκανδιναβίας. Ιδιαίτερα γνωρίσματα στην τέχνη του Άαλτο είναι η ασυμμετρία, η ποικιλία των δομικών υλικών και η καμπυλότητα των επιφανειών, που αποτελούν αντίδραση στον αφηρημένο και ψυχρό φορμαλισμό. Παρόλο που μερικές φορές θεωρήθηκε ως ο πρώτος και ο πιο επιδραστικός αρχιτέκτονας του σκανδιναβικού μοντερνισμού, μια πιο λεπτομερής εξέταση των ιστορικών γεγονότων, αποκαλύπτει πως ο Άαλτο (ενώ ήταν πρωτοπόρος στη Φινλανδία) ακολουθούσε από κοντά και είχε προσωπικές επαφές με άλλους πρωτοπόρους στη Σουηδία, και συγκεκριμένα με τους Gunnar Asplund και Sven Markelius. Αλλά αυτό που αυτοί και πολλοί άλλοι της ίδιας γενιάς στις σκανδιναβικές χώρες έχουν κοινό είναι ότι ξεκίνησαν από κλασική εκπαίδευση, και ήταν οι πρώτοι που σχεδίασαν στο αποκαλούμενο σκανδιναβικό κλασικισμό πριν ακόμα ξεκινήσει, στα τέλη του 1920, παράλληλα με τον μοντερνισμό.

1981

Πεθαίνει ο Τζαμαϊκανός τραγουδιστής Bob Marley (Μπομπ Μάρλεϊ).

Αναδείχθηκε σε έναν θρύλο της ρέγκε μουσικής, συντελώντας καθοριστικά στη διάδοση του μουσικού είδους, αλλά και του ρασταφαριανισμού.

Ο Μπόμπ Μάρλεϊ μετέτρεψε τη ρέγκε σε ένα παγκόσμιο ρεύμα, με πολλούς πιστούς, αλλά και πολλούς μουσικούς απογόνους.

Ο ίδιος πέρασε στην αιωνιότητα ως ένας τραγουδιστής του έρωτα, της αγάπης, αλλά και της πολιτικής συμφιλίωσης και του κινήματος ενάντια στη φυλετική καταπίεση, ένα λαϊκό είδωλο με παγκόσμια εμβέλεια. Αυτός είναι και ο λόγος που ημέρα γέννησής του, η 6η Φεβρουαρίου του 1945, γιορτάζεται στην Τζαμάικα ως εθνική επέτειος.

«Με φωνάζουν μιγά… δεν είμαι σε καμία πλευρά»

Γιος του λευκού επιστάτη βρετανικής καταγωγής, Norval Sinclair Marley και της αφροαμερικανής Cedella Booker, o Robert Nesta Marley όπως ήταν ολόκληρο το όνομά του, γεννήθηκε στο μικρό τζαμαϊκανό χωριό Nine Mile στις 6 Φεβρουαρίου 1945.

Σε ηλικία 10 ετών μετακόμισε με τη μητέρα του στη φτωχογειτονιά του Kingston μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του.

«Δεν είμαι προκατειλημμένος απέναντί του. Ο πατέρας μου ήταν λευκός και η μητέρα μου μαύρη. Με φωνάζουν μιγά ή κάπως έτσι. Δεν είμαι σε καμία πλευρά. Ούτε στη μαύρη, ούτε στη λευκή. Είμαι στου Θεού την πλευρά, Αυτού που με έπλασε και με έκανε να προέρχομαι από τη μαύρη και τη λευκή» είχε πει ο ίδιος ο μουσικός για τη μικτή καταγωγή του η οποία έγινε αιτία για ρατσιστική αντιμετώπιση που εισέπραξε στα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Σταμάτησε την φοίτησή του στο σχολείο σε ηλικία 14 ετών και μαζί με τον φίλο του Neville «Bunny» Livingston (ο μετέπειτα Bunny Wailer) και τον πιστό στον ρασταφαριανισμό Joe Higgs στράφηκε στη δημιουργία μουσικής. Την εποχή εκείνη γνώρισε και τον Peter McIntosh, μελλοντικά γνωστό ως Peter Tosh.

Το 1963, ο Bob Marley, ο Bunny Livingston, ο Peter McIntosh, ο Junior Braithwaite, η Beverley Kelso και ο Cherry Smith δημιούργησαν ένα ska/rocksteady συγκρότημα, αποκαλώντας τους εαυτούς τους The Teenagers, όνομα το οποίο άλλαξαν ακολούθως σε The Wailing Rudeboys, μετά σε The Wailing Wailers και τελικά σε The Wailers.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τις αρχές του 1970 πιστός στο ρασταφαριανισμό ο Bob Marley είχε ήδη κερδίσει την προσοχή στη μουσική σκηνή με τις ηχογραφήσεις του ενώ με την άρθρωση της πολιτικής, θρησκευτικής και κοινωνικής του σκέψης με τραγούδια όπως το μνημειώδες «Get Up, Stand Up» κέρδισε την παγκόσμια αναγνώριση.

Οι The Wailers διαλύθηκαν το 1974 και το κάθε μέλος ακολούθησε σόλο καριέρα.

Στην αιωνιότητα…

Ο Bob Marley έφυγε από τη ζωή πολύ νωρίς, σε ηλικία 36 ετών, χτυπημένος από τον καρκίνο, σαν σήμερα το 1981.

Η φήμη του συνέχισε να μεγαλώνει διαρκώς έκτοτε μαζί με τη λατρεία για το πρόσωπό του, ειδικά από τους φτωχούς και αποστερημένους του κόσμου, για τα δικαιώματα των οποίων δημιούργησε μουσικές και τραγούδησε τραγούδια που θεωρούνται πλέον ιστορικά.

To 1994 το όνομά του μπήκε στο Rock N’ Roll Hall of Fame ενώ το 1999 το περιοδικό Time χαρακτήρισε το άλμπουμ Exodus ως το καλύτερο άλμπουμ του 20ου αιώνα. Η συλλογή των τραγουδιών του Marley, «Legend», η οποία κυκλοφόρησε τρία χρόνια μετά το θάνατό του, σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ πωλήσεων στην ιστορία της reggae, το οποίο δεν έχει ξεπεραστεί έκτοτε.

1990

Πέθανε ο λαϊκός συνθέτης και τραγουδοποιός, Στράτος Διονυσίου (Νιγρίτα, 1935 – Αθήνα, 11 Μαΐου 1990)

Ήταν γιος του Άγγελου και της Στάσας Διονυσίου, προσφύγων από τη Μικρά Ασία.

Το 1947, μετακόμισε στον Επτάλοφο των Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης και έναν χρόνο αργότερα, έχασε τον πατέρα του.

Το 1955 παντρεύτηκε τον παιδικό του έρωτα, τη Γεωργία Λαβένη, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Άγγελο, την Τασούλα, τον Στέλιο και τον Διαμαντή.

Αφού τραγουδούσε αμισθί σε νυχτερινά κέντρα και αφού εργάστηκε ως μικροπωλητής και ράφτης, ο Διονυσίου έκανε το ντεμπούτο του ως επαγγελματίας τραγουδιστής στο κέντρο Φαρίντα της Θεσσαλονίκης. Από τις πρώτες του εμφανίσεις το 1959, Διονυσίου τράβηξε το ενδιαφέρον κάποιων καλλιτεχνών, οι οποίοι τον προέτρεπαν να κατέβει στην Αθήνα για να κάνει σημαντικότερες συνεργασίες.

Παρόλο που ο Διονυσίου είχε μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, το 1959 μετακόμισε στην Αθήνα, μερικούς μήνες μετά την πρώτη του εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη.

Μέσα από εμφανίσεις στην οδό Σατωβριάνδου γνωρίστηκε με πολλούς τραγουδιστές, μεταξύ των οποίων η Καίτη Γκρέυ.

Η Γκρέυ του πρότεινε να συνεργαστούν και έτσι ξεκίνησαν να εμφανίζονται μαζί στον Αστέρα της Κοκκινιάς. Την ίδια χρονιά, ο Διονυσίου γραμμοφώνησε και τον πρώτο του δίσκο 45 στροφών με το τραγούδι Δεν είμαι ένοχος σε στίχους Χρήστου Κολοκοτρώνη και μουσική Σταύρου Χατζηδάκη.

Είχε ηχογραφήσει σε δίσκο του Νίκου Μαύρου το τραγούδι Παράγκες και παλάτια για την εταιρεία Odeon. Τρία χρόνια αργότερα υπέγραψε συμβόλαιο με την Columbia.

Τραγούδησε την διασκευή του Μπάμπη Μπακάλη με τίτλο Δεν με πόνεσε κανείς, εμπνευσμένη από το ινδικό τραγούδι «Duniya mein hum aaye hain» της Nargish.

Άλλη διασκευή που τραγούδησε είναι αυτή του Μπάμπη Μπακάλη ονόματι Της αγάπης μου το δίσκο, το Ηλεκτρόφωνο και το Φύγε-Φύγε σε μουσική Ατταλίδη και στίχους Κώστα Βίρβου.

Έκανε επίσης διασκευές τα τραγούδια: Αχάριστη του Βασίλη Τσιτσάνη, Το Παλιογέφυρο και Πριν το χάραμα, τραγούδια του Γιάννη Παπαϊωάννου, Η Μπαμπέσα του Γιώργου Μητσάκη και Το Φτωχομπούζουκο του Μανώλη Χιώτη.

Δισκογραφία

1969 Στράτος Διονυσίου

1970 Μαζί με το Στράτο

1971 Στράτος Διονυσίου (3)

1972 4.5.3 Συμμετοχή 5 Τραγούδια

1972 Στράτος Διονυσίου 4

1973 Μπαγλαμάδες και μπουζούκια

1974 Νεώτερα κι ανώτερα Συμμετοχή 6 Τραγούδια

1974 Τα 12 του Στράτου

1974 Χρυσός Δίσκος Συμμετοχή 2 Τραγούδια

1975 Τραγουδά Άκη Πάνου

1976 Πάλι μαζί μας

1976 Πικρά κι ανθρώπινα

1977 14 Χρυσές Επιτυχίες

1977 Αν ξαναζούσα

1977 Αξέχαστα τραγούδια

1978 14 Χρυσές Επιτυχίες Νο 2

1978 Τα Ορθόδοξα 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)

1979 Γυναίκες γυναίκες

1980 Υποκρίνεσαι 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)

1981 Όλα είναι δανεικά 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)

1981 Τα ωραία του Διονυσίου

1982 Αξέχαστες επιτυχίες

1982 Θυμήσου 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)

1983 Αξέχαστες επιτυχίες 2

1983 Της γυναίκας η καρδιά 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)

1984 Λαϊκά και πάσης Ελλάδος Συμμετοχή 5 Τραγούδια (50.000 πωλήσεις) (χρυσός δίσκος)

1984 Μόνο οι ερωτευμένοι 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)

1985 Αυτά που τραγουδήσαμε

1985 Ο Σαλονικιός 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)

1986 Για πάντα

1986 Ο ταξιτζής Συμμετοχή 5 Τραγούδια (50.000 πωλήσεις) (χρυσός δίσκος)

1987 Δυο δυο Συμμετοχή 7 Τραγούδια

1987 Κράτησε με Συμμετοχή 2 Τραγούδια

1987 Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του

1987 Ο λαός τραγούδι θέλει 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)

1987 Ζωντανή Ηχογράφηση Συμμετοχή 2 Τραγούδια

1988 Εγώ ο ξένος 150.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)

1989 Νομίζεις 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)

1990 30 Χρόνια Επιτυχίες 2 Cd (200.000 πωλήσεις) (πλατινένιος δίσκος)

1990 Ποιός άλλος 130.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)

Κυκλοφορίες μετά θάνατον

1990 Mega Souxe

1991 Η Ελλάδα Του Στέλιου και Του Στράτου

1991 Στα Ξενυχτάδικα Της Αγκαλιάς Σου (Συμμετοχή 2 Τραγούδια)

1991 Τα Λαϊκά

1991 Τραγούδια για τούς φίλους του

1993 Τα Ζεϊμπέκικα Του Γρηγόρη και Του Στράτου

1994 Από τους θησαυρούς των 45 στροφών

1994 Τα Ωραία του Διονυσίου

1995 Αξέχαστες Επιτυχίες Νο 2

1996 Τραγούδια από τις 45 στροφές 1

1996 Τα Σπάνια

1997 Αξέχαστα τραγούδια

1997 Τραγούδια από τις 45 στροφές 2

1997 Τα τραγούδια που αγαπήσαμε

1998 Αγάπης βάσανα

1998 Τραγούδια από τις 45 στροφές 3

2000 Άκου βρε φίλε

2000 Τραγούδια από τις 45 στροφές 4

2000 Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του

2000 Πρώτη Εκτέλεση (Συμμετοχή 3 Τραγούδια)

2001 Τραγούδια από τις 45 στροφές 5

2002 Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του Νο 2

2002 Τα Αυθεντικά (4 Cd)

2003 Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (2 Cd)

2004 Τ΄αγκάθια της καρδιάς

2004 Της Νύχτας Το Μινόρε

2005 Ο Στεναγμός Μου

2005 Τα τραγούδια του Στράτου (2 Cd)

2006 14 Μεγάλα Τραγούδια

2006 14 Μεγάλα Τραγούδια Νο 2

2006 Για Πάντα Live Στην Αμερική (2 Cd)

2006 Ανθολογία – 1934-1990 (4 Cd)

2007 Ένας Δίσκος Η Ζωή Του (6 Cd)

2007 Τραγουδάει Μίμη Πλέσσα (2 Cd)

2007 Τραγουδάει Τάκη Σούκα (2 Cd)

2008 Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (4 Cd)

2008 Χρυσή Δισκοθήκη

2009 Αφιέρωμα Στο Στράτο

2009 Live Ηχογραφήσεις (2 CD)

2009 Ντοκουμέντα

2009 Ο Λαός Τραγούδι Θέλει (6 CD)

2012 Ο Λαός Τραγούδι Θέλει Best of (4 CD)

Για το Στράτο μπορείτε να βρείτε «τόμους» στο διαδίκτυο (199.000 αποτελέσματα σε 0,56 δευτερόλεπτα) –πολλά πετυχημένα «έντιμες» αναρτήσεις και ίσως περισσότερα «πιασάρικες» μπούρδες και επίσης ότι έχει πει (και δεν έχει πει) στο YouTube.

Το πώς εισπράττει ο καθένας μας το μεγάλο λαϊκό τραγουστή, έχει να κάνει με βιώματα, ηλικία, ταξική προέλευση, ιδεολογικές αναφορές και πολλά άλλα.

Εμείς επιλέγουμε ένα λίγο διαφορετικό κείμενο – έζησε όσο χρειαζόταν για να μην παραστρατήσει

Η σιωπή σκέπαζε τα πρώτα χιλιόμετρα του ταξιδιού. Κανείς δεν μιλούσε μέσα στο αυτοκίνητο, το πένθος απλωνόταν στην καμπίνα σε μία διαδρομή με μετρημένες λέξεις, σαν τα μετρημένα διόδια που είχε -τότε- η Εθνική Οδός.

Τη σιωπή «έσπασε» το κασετόφωνο.

Σαν τώρα θυμάμαι να βλέπω από τον μπροστινό καθρέπτη το πρόσωπο του πατέρα μου δακρυσμένο.

Η απάντηση δόθηκε όταν πάτησε το κουμπί στο κασετόφωνο και άρχισε να παίζει μία βραχνή φωνή.

Βαριά, αλλά μελωδική παρά το οξύμωρο του πράγματος.

Λίγες ώρες νωρίτερα είχε μαθευτεί ο θάνατος του Στράτου Διονυσίου.

Σαν σήμερα, 11 Μαΐου του 1990. Ο πατέρας μου τον αγαπούσε παθολογικά. Δίσκοι, δισκάκια και κασέτες στο σπίτι είχαν τη φιγούρα του. Κάποτε βρήκα σε ένα ράφι ένα δίσκο του Διονυσίου με τίτλο «Αποκοιμήθηκα».

Τον έβαλα, στα κρυφά, στο πικ απ και πρωτογνωριστήκαμε.

Ήταν το πρώτο τραγούδι του που αγάπησα και σχεδόν 30 χρόνια μετά οφείλω να ομολογήσω πως παραμένει αυτό που εμφανίζεται πρώτο στη «μηχανή αναζήτησης» του μυαλού κάθε φορά που «πληκτρολογώ’» το όνομα «Στράτος Διονυσίου».

«Αποκοιμήθηκα’ του Βοσκόπουλου. Ήταν το πρώτο μεγάλο σουξέ όταν αποφυλακίστηκε τη δεκαετία του ’70. Το comeback σε μία εποχή που έπρεπε να αποδείξει πως έχει λευκό ποινικό μητρώο στη συνείδηση μίας παρωχημένης κοινωνίας.

Το ταξίδι μέχρι την Πάτρα είχε τη συνοδεία των τραγουδιών του. Τελείωνε η πρώτη πλευρά της κασέτας, «κρακ», αυτός ο χαρακτηριστικός ήχος που πεταγόταν όταν πατούσες το κουμπί, η δεύτερη πλευρά και ξανά η πρώτη και δώσ’ του όλα τα τραγούδια από την αρχή, τουλάχιστον δύο φορές μέχρι να φτάσουμε στον προορισμό.

«Πολύ μικρός δεν είσαι για να ακούς Διονυσίου;», ίδια απόκριση, σαν μαγνητόφωνο, κάθε φορά που έλεγα για τα μουσικά μου ακούσματα. Ένας βαρύς λαϊκός τραγουδιστής, με καψούρικα τραγούδια, με στίχους που σήκωναν τσιγάρο και ποτό.

Το λες και… ανωμαλία σε μία εποχή που οι «Πυξ Λαξ», οι «Τρύπες» και οι Κατσιμιχαίοι αποτελούσαν τους εθνικούς στιχουργούς της νεολαίας.

Ακόμα και τώρα αναρωτιέμαι πόσο διαφορετικά θα είχε γραφτεί η ιστορία αν δεν είχε ραντεβού με τον Χάρο και προλάβαινε να τραγουδήσει με τους Πυξ Λαξ το «Ασ’την να λέει».

Με τον Διονυσίου στο μυαλό γράφτηκε το κομμάτι, το πήρε ο Καρράς όταν ο Στράτος «έφυγε».

Θα ήταν μία στροφή στην καριέρα του. Ίσως μία παράκαμψη. Αυτή η βαριά λαϊκή φωνή, με τα πρησμένα μάτια και τα μονίμως σουφρωμένα φρύδια θα έκανε ένα άνοιγμα στη νεολαία. Ίσως, με μία δεύτερη σκέψη, να είναι καλύτερα έτσι.

Είναι κλισέ, αλλά συνάμα είναι η πραγματικότητα. Ο Στράτος Διονυσίου ήταν ο τελευταίος μεγάλος λαϊκός τραγουδιστής.

Αφήστε στην άκρη τη σύγκριση με τον Στέλιο Καζαντζίδη. Αυτά είναι για να ‘χουμε να λέμε.

Εξάλλου, στο πρώτο κομμάτι που τραγούδησε, τη δεκαετία ’60, το ‘Εγώ δεν είμαι ένοχος’, τον μπέρδευαν με τον Καζαντζίδη. Αν αυτό λέει κάτι.

Ο πολύς ο κόσμος τον γνώρισε ως η φωνή που συνόδεψε τον Νίκο Κούρκουλο στην περίφημη σκηνή στο «Ορατότης Μηδέν».

Ο Πλέσσας και ο Παπαδόπουλος τον ‘έσπρωξαν’ στο ευρύ κοινό. Μέχρι τότε ήταν ο λαϊκός βάρδος που τραγουδούσε κάτι μεταξύ ρεμπέτικου και λαϊκού.

Δεν συνέχισε, όμως, πάνω σε αυτό. Στο εύκολο τραγούδι. Το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου» δεν το λες εύκολο.

Είναι κομμάτι του καημού, της ψυχής, πάντα ζωντανό μέσα στα χρόνια, αν και έχασε την αίγλη του γιατί έγινε το ‘must’ του ζεϊμπέκικου. Αυτό το «πρέπει» να σηκωθώ να ρίξω τη στροφή μου όταν το ακούω.

Λάθος. Το ακούς καθιστός, με το ποτό στο τραπέζι, το τσιγάρο στο τασάκι και το χέρι στο μάγουλο.

Είναι το τραγούδι του αποχαιρετισμού, της ψυχοθεραπείας. Χάλασε μέσα στο χρόνο, έγινε για όλους. Δεν είναι για όλους.

Δεν είναι το καψούρικο. Από τέτοια είπε πολλά ο Διονυσίου. Κυρίως με Μουσαφίρη και Γιατρά.

Δεν θα τον άκουγες να ερμηνεύει Θεοδωράκη ή Γκάτσο. Ούτε καν Χατζιδάκι.

Δεν ήθελε να είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που πρεσβεύει. Ο Στράτος Διονυσίου ήταν το καθαρόαιμο λαϊκό τραγούδι. Ήταν το μπουζούκι, το πάλκο, η νυχτερινή Αθήνα μακριά από τις δηθενιές.

Το «Στράτος» στη Φιλελλήνων γέμιζε κάθε βράδυ, η ουρά έφτανε μέχρι το Σύνταγμα. Πήγαιναν να τον ακούσουν αυτοί που είχαν καημό. Δεν ήταν μόδα ο Διονυσίου. Ακόμα και όταν έγινε, στα τελευταία λίγο πριν τον θάνατό του, ακόμα και όταν εμφανίστηκαν οι γούνες και τα κοσμήματα στα πρώτα τραπέζια, ο Διονυσίου τους έφερε άμεσα στα μέτρα του. Λίγο να άκουγες τα τραγούδια του και ξεχνούσες τη δηθενιά, το θεαθήναι. Έβγαζες τη γούνα και ακουμπούσες την καρδιά σου στο τραπέζι.

Δεν είχε τη φωνή που «έσπαγε» τζάμια.

Δεν ήταν Καζαντζίδης στο «μέταλλο». Δεν θα ακουμπούσε την προσφυγιά, τη μάνα που έχασε το παιδί της, τον Έλληνα που έφυγε στην ξενιτιά.

Ο Διονυσίου ήταν μαγκιά. Το παχύ, χρυσό δαχτυλίδι στο μικρό δάχτυλο, το τσιγάρο στο χέρι, ο ιππόδρομος, το ξενύχτι.

Είναι από τις σπάνιες φορές που ένας καλλιτέχνης μπορούσε να αποτυπώσει τη ζωή του σε ένα τραγούδι. Με τη χροιά της φωνής του απλωνόταν μπροστά σου όλα όσα έζησε.

Ανοιχτό βιβλίο. Ερμήνευσε Σούκα, Ρεπάνη, Καλδάρα, έγινε γνωστός με Πλέσσα, έκανε τους καλύτερους δίσκους του με Ακη Πάνου, τραγούδησε Πάριο, Πολυκανδριώτη, Βοσκόπουλο, Μουσαφίρη. Αν εξαιρέσουμε την αρχή, όλα τα τραγούδια γράφτηκαν στα μέτρα του. Δεν θα μπορούσε να τα πει άλλος.

Ακόμα θυμάμαι την κασετίνα που κυκλοφόρησε λίγο μετά τον θάνατό του. «30 χρόνια Στράτος, 1960-1990».

Τις είχα «λιώσει» τις κασέτες, είχε γίνει σχεδόν ψύχωση να μάθω τον Διονυσίου, να καταλάβω τη φωνή του, να νιώσω αυτό που τραγουδάει, να συνειδητοποιήσω το μέγεθός του.

Ζήλεψα όσους τον έζησαν στη Φιλελλήνων. Ή στα Παλιά Δειλινά. Όρθιο, με το άσπρο κοστούμι.

Από τους πρώτους που άφησαν την καρέκλα και στάθηκε όρθιος στο κοινό, “σαν τις γυναίκες”, όπως είχε πει σε συνέντευξή του, θεωρώντας -τότε- ότι είναι υποτιμητικό.

Ζήλεψα που δεν τον άκουσα από κοντά.

Να ακούσω την original εκτέλεση του «Ακου βρε φίλε», να μάθουν οι πιτσιρικάδες ότι αυτό δεν είναι τραγούδι του Σφακιανάκη και πρωτίστως δεν είναι μπαλάντα.

Ακόμα θυμάμαι πλάνα από την κηδεία του.

Τους μπουζουκτσήδες να παίζουν πάνω από τον τάφο του, χιλιάδες κόσμου να συνωστίζεται για το ‘τελευταίο αντίο’.

Εικόνες, στιγμιότυπα που για έναν πιτσιρικά φάνταζαν κάτι μεγάλο. Το προηγούμενο βράδυ στο ‘Στράτος’ διασκέδαζε τον κόσμο. Αν ήξερε ότι θα φύγει θα ζητούσε την τελευταία του παραγγελιά:

 

“Σαν έρθει η ώρα να πεθάνω να μην τρομάξετε παιδιά

Εγώ το γλέντι μου θα κάνω και τη στερνή μου τη βραδιά”.

Από τα πιο ανατριχιαστικά του τραγούδια. Με τις χορδές του μπουζουκιού να μοιάζουν με γρατζουνιές στον τοίχο. Με κάθε στίχο να φέρνει τα βήματα του Χάρου όλο πιο κοντά.

Τελικά, ο Στράτος Διονυσίου έζησε όσο χρειαζόταν.

Δεν αλλοιώθηκε, δεν παραστράτησε, δεν χρειάστηκε να κάνει κάτι για να επιβιώσει σε έναν διαφορετικό καλλιτεχνικό κόσμο που απλωνόταν μπροστά του. Γεννήθηκε και πέθανε λαϊκός. Μάγκας, αυθεντικός.

Μικρά Πορτραίτα: Στράτος Διονυσίου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Αφιέρωμα στον Στράτο Διονυσίου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ).

2005

Ο Μιχάλης Γεννίτσαρης , ρεμπέτης, συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής πέθανε σε ηλικία 88 χρονών.

Γεννημένος στο 1917 στον Πειραιά. Από 15 χρόνων δούλευε σε λεβητοποιείο, ενώ τα βράδια ζούσε τη ζωή της μαγκιάς. Με τα πρώτα του λεφτά αγόρασε μπουζούκι. Κι αυτό έγινε αιτία ν’ ανοίξει λογαριασμούς με την αστυνομία. Αρχίζει να παίζει μπουζούκι και να τραγουδά το 1935.

Και δύο χρόνια μετά δισκογραφεί το πρώτο του τραγούδι «Εγώ μάγκας φαινόμουνα», το οποίο έγραψε στα 17 του. Το τραγούδι έκανε τεράστια επιτυχία και ο Γενίτσαρης βρέθηκε στο πάλκο του θρυλικού «Δάσους» του Α. Βλάχου στο Βοτανικό να συνεργάζεται με τον Βαμβακάρη, τον Παγιουμτζή, τον Τσιτσάνη, τον Κηρομύτη, τον Δελιά κ.ά.

Την περίοδο της Κατοχής γράφει τραγούδια που στηλιτεύουν τους μαυραγορίτες, ενώ, παράλληλα, υμνεί τους τολμηρούς σαλταδόρους. «Πολέμησα -θυμόταν ο ίδιος- τους Γερμανούς με τους σαλταδόρους». Η εμπειρία του αυτή έγινε τραγούδι και μάλιστα εμβληματικό: είναι ο θρυλικός «Σαλταδόρος»… «Εγώ πάντα βολεύομαι γιατί τηνε σαλτάρω / σε κάνα αμάξι Γερμανού και πάντα τη ρεφάρω. Θα σαλτάρω, θα σαλτάρω, τη ρεζέρβα να τους πάρω».

 

Η συμμετοχή του στην Αντίσταση του ενέπνευσε κι ένα τραγούδι για τον καπετάνιο της Αντίστασης, τον Άρη Βελουχιώτη, με τίτλο “ένας λεβέντης έσβησε”.

Αντιλαλούνε τα βουνά κλαίνε τα κλαψοπούλια

ο Βελουχιώτης χάθηκε ψηλά σε μια ραχούλα

Τι έχεις κλαψοπούλι μου και χαμηλά κοιτάζεις

για πες μου τι σε πλήγωσε και βαριαναστενάζεις

Μαράθηκαν τα λούλουδα χάθηκε το φεγγάρι

ένας λεβέντης έσβησε που τον ελέγαν Άρη

Κείνος δε θέλει κλάματα δε θέλει μοιρολόγια

θέλει αγώνες και χαρές αρματωσιές και βόλια

Τα τραγούδια του που στην περίοδο του Μεσοπολέμου ξεκινούν από την περιθωριακή ζωή, στα χρόνια της Κατοχής εκφράζουν την αντίσταση και μιλούν για τους λαϊκούς καημούς.

Μετά την απελευθέρωση, ο Γενίτσαρης συνέχισε την πορεία του στα λαϊκά πάλκα. Επαιζε σε μαγαζιά μέχρι το ’52 οπότε αποσύρεται και αρχίζει να ασχολείται με το εμπόριο λαχανικών.

Έγραψε περί τα 700 τραγούδια, αλλά από αυτά πολύ λίγα γραμμοφωνήθηκαν. Τραγούδια του, βέβαια, ερμήνευσαν κατά καιρούς μερικοί από τους μεγαλύτερους του λαϊκού τραγουδιού: Καζαντζίδης, Μπιθικώτσης, Γαβαλάς, Γκρέυ, Παγιουμτζής, Διονυσίου, Βιτάλη, Αλεξίου, Νταλάρας, Μητσιάς, Γλυκερία κ.ά.

Στη Μεταπολίτευση επανέρχεται με τρία τραγούδια στο δίσκο «Ρεμπέτικα της κατοχής». Συνεργάστηκε με τους Βαμβακάρη, Μπάτη, Μπαγιαντέρα, Μίνου, Εσκενάζυ κι άλλους. Το τελευταίο του cd κυκλοφόρησε το 2001 με τίτλο «Μιχάλης Γεννίτσαρης – Ρεμπέτικοι δρόμοι».

Το ’92 εκδόθηκε η αυτοβιογραφία του με τίτλο «Μάγκας από μεράκι».

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org