Σαν Σήμερα 16 Απριλίου

1346

Ο Στέφανος Δουσάν ανακηρύσσεται αυτοκράτορας της Σερβικής Αυτοκρατορίας, η οποία καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των Βαλκανίων.

1520

Ξεσπά στην Ισπανία η εξέγερση των Κομμουνάρων εναντίον του Καρόλου Ε΄.

1582

Ο Ισπανός κατακτητής Ερνάνδο ντε Λέρμα ιδρύει τη Σάλτα στην Αργεντινή.

1705

Ο Ισαάκ Νεύτων χρίζεται ιππότης από τη βασίλισσα Άννα.

1780

Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο του Μύνστερ στο Μύνστερ, στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία της Γερμανίας.

1810

Αγγλικές δυνάμεις, με τις οποίες συμπράττουν και 500 Έλληνες με αρχηγό τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, καταλαμβάνουν τη Λευκάδα, που τελούσε υπό γαλλική κυριαρχία.

1821

Ο Φιλικός λαϊκός αγωνιστής Αντώνης Οικονόμου, που ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης στην Ύδρα, δολοφονείται από μισθοφόρους των εφοπλιστών-προκρίτων του νησιού.

1834

Αρχίζει η δίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Δημήτριου Πλαπούτα στο Ναύπλιο, με την κατηγορία της συνωμοσίας κατά του βασιλιά Όθωνα. Παρά την αντίδραση των δικαστών Τερτσέτη και Πολυζωίδη οι δύο κατηγορούμενοι καταδικάσθηκαν σε θάνατο. Ωστόσο, στη συνέχεια και υπό το βάρος της ογκούμενης λαϊκής οργής, η ποινή τους μετατράπηκε σε 20ετή κάθειρξη, ενώ μετά την ενηλικίωση του Όθωνα, το 1835, αμνηστεύτηκαν.

1861

Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Αβραάμ Λίνκολν, απαγορεύει τις εμπορικές συναλλαγές με τις Νότιες Πολιτείες της Συνομοσπονδίας, που είχαν επαναστατήσει. Αρχή του αμερικανικού εμφυλίου.

1895

Εκλογές στην Ελλάδα με νικητή τον λαϊκιστή Θεόδωρο Δηλιγιάννη. Ο Χαρίλαος Τρικούπης ηττάται κατά κράτος (δεν εκλέγεται ούτε βουλευτής) και αποχωρεί της πολιτικής. Τη βουλευτική έδρα κέρδισε με 4 ψήφους διαφορά ο Μιλτιάδης Γουλιμής, Τότε ήταν που είπε το «ανθ’ ημών Γουλιμής» που χρησιμοποιούμε και στις ημέρες μας όταν θέλουμε να υποτιμήσουμε κάποιον, να τον υποβαθμίσουμε.

1896

Ανακαλύπτεται στους Δελφούς το περίφημο άγαλμα του Ηνιόχου.

1917

Ο Β. Ι. Λένιν επιστρέφει στην Αγία Πετρούπολη από το εξωτερικό όπου ήταν εξόριστος.

Η επιστροφή του αυτή έχει αποτελέσει αντικείμενο ποικίλων «θεωριών συνομωσίας» και πολεμικής από διάφορους εκφραστές του αντικομμουνισμού ανά περιόδους.

1919

• Αρχίζει η ένοπλη επέμβαση της Αντάντ κατά της Σοβιετικής Ουγγαρίας. Έπειτα από σκληρές συγκρούσεις, η σοβιετική εξουσία στην Ουγγαρία θα καταλυθεί στις 1 Αυγούστου του ίδιου χρόνου.
• Ο Μαχάτμα Γκάντι κηρύσσει την 16η Απριλίου ημέρα προσευχής και νηστείας στη μνήμη των Ινδών διαδηλωτών, που σκοτώθηκαν από τους Βρετανούς, στη σφαγή του Αμριτσάρ. Με αυτήν την κίνηση, ο Γκάντι, εμμέσως πλην σαφώς εκφράζει την αντίδραση του στην κυβέρνηση της Βρετανίας
• Ξεσπά η εξέγερση των ναυτών στα πλοία της Γαλλικής μοίρας στη Μαύρη Θάλασσα (16-27/4/1919). Πρόκειται για ναυτική δύναμη που αποτελούσε τμήμα της γενικότερης ιμπεριαλιστικής επέμβασης κατά της επαναστατημένης Ρωσίας. Πολλοί από τους ναύτες είχαν συγκροτήσει κομμουνιστικούς πυρήνες, ενώ οι αντιδράσεις κατά της επέμβασης, που αρχικά είχαν εκφραστεί με άρνηση συμμετοχής στις πολεμικές επιχειρήσεις έως και με λιποταξίες προς τον Κόκκινο Στρατό, δεν άργησαν να φτάσουν έως την πλήρη ρήξη. Η εξέγερση εξαπλώθηκε αστραπιαία στο σύνολο σχεδόν του Γαλλικού Στόλου. Ως αποτέλεσμα –και δεδομένης της συνεχούς προέλασης του Κόκκινου Στρατού στο Νότιο Μέτωπο- η Γαλλική κυβέρνηση αναγκάστηκε να ανακαλέσει όλες τις στρατιωτικές και ναυτικές δυνάμεις της από την Ουκρανία στις αρχές του επόμενου μήνα. Οι πρωταγωνιστές της εξέγερσης φυλακίστηκαν με την επιστροφή τους στη Γαλλία, ενώ η χορήγηση αμνηστίας σε αυτούς υπήρξε βασικό αίτημα σε όλες τις κινητοποιήσεις του Γαλλικού προλεταριάτου τη δεκαετία του 1920 (902.gr)
• Ο πολωνικός στρατός εξαπολύει επίθεση για να καταλάβει το Βίλνιους στη σημερινή Λιθουανία.

1922

Υπογράφεται η Συνθήκη του Ραπάλλο, με την οποία η Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση αποκαθιστούν τις διπλωματικές τους σχέσεις.

1924

Η Ελλάδα, συμμετέχοντας στον εορτασμό της εκατονταετηρίδας από το θάνατο του λόρδου Βύρωνα, αποφασίζει να δώσει στον προσφυγικό οικισμό που βρίσκεται κοντά στο Παγκράτι την ονομασία «Βύρωνας».

1925

Στο μητροπολιτικό ναό της Σόφιας σημειώνεται ισχυρή έκρηξη με αποτέλεσμα το θάνατο πολλών στελεχών της δικτατορίας του Τσαγκώφ. Το καθεστώς εξαπολύει κύμα μαζικών συλλήψεων και εκτελέσεων κομμουνιστών κ.α. προοδευτικών ανθρώπων σε όλη τη χώρα, προκαλώντας την αγανάκτηση του λαού της Βουλγαρίας, αλλά και της διεθνούς κοινής γνώμης.

1943

Στην Θεσσαλονίκη χιλιάδες λαού, αψηφώντας τα κατασταλτικά μέτρα των δυνάμεων κατοχής, κατεβαίνουν σε διαδήλωση μπροστά στη Γενική Διοίκηση με αίτημα τη ματαίωση της επιστράτευσης που κήρυξαν οι Γερμανοί.

1945

Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Τα αμερικανικά στρατεύματα εισβάλλουν στη Νυρεμβέργη

1945

Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Αρχίζει η επίθεση του Κόκκινου Στρατού κατά της πρωτεύουσας του Γ’ Ράιχ, το Βερολίνο.

Δίπλα στα 2,5 εκατομμύρια σοβιετικούς μαχητές πολέμησαν και 200.000 περίπου Πολωνοί. Επικεφαλής των σοβιετικών στρατευμάτων ήταν ο στρατάρχης Ζούκοφ. Οι απώλειές τους ήταν κοντά 350.000 νεκροί και τραυματίες.

Η μάχη του Βερολίνου κράτησε έως τις 2 Μαΐου και έληξε με νίκη του Κόκκινου Στρατού, ενώ μία εβδομάδα μετά ακολούθησε και η άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας (9 Μάη: μέρα της «αντιφασιστικής Νίκης των Λαών»).

1947

Ο τραπεζίτης και οικονομικός σύμβουλος του αμερικανού προέδρου Ρούζεβελτ, Μπέρναρντ Μπαρούχ, αναφέρει για πρώτη φορά τον όρο «Ψυχρός Πόλεμος» για να περιγράψει τις σχέσεις Σοβιετικής Ένωσης και ΗΠΑ.

1961

Στη μεγάλη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε κατά τις κηδείες των θυμάτων από τις αεροπορικές επιδρομές (βλ. επέμβαση Αμερικανών και Κουβανών αντεπαναστατών στον Κόλπο των Χοίρων), ο ηγέτης της Κούβας, Φιντέλ Κάστρο, διακηρύσσει για πρώτη φορά το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Επανάστασης.

15 Απρίλη 1961. Αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη «Β-26», με ψεύτικα διακριτικά της Κουβανικής Αεροπορίας, βομβαρδίζουν τις αεροπορικές βάσεις της Κούβας.

16 Απρίλη 1961. Κατά τις κηδείες των θυμάτων από τις αεροπορικές επιδρομές πραγματοποιείται στην πλατεία της Επανάστασης ογκώδης διαδήλωση, όπου ο ηγέτης της Κούβας Φιντέλ Κάστρο, μπροστά σε χιλιάδες οπλισμένους άντρες και γυναίκες διακηρύσσει για πρώτη φορά το σοσιαλιστικό χαρακτήρα της Επανάστασης.

Φιντέλ: «Εμείς, με την επανάστασή μας, όχι μόνο έχουμε ξεριζώσει την εκμετάλλευση του έθνους από άλλο έθνος, αλλά επίσης την εκμετάλλευση κάποιων ανθρώπων από άλλους ανθρώπους! Εμείς έχουμε καταδικάσει την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο και επίσης θα ξεριζώσουμε στην πατρίδα μας την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο… Σύντροφοι, εργάτες και αγρότες! Αυτή είναι η σοσιαλιστική και δημοκρατική επανάσταση των ταπεινών, με τους ταπεινούς και για τους ταπεινούς. Και γι’ αυτή την επανάσταση των ταπεινών, με τους ταπεινούς και για τους ταπεινούς, είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε τη ζωή μας».

Αλέχο Καρπεντιέρ, «Ο καθαγιασμός της Ανοιξης» (1979)

16 Απρίλη 1961. «Λοιπόν, ναι! Το καθεστώς μας είναι σοσιαλιστικό!»

17 Απρίλη 1961. Πέντε χιλιάδες κουβανοί αντεπαναστάτες που στρατολογήθηκαν και εκπαιδεύτηκαν στη Γουατεμάλα από τη CIA, εισβάλλουν με την καθοδήγηση των ΗΠΑ στην πλαγιά Χιρόν του Κόλπου των Χοίρων. Ο λαϊκός επαναστατικός στρατός της Κούβας τους συντρίβει.

«Λοιπόν, ναι! Το καθεστώς μας είναι σοσιαλιστικό! Και αν υπάρχει εδώ, στην Καραϊβική, το φταίξιμο δεν είναι μόνο δικό μας. Είναι και του Χριστόφορου Κολόμβου και των άγγλων και ισπανών αποικιστών και της ίδιας της γεωγραφίας της χώρας μας! Αλλά εμείς πιστεύουμε ότι με πλήρες δικαίωμα μπορούμε να ζήσουμε εδώ με το σοσιαλιστικό καθεστώς που ο λαός μας προτίμησε και διάλεξε».

Δύο βδομάδες αργότερα, κατά τη διάρκεια του γιορτασμού της Πρωτομαγιάς, ο Φιντέλ σε ομιλία του χαρακτηρίζει την Κούβα «πρώτη Λαοκρατική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λατινικής Αμερικής».

1962

Μεγάλη συγκέντρωση στο κέντρο της Αθήνας του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος (ΔΣΚ) Αθήνας-Πειραιά για τις συνδικαλιστικές ελευθερίες.

1964

Για απόπειρα βιασμού ανήλικης τροφίμου του ορφανοτροφείου «Ο Μέγας Αλέξανδρος» της Θεσσαλονίκης παραπέμπεται τελικά σε δίκη ο συλληφθείς ως «δράκος του Σέιχ Σου», Αριστείδης Παγκρατίδης.

1964

Οι Rolling Stones κυκλοφορούν το παρθενικό τους άλμπουμ με τίτλο το όνομά τους.

1970

Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδικάζει την κυβέρνηση της χούντας γιατί παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα.

2001

Στην Ελλάδα, θεσμοθετείται το δικαίωμα στην εξέταση του DNA, γεγονός, που επιτρέπει στους ήδη καταδικασθέντες να προχωρούν στην εξέταση για να πετύχουν αναθεώρηση των ποινών τους και ενδεχόμενη αθώωση

2003

Υπογράφεται στην Αθήνα συνθήκη προσχώρησης 10 νέων μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γεννήσεις

1682

Γεννιέται ο Βρετανός αστρονόμος και μαθηματικός Τζων Χάντλεϋ (John Hadley, πέθανε – 14 Φεβ 1744), που εφεύρε τον οκτάντα, ένα αστρονομικό όργανο που προηγήθηκε του εξάντα, γύρω στο 1730.

1844

Γεννήθηκε στο Παρίσι ο Γάλλος μυθιστοριογράφος και κριτικός (Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1921) , Ανατόλ Φρανς (Anatole France, πραγματικό όνομα François Anatole Thibault, πέθανε 12-Οκτ-1924) , αγωνιστής της (αστικής) κοινωνικής δικαιοσύνης και έντονα πολιτικοποιημένος, ο συγγραφέας που καυτηρίαζε με διάχυτο σαρκασμό την υποκριτική κοινωνία της Γαλλίας η οποία απομακρυνόταν από τα ιδεώδη της Γαλλικής Επανάστασης.

Ήταν άθεος και τα έργα του συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των απαγορευμένων βιβλίων…

1867

Γεννιέται ο αεροπόρος Γουίλμπουρ Ράιτ:

Οι αδελφοί Ράιτ, Όρβιλ (Orville Wright, 19 Αυγούστου 1871 – 30 Ιανουαρίου 1948) και Γουίλμπουρ (Wilbur Wright, 16 Απριλίου 1867 – 30 Μαΐου 1912), είναι οι δύο Αμερικανοί στους οποίους αποδίδεται η εφεύρεση και κατασκευή του πρώτου επιτυχημένου αεροπλάνου στον κόσμο και η πραγματοποίηση της πρώτης ελεγχόμενης, μηχανικά προωθούμενης και με διάρκεια, βαρύτερης από τον αέρα, ανθρώπινης πτήσης στις 17 Δεκεμβρίου 1903.

1886

Γεννιέται ο Γερμανός εργάτης και πολιτικός ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας (KPD) στην πάλη κατά του φασισμού Έρνστ Τέλμαν (Ernst Thälmann, πέθανε στις 18 Αυγ-1944).

1889

Γεννήθηκε ο Αγγλος ηθοποιός, που άφησε εποχή ως Σαρλό, Τσάρλι Τσάπλιν. Ο Τσάπλιν πρωταγωνίστησε σε πολλές ταινίες. Εκείνη όμως που σίγουρα ξεχώρισε –και στην οποία σκηνοθέτης υπήρξε ο ίδιος- ήταν «Ο Μεγάλος Δικτάτορας» (1940), η οποία σατίριζε το ναζισμό.

Η ταινία γνώρισε μεγάλη επιτυχία, παρά την κριτική που δέχτηκε πως ήταν «πέραν του δέοντος» πολιτική.

1921

Γεννήθηκε ο βρετανός ηθοποιός, Peter Ustinov <|Πίτερ Ουστίνοφ|>.

1942

Γεννιέται ο ποδοσφαιριστής Νίκος Γιούτσος ο θρυλικός άσος του Ολυμπιακού, o οποίος μεγάλωσε ως Γιούτσωφ, ανήλικος πολιτικός πρόσφυγας.

Το ορεινό Μακροχώρι της Καστοριάς βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα στα χρόνια του Εμφυλίου, στο πλευρό του ΔΣΕ και γι αυτό σφυροκοπήθηκε ανηλεώς, από την αδυσώπητη επέλαση κυβερνητικών δυνάμεων και δοσίλογων άφησε πίσω καμένη γη και 69 νεκρούς.

Οι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού σε συνεννόηση με τους γονείς φυγάδευσαν 219 παιδιά προς τις σοσιαλιστικές χώρες, μεταξύ αυτών ο 4χρονος Ν. Γιούτσος και η ακόμη μικρότερη αδερφή του που μετά από σχεδόν δύο 10ετίες θα ξανάβλεπαν τη μάνα τους.

«Με το ζόρι δεν πήραν κανέναν από το χωριό» αφηγήθηκε ο παλαίμαχος μπαλαδόρος του Ολυμπιακού σε συνέντευξή του στο «Φως των Σπορ». «Μας πήρανε για να σωθούμε, επειδή βομβαρδίζανε. Μας είπανε ότι πρόχειρα θα φεύγαμε και σύντομα θα ξαναγυρίζαμε. Αλλά δεν γυρίσαμε. Επικρατήσανε οι άλλοι…»

«Ο Γιούτσωφ στον θρύλο Ολυμπιακό!» παιάνισε η ίδια εφημερίδα το καλοκαίρι του 1964. Γιούτσωφ, όχι Γιούτσος…

Οι παράγοντες του Ολυμπιακού αθέτησαν πολλές και διάφορες υποσχέσεις, ενώ τα γραφειοκρατικά προβλήματα του απαγόρευαν αρχικά τη συμμετοχή στο ελληνικό πρωτάθλημα. «Βρωμοκομμουνιστή, σήμερα θα πεθάνεις» του ψιθύριζαν οι αντίπαλοι στους φιλικούς αγώνες όπου συμμετείχε.

«Και κάτι άλλες βρομιές, …)

Ο «Μίκλος» -Νίκος με το σπαθί του πια, φόρεσε στη συνέχεια επί δέκα χρόνια την ερυθρόλευκη φανέλα με απολογισμό 4+4 (τέσσερα πρωταθλήματα – τέσσερα Κύπελλα και δύο νταμπλ) σε 499 αγώνες και έγινε είδωλο στο Λιμάνι.

Από προσφυγόπουλο, «ουγγαρέζικο άλογο» όπως το βάφτισαν οι εφημερίδες της εποχής και το «έμπαινε Γιούτσο», που πρωτακούστηκε όταν στις 10-Ιαν-1965 έκανε ντεμπούτο ντυμένος Ερυθρόλευκα στο ελληνικό πρωτάθλημα (κόντρα στον Παναθηναϊκό) έγινε viral της εποχής.

1974

Γεννιέται ο Στέλιος Διονυσίου, γιος του μεγάλου Στράτου και αδελφός του επίσης τραγουδιστή Άγγελου Διονυσίου.

1979

Γεννιέται ο Κρίστιαν Άλμπερς, Ολλανδός οδηγός αγώνων.

1986

Γεννιέται ο Πολ Ντι Ρέστα, Βρετανός οδηγός αγώνων

Θάνατοι

1828

Πέθανε ο ισπανός ζωγράφος, Φρανσίσκο Γκόγια.

1850

Πεθαίνει η Γαλλίδα καλλιτέχνις Μαρί Τισό – Μαντάμ Τισό δημιουργός του ομώνυμου μουσείου των κέρινων ομοιωμάτων στο Λονδίνο το Madame Tussauds (Marie Tussaud, γεννήθηκε ως Marie Grosholtz – Grossholz στο Στρασβουργο, την 1η Δεκ 1761).

1935

Πεθαίνει ο Ρουμάνος συγγραφέας Παναΐτ Ιστράτι.

1947

Πεθαίνει ο Γερμανός αξιωματικός των SS Rudolf Franz Ferdinand Höß (Ρούντολφ Ες) διοικητής του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς Μπίρκεναου.

ΣΣ |> Να μην συγχέεται με τον Rudolf Walter Richard Heß (Ρούντολφ Βάλτερ Ρίχαρντ Ες) το κορυφαίο πολιτικό στέλεχος του ναζιστικού κόμματος της Γερμανίας -υπαρχηγός διορισμένος από τον Χίτλερ το 1933 (που ήταν και κουμπάρος του), θέση που διατήρησε μέχρι το 1941 που δικάστηκε και καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση ως εγκληματίας πολέμου, ποινή που εξέτισε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ες ήταν ο Αδόλφος Χίτλερ.

1958

Πεθαίνει η η Ρόζαλιντ Έλσι Φράνκλιν (Rosalind Elsie Franklin, γεννήθηκε 25-Ιουλ-1920) Αγγλίδα βιοφυσικός και κρυσταλλογράφος με ακτίνες Χ με σημαντική συμβολή στην κατανόηση των μοριακών δομών του DNA, RNA, των ιών, του άνθρακα και του γραφίτη.

Το έργο της στο DNA είναι το πιο γνωστό, επειδή το DNA (δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ) διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των κυττάρων και τη γενετική και η ανακάλυψη της δομής του βοήθησε άλλους επιστήμονες να καταλάβουν πώς η γενετική πληροφορία περνά από τους γονείς στα παιδιά.

Η Φράνκλιν είναι περισσότερο γνωστή για το έργο της σχετικά με εικόνες περίθλασης ακτίνων Χ του DNA που οδήγησε στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA.

1970

Πεθαίνει ο Αυστριακός αρχιτέκτονας Richard Joseph Neutra (Ρίτσαρντ Τζόζεφ Νόιτρα γεννήθηκε 8 Απριλίου 1892) που δούλεψε κατά κύριο λόγο στην Αμερική.

1991

Πέθανε ο Ντέιβιντ Λιν, Βρετανός σκηνοθέτης που διακρίθηκε για τις επικές ταινίες του «Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι», «Λόρενς της Αραβίας», «Πέρασμα στην Ινδία» κά

2008

Πεθαίνει ο Αμερικανός μετεωρολόγος Έντουαρντ Λόρεντζ, που ανέπτυξε τη «θεωρία του χάους» και εισήγαγε τον όρο «το σύνδρομο της πεταλούδας».

Πηγή: alt.gr, el.wikipedia.org