Γιατί αλλάζει η ώρα

Γράφει ο Βασίλης Κρίτσας //

Τα ξημερώματα της Κυριακής αλλάζει η ώρα. Θα περάσουμε από τη θερινή στη χειμερινή ώρα και συγκεκριμένα θα γυρίσουμε το ρολόι μας μία ώρα πίσω. Η νέα ώρα θα παραμείνει στα ρολόγια έως την Κυριακή 26 Μαρτίου 2017 όταν και θα αλλάξει ξανά σε θερινή.

Κάποιοι θα χαρούν γιατί θα κερδίσουν σήμερα μια ώρα ύπνου. Κάποιοι άλλοι θα μελαγχολήσουν, γιατί θα βραδιάζει από νωρίς και θα κλειστούν μέσα με τα πρώτα κρύα, ενώ ειδικά στις πιο βόρειες χώρες πολλοί εργάζονται από ήλιο σε ήλιο (στην κυριολεξία) χωρίς να δουν το φως της μέρας.

Κάποιοι θα αλλάξουν την ώρα αποβραδίς για να μην το ξεχάσουν, κάποιοι άλλοι το πρωί, μόλις ξυπνήσουν, κι οι υπόλοιποι όταν φτάσουν αργοπορημένοι σε κάποιο ραντεβού και τους το θυμίσουν οι άλλοι. Ευτυχώς η ώρα στα κινητά αλλάζει αυτόματα και γλιτώνει πολλούς της αφηρημένης διανόησης.

Αλλά γιατί αλλάζει η ώρα;

Προφανώς, για να υπάρχει περισσότερο φως το πρωί, που ο κόσμος κατευθύνεται τη δουλειά του (όσοι έχουν ακόμα δηλ). Δεν είναι όμως τόσο ψυχολογικό το ζήτημα, ούτε πρακτικό -γενικά και αόριστα- αλλά καθαρά οικονομικό. Οι περισσότερες πηγές αποδίδουν την έμπνευση της ιδέας στο Βενιαμίν Φραγκλίνο, στα 1784. Αλλά μόλις τον εικοστό αιώνα αρχίζει η συστηματική εφαρμογή του μέτρου κι ως βασικός λόγος αναφέρεται η εξοικονόμηση ενέργειας, για να αποφευχθεί η “σπατάλη του φυσικού φωτός” αλλά και του τεχνητού (που είναι κι αυτό που κοστίζει). Δεν είναι τυχαίο πως η πρώτη εφαρμογή του καταγράφεται στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με αυτό ακριβώς το σκεπτικό. Ενώ επανήλθε σε ισχύ μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973 κι εφαρμόστηκε και στην Ελλάδα.

Είχε υπάρξει νωρίτερα, κατά τη δεκαετία του 30′, μια δοκιμαστική εφαρμογή του μέτρου στη χώρα μας (που όμως εγκαταλείφτηκε γρήγορα), ενώ ο Γιάννης Ιωαννίδης, που ήταν ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ στα χρόνια της Κατοχής κατά την απουσία του Ζαχαριάδη, λέει στις Αναμνήσεις του (που κυκλοφόρησαν μετά το θάνατό του και ελέγχονται για την αξιοπιστία τους) πως οι Γερμανοί εφάρμοσαν το 42′ τη θερινή ώρα, δημιουργώντας σύγχυση στο Γ. Σιάντο (επίσης ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ) που -σύμφωνα με το βιβλίο- έλεγε:

–Μα καλά, με τη φασιστική ώρα θα πάμε εμείς;

Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα δεν είναι στην αλλαγή της ώρας και τις μεγάλες νύχτες του χειμώνα, αλλά σε αυτού που  γυρνάνε δεκαετίες πίσω το ρολόι της ιστορίας, φέρνοντας το σκοτάδι και τον (εργασιακό) Μεσαίωνα, όσο δεν μπαίνουμε εμπόδιο στα σχέδιά τους.

Βρε πότε θα κάνει ξαστεριά…